فشار آمریکا به عراق بی‌فایده است

روزنامه وطن امروز: حسن کاظمی‌قمی سفیر پیشین ایران در عراق نوشت: سفر هیات عالیرتبه دولت عراق به ریاست نخست‌وزیر این کشور آقای دکتر عادل عبدالمهدی به جمهوری اسلامی ایران، در ادامه سفر اخیر رئیس‌جمهور کشورمان به عراق و در راستای تحکیم و گسترش همکاری همه‌جانبه بین ۲ کشور و انجام رایزنی‌های منطقه‌ای و اجرایی کردن توافقاتی است که در سفر آقای روحانی به بغداد شکل گرفت. با توجه به اینکه امروز اراده مقامات ۲ کشور و منافع ۲ کشور در تقویت و گسترش این همکاری‌هاست، طبیعتا انجام این رایزنی‌ها و سفر هیات‌های عالی ۲ کشور به تحقق این هدف کمک خواهد کرد.

در سفر آقای روحانی به عراق توافقات بسیار خوب و راهبردی در زمینه‌های اقتصادی، فرهنگی، سیاسی و موضوعات مربوط به مرز و در حوزه‌های انرژی و زیرساختی شکل گرفت که برای اجرایی کردن این توافقات لازم است در سطوح عالی ۲ کشور، این تبادل هیات‌ها انجام شود. در این راستا سفر آقای دکتر عبدالمهدی به ایران گام دیگری در تقویت همکاری‌ها و عملیاتی کردن توافقات مذکور بویژه در حوزه‌های اقتصادی است.

نکته قابل توجه این است که آمریکایی‌ها چه از طریق اولتیماتوم و تهدید و چه از طریق تطمیع سعی دارند دولتمردان عراق را وادار به همکاری در جهت تحریم‌ها علیه جمهوری اسلامی کنند، اما آنچه در مواضع دولت عراق به صورت آشکار و رسمی اعلام شد، این بود که روابط بین ایران و عراق بر پایه منافع ۲ کشور رقم می‌خورد؛ نه دخالت‌های بیگانگان. از این جهت با توجه به علقه‌های یکسان در حوزه‌های فرهنگی و دینی و مواضع مشترک و تهدیدات مشترک و از سویی اراده مقامات و ظرفیت‌های خوبی که وجود دارد، هیچ اراده خارجی نمی‌تواند در این روابط و همکاری‌های رو به گسترش اثرگذار باشد.

آمریکایی‌ها به شیوه‌های مختلف سعی می‌کنند مانع این روابط شوند، اما با توجه به متغیر‌هایی که در روابط ۲ کشور ذکر شد، قطعا فشار آمریکایی‌ها موثر نخواهد بود و برعکس، این قابل پیش‌بینی است که روابط ۲ کشور بویژه در حوزه‌های اقتصادی گسترش پیدا کند، هرچند تحقق این هدف منوط به این است که در کشور ما نقشه راه جامعی تعریف شود، یک فرماندهی برای این کار خصوصا در حوزه‌های اقتصادی اختصاص پیدا کند و همچنین تلاش مضاعفی انجام شود تا با توجه به مزیت‌هایی که اشاره شد، تلاش‌های آمریکا به نتیجه نرسد. در این زمینه لازم است اقدامات متعددی در دستور کار قرار گیرد، از جمله اینکه بخش خصوصی را تشویق کنیم به بازار عراق وارد شود یا اینکه تلاش شود در بازسازی زیرساخت‌های عراق مشارکت فعالی از سوی کشورمان انجام و موانع صادراتی برداشته شود، در همین راستا موارد مندرج در توافقات باید به معنای واقعی کلمه اجرایی شود، مانند رایگان شدن ویزا که البته در مرحله بعد باید نسبت به لغو روادید نیز اقدام شود.

اما درباره ورود عربستان به تحولات عراق، این موضوع از چند منظر قابل توجه است؛ نخست اینکه از زمان شکل‌گیری عراق جدید تا به امروز رویکرد عربستان در جهت تقابل با منافع عراق بود. عربستان‌سعودی هم از لحاظ تولید و هم از لحاظ حمایت از گروه‌های تروریستی، همراه با آمریکا به عراق و منافع مردم این کشور و ثبات و امنیت در این کشور ضربه زد، چرا که عراق را به عنوان کشوری فعال و شکوفا و دولتی مقتدر و برآمده از رای مردم این کشور به نفع خود نمی‌دید، اما اتفاقاتی در عراق افتاد که طی آن برخلاف همه اقدامات تروریستی و اشغالگری، این کشور توانست در مقابل این اقدامات ایستادگی کرده و خود را از بحران بی‌ثباتی رها کند، بنابراین امروز عربستان می‌بیند تمام توطئه‌هایش علیه عراق به شکست انجامیده همان‌طور که توطئه‌های این کشور علیه یمن و سوریه هم به شکست منتهی شد. در نتیجه این تحولات، عربستان تاکتیک جدیدی را در دستور کار خود قرار داد و خود را همسو با عراق جلوه داد که این رویکرد اتفاقا خواسته آمریکا هم هست. توصیه آمریکا به عربستان این بوده که اگر می‌خواهند جلوی (به زعم آنها) نفوذ ایران در عراق را بگیرند، باید هرطور شده روابط کشور‌های عربی با عراق را جایگزین روابط تهران - بغداد کنند. به همین دلیل است که الان سعودی‌ها تغییر تاکتیک داده‌اند و می‌گویند ما می‌خواهیم در فرآیند بازسازی عراق مشارکت داشته باشیم. البته از نظر ایران هر کشوری بخواهد وارد مشارکت در بازسازی عراق شود به سود عراق است، ضمن اینکه از زمان شکل‌گیری عراق جدید، تقویت همکاری‌ها و روابط با کشور‌های همسایه در دستور کار این کشور قرار داشته و سیاست جدیدی نیست؛ بنابراین حالا که کشورهایی، چون عربستان به خاطر شکست سیاست‌های‌شان در منطقه تغییر تاکتیک داده و به خاطر خواست آمریکا نسبت به این کشور همراهی نشان می‌دهند و عراق هم که اولویتش بازسازی است، طبعا از این رویکرد استقبال خواهد کرد، هر چند با توجه به توطئه‌ها و شیطنت‌های عربستان در منطقه و این کشور، بشدت هم به سعودی‌ها بدبین هستند.