دلایل گرانی اجاره‌بهای مسکن چیست؟
با نزدیک شدن به زمان نقل و انتقال مستاجران در بازار اجاره مسکن، نگرانی‌ها درباره افزایش نرخ اجاره در حال افزایش است. نگرانی‌هایی که سرمنشأ آن‌ها دلایل متعددی است که قیمت مسکن مهم‌ترین آن‌ها به شمار می‌آید.
خبرگزاری تسنیم: مطابق جدیدترین آمار بانک مرکزی در فروردین ماه امسال شاخص کرایه مسکن اجاری در شهر تهران و کل مناطق شهری به ترتیل ۲۱.۹ و ۱۸.۸ درصد نسبت به فروردین ماه سال گذشته افزایش یافته است.
کارشناسان و صاحبنظران اقتصادی دلایل مختلفی را برای افزایش نرخ اجاره‌بهای مسکن به خصوص در اواخر بهار و تابستان بیان می‌کنند که تورم عمومی کشور و قیمت مسکن دو مورد بسیار تاثیرگذار در این مسئله به شمار می‌روند.
بر اساس آمار مرکز آمار ایران نرخ تورم در ۱۲ ماه منتهی به فروردین امسال به بالای ۲۰ درصد افزایش یافته است. این موضوع به شکل گرانی خود را در بازار مسکن طی سال ۹۷ نشان داد و مطابق آمار رسمی بانک مرکزی و وزارت راه و شهرسازی تا ۱۰۰ درصد در برخی مناطق قیمت مسکن افزایش یافته است. در جدیدترین گزارش وزارت راه و شهرسازی نیز که دیروز آنرا منتشر شد متوسط قیمت یک مترمربع واحد مسکونی در اولین ماه بهار امسال به ۱۱ میلیون و ۴۱۱ هزار تومان افزایش یافته است.
بر این اساس قیمت ممتوسط مسکن نسبت به اسفند سال گذشته ۳.۶ درصد رشد داشته است. اسفند ۹۷ متوسط قیمت یک مترمربع واحد مسکونی ۱۱ میلیون و ۹ هزار تومان بود. مقایسه قیمت مسکن در فروردین امسال با فروردین پارسال حاکی از آن افزایش ۱۰۴.۳ درصدی دارد.
مهم‌ترین شاخص مالکان برای تعیین نرخ اجاره‌بها میزان افزایش قیمت مسکن و ارزش روز واحد مسکونی است. چنانچه فرض را بر این بگذاریم که سال گذشته در چنین روز‌هایی ارزش یک واحد ۱۰۰ متری ۵۰۰ میلیون تومان بود، میزان اجاره آن معادل یک چهارم ارزش مسک محاسبه می‌شود. به عبارت دیگر رهن این واحد مسکونی ۱۲۵ میلیون تومان یا ۱۰۰ میلیون پول پیش و ۷۵۰ هزار تومان اجاره ماهانه بوده است. این در حالی است که امسال ارزش همین واحد مسکونی به یک میلیارد تومان افزایش یافته و به همان اندازه نیز نرج اجاره آن افزایش می‌یابد.
البته پرداخت چنین اجاره‌ای قطعا از عده بسیاری از مستاجران خارج است. مسئله‌ای که نایب رئیس اتحادیه مشاوران املاک درباره آن می‌گوید؛ یکی از اصلی‌ترین عوامل اجاره‌بها قیمت مسکن است، نه ما (مشاوران املاک) بلکه تمام کارشناسان در تمام دنیا قیمت مسکن را به‌عنوان یکی از اصلی‌ترین شاخص‌های تأثیرگذار بر اجاره‌بها می‌دانند.
حسام عقبایی با ابراز این‌که توازن در بازار مسکن، تورم عمومی، قیمت مسکن، شرایط متقاضیان و شهر و... بر میزان اجاره‌بها واحد‌های مسکونی، اداری و تجاری تأثیرگذار است، افزود: با توجه به این‌که قیمت مسکن رشد بسیار چشمگیری داشته مالکی که خرداد ماه سال گذشته ملک یک‌میلیارد تومانی خود را اجاره داده، امسال پیش خودش یک دو، دو تا چهارتا می‌کند که ارزش ملک به ۲ میلیارد افزایش یافته و بنابراین باید اجاره‌بها را نیز به‌تناسب با آن افزایش دهد.
نایب‌رئیس اول اتحادیه مشاوران املاک در عین حال اظهار کرد: از سوی دیگر این‌که توقع داشته باشیم جامعه مستأجران به همان میزان مورد نظر مالکان، اجاره‌بها پرداخت کنند امری محال است. اساساً چنین قدرت مالی در پرداخت اجاره‌بها با توجه به رشد قیمت مسکن در مستأجران وجود ندارد. اگر تمام درآمد را هم بخواهند با توجه به رشد قیمت پرداخت کنند کفاف اجاره‌بها را نمی‌دهد.
عقبایی با تأکید بر این‌که باید بازار مسکن در اجاره یک عرف منطقی و متعادلی داشته باشد، افزود: سال گذشته به‌دلیل افزایش نرخ اجاره مستأجران از شمال شهر به مرکز، از مرکز به جنوب و از جنوب به حاشیه شهرها رفتند، اگر قرار باشد این روند در سال جاری ادامه باشد دیگر در حاشیه شهرها نیز کمتر کسی می‌تواند خانه‌ای را اجاره کند.