ادعای بلومبرگ؛ آمریکا در حال بررسی تحریم اینستکس

العالم: شبکه خبری بلومبرگ گزارش داد: دولت ترامپ تحریم‌هایی را علیه نهاد مالی ایرانی متناظر اینستکس که به عنوان مبادله و تجارت انسان دوستانه با اروپا عمل خواهد کرد، در نظر گرفته است. چنین تصمیمی به احتمال زیاد باعث عقیم ماندن تلاش کشور‌های انگلستان، آلمان و فرانسه در راه اندازی این کانال مراوده اقتصادی خواهد شد.

وزیران امور خارجه سه کشور اروپایی آلمان، فرانسه و انگلیس یازدهم بهمن‌ماه گذشته اعلام کردند کانال ویژه پرداخت اروپا و ایران تحت عنوان ساز وکار حمایت از مبادلات تجاری ایران و اروپا' موسوم به اینستکس - INSTEX به ثبت رسمی رسیده است.

طرف‌های اروپایی معتقدند که اینستکس از بهمن‌ماه گذشته (ژانویه ۲۰۱۹) تاکنون پیشرفت خوبی را طی کرده و گام‌های مؤثری برای هرچه سریع‌تر عملیاتی شدن آن برداشته است.

این ساز وکار در گام نخست تجارت کالا‌های اساسی (مواد غذایی و دارو) را تحت پوشش قرار می‌دهد؛ اما بتدریج دامنه‌اش گسترش خواهد یافت. رئیس کل بانک مرکزی ایران نیز در اسفند ۹۷ (مارس ۲۰۱۹) اعلام کرد: ساز وکار متناسب با کانال معرفی شده از طرف سه کشور اروپایی با نام ساز وکار ویژه تأمین مالی و تجارت (STFI) بزودی در تهران ثبت می‌شود. شرکت سهامی خاص سازوکار ویژه تجارت و تأمین مالی ایران و اروپا در تاریخ دوم اردیبهشت امسال در اداره ثبت شرکت‌ها و مؤسسه‌های غیرتجاری تهران به ثبت رسید. ارائه خدمات تسویه و پرداخت به همه صادرکنندگان و واردکنندگان اعم از حقیقی و حقوقی و همچنین به بانک‌های داخلی و خارجی و نهاد‌های دولتی، گشایش حساب اعتبار اسنادی، تسهیلات و اعتبارات ریالی و ارزی، ضمانت نامه‌ها و حواله‌ها، تأمین مالی کوتاه مدت و بلند مدت نزد بانک‌ها، مؤسسه‌های مالی و شرکت‌های داخلی و خارجی از دیگر وظایف این شرکت است.

از دیگر فعالیت‌های این شرکت، اخذ و اعطای نمایندگی به همه بانک‌ها و شرکت‌های داخلی و خارجی، اخذ وام و تسهیلات از همه بانک‌ها و مؤسسه‌های اعتباری داخلی و خارجی به صورت ارزی و ریالی، تعامل با اینستکس اروپایی و سایر کانال‌های مالی و شرکت‌ها در کشور‌های دیگر اعلام شده است. با ثبت این شرکت انتظار می‌رفت که این نهاد با همکاری شرکت مشابه اروپایی خود بتواند در تسهیل تجارت میان ایران و اروپا ایفای نقش نموده و در رفع محدودیت‌های ناشی تحریم‌های آمریکا مؤثر باشد.

انتظار مردم و فعالان اقتصادی ایران نیز عملیاتی شدن هرچه سریع‌تر این مکانیزم و تسریع در فرایند‌های تجاری با کشور‌های اروپایی بود. اما هم اکنون با این تصمیم جدید آمریکا به نظر می‌رسد که کارایی این نهاد و تلاش‌های کمرنگ کشور‌های اروپایی برای حفظ برجام زیر سوال رود.

یک مقام ارشد دولت ترامپ که هویت او اعلام نشده است به خبرنگار بلومبرگ گفته است: کاخ سفید قصد دارد این نهاد مالی را مورد هدف تحریم‌های آتی خود قرار دهد، ساز و کار تأمین مالی و تجارت ایران و اروپا (STFI) زیرمجموعه بانک مرکزی ایران است و بانک مرکزی ایران نیز پیش‌تر تحت تحریم‌های آمریکا قرار گرفته است؛ به همین جهت دولت تحریم این نهاد مالی را در دست بررسی دارد.

با این حال بلومبرگ زوایای دیگری از این تصمیم را آشکار کرد. نیک ودهم نویسنده گزارش بلومبرگ معتقد است که این تصمیم آمریکا ارسال سیگنال جدیدی به ایران برای جدی گرفتن مذاکرات احتمالی و نهایتاً قبول یک توافق جدید و گسترده‌تر است. او اضافه می‌کند. به نظر او این تصمیم یک خطر هم دارد و به نظر می‌رسد شکاف نظر میان اروپا و آمریکا را وسعت دهد.

گزارش بلومبرگ به نقل از الی گرانمایه عضو شورای روابط خارجی اتحادیه اروپا نیز اضافه کرد: چنینی تصمیمی ممکن است فاصله میان متحدان اروپایی آمریکا و واشنگتن را بیشتر کند و نهایتاً موجب طرفداری بیشتر قدرت‌های اروپایی از ایران شود.