آداب گرفتن آب نیسان و خواص آن؛ چگونه آب نیسان را جمع کنیم؟

سایت استاد انصاریان: سید جلیل على بن طاووس (ره) روایت کرده: روزى جمعى از اصحاب نشسته بودند، رسول خدا صلى اللّه علیه و آله وارد شد و به ایشان سلام کرد، و اصحاب جواب سلام ایشان را گفتند حضرت فرمودند: آیا میخواهید دوایى را که جبرییل به من تعلیم داد که نیازمند دواى پزشکان نباشم به شما تعلیم دهم؟ امیر المؤمنین علیه السّلام و سلمان و دیگران پرسیدند آن دوا چیست؟ حضرت به امیر المؤمنین علیه السّلام خطاب فرمودند که در ماه نیسان رومى آب باران را میگیرى و هر کدام از سوره هاى فاتحة الکتاب و آیة الکرسى، و توحید و فلق، و ناس، و کافرون را هفتاد مرتبه میخوانى، و در روایت دیگر سوره قدر را نیز هفتاد مرتبه، و هفتاد مرتبه اللّه اکبر، و هفتاد مرتبه لا اله الا اللّه گفته و هفتاد مرتبه صلوات میفرستى، آنگاه هفت روز در بامداد و شامگاه از آن آب میآشامى، به حق خدایى که مرا به راستی به رسالت بر خلق برانگیخت سوگند یاد میکنم، که جبرییل گفت: خدا از کسی که این آب را میآشامد، بر میدارد هر دردى را که در بدنش باشد، و به او عافیت بخشد، و دردها را از تن و استخوان هاى او بیرون کند، و اگر در لوح دردى براى او مقدر شده باشد محو میکند. و به حق پروردگارى که مرا به حق فرستاده، اگر فرزند نداشته باشد، و فرزند بخواهد، آب نیسان را به آن نیّت بیاشامد به او فرزند روزى شود، و اگر زن عقیم باشد، با نیّت از این آب بیاشامد، از او فرزند پدید آید، و اگر مرد و زن پسر یا دختر خواهند، از آن آب بیاشامند مقصود ایشان حاصل گردد. چنان که حق تعالى میفرماید:

يَهَبُ لِمَنْ يَشَاءُ إِنَاثاً وَ يَهَبُ لِمَنْ يَشَاءُ الذُّكُورَ أَوْ يُزَوِّجُهُمْ ذُكْرَانا وَ إِنَاثاً وَ يَجْعَلُ مَنْ يَشَاءُ عَقِيماً

خدا هرکه را بخواهد دختران و هرکه را بخواهد پسرانى میبخشد، یا پسران و دختران به ایشان عطا میکند و هرکه را بخواهد نازا قرار دهد. سپس فرمود: اگر کسى درد سر داشته باشد، از این آب بیاشامد به قدرت حق درد سر او آرام شود، و اگر درد چشم داشته باشد، و در چشم هاى خود قطره اى از این آب بریزد، و چشمهاى خود را با آن بشوید، و از آن بیاشامد، به اذن خدا شفا یابد، و آشامیدن از این آب بن دندانها را محکم کند، و دهان را خوشبو نماید، و لعاب بن دندانها، و بلغم را کم کند، و به سبب خوردن و آشامیدن تَخَمه و امتلاء نگیرد، و از بادهاى قولنج و غیر آن اذیّت نشود، و به درد پشت و درد شکم مبتلا نگردد، و از زکام آزار نکشد، و دچار درد دندان نشود، و درد معده و انگل معده را زایل کند، و نیازمند به حجامت نشود، و از بیمارى بواسیر، و خارش بدن، و آبله و دیوانگى و پیسى و رعاف و استفراغ نجات یابد، و کور و لال و کر و زمین گیر نشود، و آب سیاه در دیده اش نیاید، و دردى که موجب افطار روزه و نقصان نمازش گردد عارض او نشود، و از وسوسه هاى جنیّان و شیاطین گزندى نبیند. آنگاه رسول خدا فرمود: جبرییل گفت: هرکه از این آب بیاشامد، و به همه دردهایى که در مردم است مبتلا باشد، موجب شفاى او از تمام آنها گردد، و نیز گفت: به حق خدایى که تو را به راستى فرستاده، هرکه این آیات را بر این آب بخواند و بیاشامد، حق تعالی دلش را از نور پر کند، و روشنی و الهام خود را در دل او وارد سازد، و حکمت بر زبان او جارى کند، و دلش را از فهم و بینایى پر کند، و از کرامت هایش به او عطا فرماید، آنچه به احدى از عالمیان عطا نکرده، و هزار آمرزش و هزار رحمت بر او فرستد، و غشّ و خیانت و غیبت و حسد و ستم و کبر و بخل و حرص و غضب را از دل او برکند، و از عداوت و دشمنى مردم و بدگویى ایشان نجات یابد. و موجب شفاى همه بیماریهاى او شود. مؤلّف گوید: این روایت مشهور درباره آثار آب نیسان به عبد اللّه بن عمر منتهى مى شود، و به این خاطر سندش ضعیف است، و فقیر به خط شیخ شهید دیدم، که این روایت را، از حضرت صادق علیه السّلام با همین خواصّ و سوره روایت کرده، ولى آیات و اذکار به این طریق نقل شده که بر آب نیسان میخوانى: «فاتحة الکتاب» و «آیة الکرسى» و قل یا ایها الکافرون و سبّح اسم ربّک الاعلى «قل اعوذ بربّ الفلق» «قل اعوذ بربّ الناس» و «قل هو اللّه احد» هر یک را هفتاد مرتبه، و میگویى: هفتاد مرتبه «لا اله الاّ اللّه» و هفتاد مرتبه «اللّه اکبر» و هفتاد مرتبه: «اللّهم صلى على محمّد و ال محمّد» و هفتاد مرتبه «سبحان اللّه و الحمد للّه و لا اله الاّ اللّه و اللّه اکبر» و در خواص آن آمده که اگر در زندان باشد و از آن بیاشامد، از حبس نجات یابد، و سردى بر طبع او غالب نگردد، و اکثر آن خواص که بیان شد، در این روایت نیز آمده، و آب باران مطلقا مبارک است و منفعت دارد، خواه در نیسان و خواه در غیر آن، چنان که در حدیث معتبر از حضرت امیر المؤمنین علیه السّلام آمده: بیاشامید آب آسمان را که پاک کننده بدن شماست، و دردها را دفع میکند، چنان که حق تعالى میفرماید:

وَ يُنَزِّلُ عَلَيْكُمْ مِنَ السَّمَاءِ مَاءً لِيُطَهِّرَكُمْ بِهِ وَ يُذْهِبَ عَنْكُمْ رِجْزَ الشَّيْطَانِ وَ لِيَرْبِطَ عَلَى قُلُوبِكُمْ وَ يُثَبِّتَ بِهِ الْأَقْدَامَ .

خدا بر شما از آسمان آبى فرو میفرستد، براى آنکه شما را به آن پاک گرداند، و از شما وسوسه شیطان را برگیرد، و دلهاى شما را محکم نماید، و قدمهاى شما را با آن ثابت گرداند. و در انجام برنامه نیسان بهتر آن است که اگر جمعى بخوانند، هرکدام مجموع آن سوره ها و اذکار را هفتاد مرتبه بخوانند، و براى آنها که میخوانند فایده اش عظیم تر، و ثوابش بیشتر است، و در این سالها پس از بیست و سه روز که از نوروز بگذرد، تقریبا داخل نیسان ماه رومى میشوند، و ماه نیسان سى روز است. مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی: ماه نیسان ماه هفتم از ماه‏های سریانی و ماه اول در تقویم یهودی و ماه چهارم در تقویم رومی که اکنون در بلاد عربی به جای ماه آوریل به کار می‏رود(1). در لغت نامه دهخدا آمده که نیسان ماه هفتم از سال سریانی میان آذار و ایاز و ماه دوم بهار است که مطابق اردیبهشت فارسی و ثور عربی و تقریبا مطابق است با آوریل فرانسوی و آن 30 روز است(2). از این تعریف بر می آید که سال رومی و سریانی، سال شمسی است و بر مبنای حرکت خورشید است و از این رو مطابقت همیشگی وجود دارد. بنا بر آنچه در بحارالانوار هم آمده سال رومی مانند سال سلجوقی ملکشاهی(همین سال و ماه های امروزی ما ایرانیان)شمسی است و بدین جهت با هم مطابق دارد.(3) در طب الرضا آمده که دومین ماه سال رومی نیسان است که بعد از آزار واقع می شود. آزار 31 روز است و از هفت روز مانده به نوروز شروع می شود پس روز 23 فروردین شروع ماه نیسان است و در ویژگی های آن نوشته: نیسان سى روز است، در این ماه روزها بلند مى‏شود، مزاج فصل بهار در آن نیرومند مى‏شود، خون به جنبش مى‏آید، بادهاى شرقى در آن وزیدن می گیرد.(4) البته در مقدار سال اختلافی هست، چون دقیق گردش خورشید 365 روز و یک چهارم است. بعضی از تقویم ها مثل "فارس قدیم" این یک چهارم را جمع کرده و بعد از گذشت هر 120 سال، سال 121 را سیزده ماهی قرار می دادند . در تقویم ملکشاهی که امروز در ایران جاری است، این یک چهارم را در هر چهار سال یک بار جمع کردند و در آن اسفند را سی روز شمردند. در ماه رومی سال 366 روز حساب شده (5) و بدین جهت یک تغییر کمی با سال ملکشاهی پیدا می کند که با توجه به رعایت کبیسه در تقویم ملکشاهی، این تغییر در هر چهار سال تکرار شده و مطابقت کلی به هم نمی خورد. بدین جهت ماه نیسان همیشه با ماه دوم یعنی اردیبهشت مطابق می شود، البته با کمی پس و پیش. در این زمینه برای اطلاع بیش تر به بحار ، ج55،ص347 به بعد و کتاب های نجوم مراجعه کنید. بعد از این که در این ماه آب باران را جمع آوری کردید، بر آن سوره های فاتحه و آیه الکرسی (255-257 بقره) و سوره توحید (قل هو الله احد) و دو سوره معوذتین (قل اعوذ برب الفلق ... و قل اعوذ برب الناس) و سوره کافرون را هر کدام هفتاد بار می خوانی و هفتاد مرتبه الله اکبر و هفتاد بار "لااله الا الله" می گویی و هفتاد بار صلوات می فرستی و هفت روز پی در پی صبح و شام از آن می نوشی . پی نوشت ها: 1.مصاحب غلامحسین و... ، دائره المعارف بزرگ فارسی، اول ، تهران ، شرکت سهامی افست ، 1345ش ، ج 3، ص 3097. 2. دهخدا ، لغت نامه ، اول ، تهران ، دانشگاه تهران ، 1372 ش ، ج 14، ص 20286. 3.مجلسی ،بحار الانوار، هشتم ، بیروت ، الوفا ف 1403 ق ، ج55،ص348. 4. طب الرضا(طب و بهداشت از امام رضا ) ص 51. 5. همان؛ شیخ عباس قمی ، مفاتیح الجنان ، ص 385. آخر باب دوم مفاتیح ، اعمال نوروز و ماه های رومی .