افایتیاف و چالش بله یا خیر
«بالاخره مجمع تشخیص مصلحت نظرش چیست؟ یک کلمه بگوید آری یا خیر.»
سرویس سیاسی فردا: از این دست گزارهها این روزها زیاد شنیده میشود، اما آیا واقعاً ماجرای «افایتیاف» با یک کلمه «بله» یا «خیر» تعیین تکلیف میشود؟ از افایتیاف عبور کنیم. فهم نادرستی از مدیریت کشور وجود دارد که در این نمونه هم خودش را نشان داده است. مدیریت به قاعده تصمیمات «این» و «آنی» محکوم به خسران است. نگاههای دوگانهساز، تصور میکند مدیریت را هم میتوان دوقطبی تحلیل کرد. مدیریت یا «همه» یا «هیچ» نیست. باید برای «همه» تلاش و به سمتش حرکت کرد اما اگر به «همه»اش دست نیافتیم، نباید در «هیچ» متوقف شویم. فهم مصلحت در انقلاب اسلامی نسبت بسیار معناداری با مدیریت و قاعده «آرمانخواهی واقعبینانه» دارد و مدیری موفق است که بتواند آرمانخواهی را با واقعبینی محقق کند، نه اینکه با «واقعخواهی»، مسلوبالاختیار شود یا با «آرمانگرایی» دچار یأس و افسردگی شده و متوقف شود. یکی از آثار این سبک مدیریت، دیدن آرمان و حرکتکردن با رعایت «الزامات قهری زمانه» است. باید از همین «واقع» عبور کرد و به «آرمان» رسید. نباید و نمیشود با «زمانه» جنگ کرد و از «واقع» رخ کشید. اساساً انقلاب اسلامی یعنی «حرکت»، نه الزاما «رسیدن». انقلاب اسلامی در دوره سیطره تمدن شیطانی، «قیام» است، نه «مقصد» وگرنه «عدالتِ مقصد» در تدبیر نظام مهدوی است ولاغیر. با این مقدمه و این سقف پروازی، آیا میتوان به این بهانه که دستمان به «کل عدالت» نمیرسد، از «عدالتِ جزء» هم دست بشوییم؟ جاهلانه نیست؟ تشخیص مصلحت در انقلاب اسلامی بازیکردن مدبرانه، فقیهانه، هوشمندانه و عالمانه در زمین آرمان و واقعیت است. با این مقدمه، مجمع تشخیص مصلحت نظام بهعنوان شأنی از شوون ولایت، وظیفهاش فقط انتخاب در دوگانه شورای نگهبان و مجلس نیست؛ تشخیص مصلحت یعنی عبور از گرههای اقتضایی زمانه، نه انتخاب صفر و صدی بین این و آن. امروز مجمع متوجه است که نظر یله و رهای مجلس اشتباه است و تایید نظر مقابلش نیز توقفی پرهزینه است. خب؟ راهحل چیست؟ انتخاب هریک بهتنهایی انفعال و قبول شکست است. سؤال این است که نظر اجتهادی متناسب با زمان و مکان چیست؟ مصلحت کدام است؟ با کدام روش میتوان کمترین هزینه و بیشتر دستاورد را کسب کرد؟ چطور میتوان از دل «واقعیتهای ظالمانه» امروز صلاح دنیا و آخرت این مردم را محقق کرد؟ چنین پرسشهایی با یک کلمه «بله» یا «خیر» تعیین تکلیف نمیشود. باید دنبال راهحلهای بینابینی بود. بگذریم؛ انقلاب اسلامی هرچه جلوتر میرود، قدرتش بیشتر میشود و طبیعی است که دشمنانش قویتر و دشمنیشان سختتر؛ و به تبع همه این تغییرات، مسائل داخلی پیچیدهتر میشود. تشخیص مصلحت در دوره چهلساله دوم نقشی کلیدیتر از گذشته دارد. امیدوارم اعضای مجمع به این جایگاه تاریخیشان توجه داشته باشند.