آیا شاهد اهمال‌کاری در مدیریت سدها بودیم؟
ابهاماتی اخیرا توسط معاون پژوهشی پژوهشکده سیلاب سازمان هواشناسی در خصوص مدیریت سدها در زمان پیش از وقوع سیلاب‌های اخیر مطرح شده که یک کارشناس باسابقه مدیریت منابع اب به آنها پاسخ داده است.
خبرگزاری تسنیم: در روزهای گذشته ابراهیم فتاحی، معاون پژوهشی پژوهشکده سیلاب سازمان هواشناسی در نشستی که به منظور بررسی سیلاب های اخیر در دانشگاه خوارزمی برگزار شده بود، در بخشی از سخنان خود عنوان کرد "سامانه بارشی مورخ 4 تا 7 فروردین 98 در سایت پژوهشکده هواشناسی پیش‌بینی شده بود" و "جای تأسف دارد که مسئولان مدیریت آب به توصیه‌های سازمان هواشناسی توجه ندارند".
فتاحی همچنین در بخش دیگری از صحبت‌های خود گفته بود: "اگر از پنج روز قبل که پیش‌بینی سامانه بارشی در سایت پژوهشکده هواشناسی موجود بود، آب سدها 500 تا 1000 مترمکعب در روز خالی میشد، این حجم از خسارات اتفاق نمی‌افتاد. این در حالی است که به خاطر ترس از خشکسالی پیش رو، دریچه‌های سدها باز نشد."
داریوش بهارلویی کارشناس مدیریت منابع آب در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم در واکنش به ذکر این مطالب، اظهار داشت: کمتر شده است که در خصوص عملکرد هواشناسی سخن بگویم؛ چرا که اعتقاد دارم علمی کاملا تخصصی است و کارشناسان بزرگی در مجموعه هواشناسی کشور کار می کنند؛ لیکن نوشته و گفته این فرد موجب تعجب و دلگیری شد .
وی افزود: اینکه در یک سایت مرتبط با یک پژوهشکده از وقوع یک پدیده گفته شود براستی چقدر می تواند به عنوان یک سند رسمی و قابل اعتنا جهت اقدام در مجموعه سدهای بزرگ خوزستان که هر تغییر در آن دارای پیامدهای متفاوت است مورد توجه باشد ؟
بهارلویی تصریح کرد: از سوی دیگر این پژوهشکده آیا وابسته به سیستم رسمی هواشناسی کشور است یا خیر ؟ اگر که هست چرا این هشدار سریع و بدون فوت وقت به اطلاع همگان از جمله وزارت نیرو نرسیده است ؟ و اگر نیست و مستقل و تحقیقاتی , چگونه باید مطلع بود که بطور مثال چنین اتفاقی در راه است و چرا باید ملاک عمل واقع شود ؟
وی ادامه داد: با استناد به گفته ریاست محترم هواشناسی کشور تنها 48 ساعت از وقوع پدیده اخطاریه میتوان صادر نمود و سازمان هواشناسی نمی تواند بیشتر و زودتر از این موضوع اقدامی نماید؛ در سیلاب های اخیر استان خوزستان نیز اولین اخطاریه در تاریخ 3 فروردین با کد Fo_11_08/00 در سایت این سازمان قرار گرفت که می توان به آرشیو اخطاریه های سایت سازمان هواشناسی مراجعه کرد.
این کارشناس مدیریت منابع آب اذعان داشت: در همان زمان اگر چه روند خروجی از سدها افزایشی بود، اما با دریافت اخطاریه این روند از همان روز شدت بیشتری گرفت و متناسب با هر سد و حوضه تنظیم شد.
وی افزود: خوب است بدانیم در همان وقت نیز حدود 4.8 میلیارد مترمکعب در سدهای استان خوزستان برای کنترل سیلاب حجم در نظر گرفته شده و چنانچه توان خروجی همزمان آب از سدها را به آن اضافه کنیم، این رقم به 6.5 میلیارد مترمکعب میرسید که حجم بسیار مناسب و 50 درصد حجم فعال سدهای خوزستان میشد .
بهارلویی با بیان اینکه "سیلاب ورودی در طی 14 روز به حدود 12 میلیارد مترمکعب رسید که منحصر بفرد و تقریبا نزدیک به کل حجم فعال سدهای خوزستان میشد" ، گفت: گفتن خروجی 500 متر مکعبی یا 1000 مترمکعبی با آنچه واقع شده است مطابقت ندارد و نمیتوانست جلوی سیلاب را بگیرد .
وی ادامه داد: اما نکته مهم این است که ترس از یک اتفاق، چه خشکسالی و چه ترسالی، ملاک برنامه ریزی هیچ سدی نیست؛ بلکه داده های علمی و شرایط آب و هوایی و نتایج مدل های ریاضی پیشرفته تعیین کننده حجم و خروجی سدها هستند و چنین گفته ای که ترس از خشکسالی موجب عدم رهاسازی آب شده است از یک فرد متخصص و علمی آنقدر عجیب است که بنده متعجب می مانم که شاید نکته ای پنهان است و ما نمی دانیم !
این کارشناس مدیریت منابع آب خاطرنشان کرد: کاش این عزیز به جای خروج آب سدها به خطاهای پیش بینی های صورت گرفته در تخمین بارش اشاره می کردند؛ آیا براستی مدل و داده‌های این موسسه در خصوص میزان و شدت بارش با آنچه رخ داد مطابقت دارد ؟