بخور نخور‌های نوروزی؛ مراقب غذا‌های بین راهی باشید
شاید یکی از مشکلات سال نو که سلامت مردم را تهدید می‌کند، افراط و تفریط در مصرف برخی اقلام خوراکی سفره هفت سین و همین طور، استفاده از غذا‌های نامطمئن بین راهی در طول سفر و مسافرت است.
خبرگزاری مهر: با آغاز سال نو و شروع دید و بازدید‌های نوروزی، یکی از مشکلاتی که خودنمایی می‌کند، شلوغ شدن اورژانس بیمارستان هاست. جایی که برخی از مراجعان آن را افرادی تشکیل می‌دهند که در خوردن خوراکی‌های نوروزی، افراط کرده اند و یا اینکه در مسیر سفر، از غذا‌های ناسالم و نامطمئن خورده اند و لاجرم، مجبور شده اند خودشان را به اورژانس برسانند. معضلی که همواره در ایام نوروز، شاهد آن هستیم.
مسافران نوروزی در طی سفر چنانچه شرایط نگهداری مناسب شیر را ندارند صرفاً از شیر‌های استریل با ماندگاری بالا که پروانه ساخت معتبر دارند استفاده کنند. از خرید پنیر‌های سنتی، پنیر‌های پیتزای فله‌ای، بدون بسته‌بندی و فاقد پروانه بهداشتی ساخت اکیداً خودداری شود.
در هنگام مسافرت مصرف کفیر و دوغ ارجح است که هم به دلیل تغییر اقلیم و مصرف غذا‌های بین راهی، سنتی و بومی از بروز انواع عفونت‌های گوارشی پیشگیری و یا تا حد امکان باعث تقلیل حدت و شدت عفونت‌های گوارشی میشود، ضمناً از دیدگاه تغذیه‌ای هم بسیار سودمند‌تر از سایر نوشیدنی‌های رایج است.
افرادی که در هنگام مصرف شیر دچار مشکلات گوارشی می‌شوند مصرف شیر‌های کم یا بدون لاکتوز یا سایر فراورده‌های لبنی نظیر ماست پنیر توصیه میشود.
به دلیل مسافرت و تغییرات فصلی در ایام نوروز مصرف محصولات غذایی پروبیوتیک و پری بیوتیک (برخی مواد غذایی مانند ماست) توصیه میشود.
در هنگام خرید و مصرف انواع فراورده‌های گوشتی از نظر سلامت آن‌ها اطمینان کسب کرده و هرگونه تغییر رنگ، تغیر بافت و بو‌های غیر طبیعی نشانه اولیه فساد است.
آحاد مردم و به خصوص جوانان و نوجوانان از مصرف لواشک، آلوچه و آلو‌های رنگی فاقد پروانه بهداشتی ساخت جدا پرهیز کنند، چون رنگ به کار رفته در اغلب آن‌ها غیر خوراکی بوده و باعث عوارض و بیماری‌های متعدد در مصرف کننده‌ها میشود.
مردم بهتراست از آجیل‌های بسته‌بندی، دارای پروانه بهداشتی ساخت و کم نمک هستند استفاده کنید و در صورت عدم دسترسی به آن ضمن خرید از مراکز معتبر از انواعی که دارای رنگ و بوی نامناسب بوده، تغییر طعم داده و یا آجیل‌های دوآتشه خودداری کنید.
در هنگام مصرف محصولات غذایی به چراغ راهنمای تغذیه‌ای (در خصوص سه رنگ قرمز، نارنجی و سبز) مندرج در بسته‌بندی محصولات که نشان دهنده وضعیت تغذیه‌ای است، توجه شود.
زهرا عبداللهی مدیرکل دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت، با توصیه به هموطنان در رعایت مصرف شیرینی و شکلات به منظور پیشگیری از اضافه وزن و چاقی، گفت: بهتر است در دیدو بازدید‌های نوروزی، بیشتر از میوه استفاده شود. زیرا، میوه‌ها علاوه بر ویتامین‌ها و املاح معدنی که برای حفظ سلامت بدن لازم اند، حاوی ترکیباتی بنام آنتی اکسیدان هستند که نقش آن‌ها در پیشگیری از بیماری‌های غیر واگیر از جمله دیابت، بیماری‌های قلبی عروقی و سرطان‌ها شناخته شده است.
وی افزود: در میهمانی‌های نوروزی، در وعده نهار و شام، برای جلوگیری از دریافت زیاد کالری که با مصرف غذا‌های چرب و سرخ شده وارد بدن میشود، مردم باید سعی کنند، نیمی از بشقاب خود را با سالاد و سبزی پر کنند. مصرف سالاد و سبزی به دلیل داشتن فیبر، جذب چربی‌ها و مواد قندی را کاهش داده و بدین ترتیب از چاقی جلوگیری می‌کند. نوشیدن نوشابه (حتی انواع کم کالری) و آب میوه‌های صنعتی را که حاوی قند افزوده هستند، به حداقل رسانده و از آب ساده و یا دوغ‌های کم نمک و بدون گاز و شربت‌های سنتی کم شیرین استفاده کنند.
عبداللهی ادامه داد: برخی تصور می‌کنند چنانچه به جای وعده شام، میوه میل کنند، چاق نمی‌شوند. باید توجه شود که مصرف زیاد میوه هم موجب اضافه وزن میشود. روزانه حداقل ۲ عدد میوه و حداکثر ۴ عدد میوه با اندازه متوسط کافی است.
وی با بیان اینکه مصرف روزانه حبوبات همراه با غلات علاوه بر تأمین پروتئین، ریزمغذی‌های مورد نیاز بدن را نیز تأمین می‌کند، افزود: مصرف حبوبات و غلات به صورت روزانه، به علت داشتن فیبر، از اضافه وزن و چاقی نیز پیشگیری می‌کند. در ایام عید، غذا به اندازه تهیه شود تا باقیمانده آن در فریزر برای مصارف بعدی نگه داشته نشود و از دورریز غذا خودداری شود.
عبداللهی در خصوص سفر‌های نوروزی و توجه به نکات تغذیه‌ای، گفت: باید سعی شود، در سفر‌های نوروزی، تا حد امکان غذا شخصاً آماده شود و از مصرف مواد غذایی در رستوران و غذاخوری‌های نامطمئن و یا خرید مواد غذایی از دستفروشان خودداری شود. غذایی که برای بین راه تهیه میشود، نباید آبکی باشد. غذا‌های آبکی مثل انواع خورشت‌ها، سریع‌تر فاسد می‌شوند؛ چراکه میکروب‌ها و باکتری‌ها در فضای مایع، محیط مناسب‌تری برای رشد و تکثیر دارند.
وی افزود: غذا‌های خشک همراه با سبزی جات تازه که خوب شسته شده اند، غذا‌های مناسبی برای سفر محسوب می‌شوند. در طول سفر از مصرف پنیر، سرشیر و خامه‌ای که پاستوریزه شده نیست، خودداری شود، زیرا مصرف محصولات لبنی پاستوریزه نشده، خطر ابتلاء به بیماری تب مالت را به همراه دارد.
مدیرکل دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت، تصریح کرد: مصرف سس مایونز و سایر سس‌های چرب از نظر تغذیه‌ای به طور کلی توصیه نمی‌شوند. مخصوصاً در طول سفر از مصرف سس مایونز و یا سس‌های خامه‌ای جدا خودداری شود. می‌توان با مخلوط ماست، آبلیمو، کمی نمک و فلفل و در صورت امکان کمی روغن زیتون یک سس سالم برای سالاد تهیه کرد.
وی ادامه داد: غذا‌هایی در رستوران سفارش داده شود که سس، ادویه و چاشنی زیادی نداشته باشند. گاهی ممکن است در رستوران‌ها به غذا‌های کهنه و مانده مقدار زیادی سس و چاشنی اضافه کنند که تغییر رنگ و طعم نامطبوع ناشی از فساد غذا مشخص نشود.
مدیر دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت، گفت: مردم در رستوران، همراه با غذایی که میل می‌کنند، حتماً از ماست (کم چرب و پاستوریزه)، لیمو ترش و یا آب لیمو استفاده کنند. با مصرف این موارد، دستگاه گوارش اسیدی میشود و در نتیجه، از رشد و تکثیر میکروب‌ها در دستگاه گوارش و در نتیجه مسمومیت غذایی جلوگیری میشود.
عبداللهی بیان کرد: مصرف انواع دسر‌های خامه‌ای در طول سفر توصیه نمی‌شود، چراکه ممکن است با شیر و خامه پاستوریزه نشده، تهیه شده باشد و یا اینکه به علت کهنگی، فاسد شده باشد. در مصرف بستنی نیز، نوع پاستوریزه شده و کم چرب آن انتخاب شود.
مدیرکل دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت ادامه داد: از خرید و مصرف نوشیدنی‌های محلی مانند آب زرشک و آب آلبالو و همچنین لواشک، تمبر هندی و آلوچه، درصورتی که بسته بندی نشده و کد بهداشتی و پروانه ساخت از وزارت بهداشت ندارند، خودداری شود. انواع آلودگی‌های میکروبی و انگلی با خوردن این نوع مواد غذایی غیر بهداشتی ممکن است به بدن منتقل شوند.
وی تصریح کرد: مردم در سفرها، برای جلوگیری از کم آبی و یبوست، مقادیر مناسبی آب (ترجیحاً آب معدنی) همراه داشته باشند. به همراه داشتن میوه‌ها و سبزی‌هایی مانند هویج، گوجه فرنگی، خیار و کاهو در طول مسافرت به تأمین آب، املاح و ویتامین‌های مورد نیاز بدن کمک می‌کند. اما این مواد باید قبل از سفر خوب شسته و در ظروف مناسب دربسته نگهداری شوند.
عبداللهی گفت: همچنین، از مصرف سالاد به ویژه سالاد‌هایی که در آن‌ها کاهو به کار رفته است و غذا‌های دریایی در غذاخوری‌های بین راهی خودداری شود. در صورتی که سالاد شخصاً تهیه میشود، حتماً باید ضد عفونی و انگل زدایی شود.
وی بیان کرد: گوشت، مرغ، ماهی و تخم مرغ باید فقط از مراکز مجازی که زیر نظر سازمان دامپزشکی کشور هستند، تهیه شود. آب و یخ سالم نیز تنها از منابع مطمئن تهیه شود.
مدیرکل دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت یادآور شد: از مصرف آب‌های سطحی، چشمه‌ها و دریاچه‌ها خودداری شود. در هنگام خرید مواد غذایی به تاریخ استفاده و نحوه نگهداری آن که بر روی برچسب بسته بندی غذا نوشته شده دقت شود. همچنین، به نشانگر‌های رنگی تغذیه‌ای که بر محصولات غذایی درج شده دقت شود. رنگ قرمز نشان دهنده مقدار زیاد قند، نمک و یا چربی در محصول است که عامل خطر بروز چاقی، دیابت، چربی خون بالا و فشار خون بالا است.
وی خاطر نشان کرد: برای حمل گوشت، مرغ و ماهی حتماً از یخدان استفاده و دقت شود مواد غذایی خام با پخته تماس نداشته باشند. برای طبخ و مصرف غذا از ظروف تمیز استفاده شود. همچنین، توصیه میشود، به جای استفاده از نوشابه‌های گازدار، از نوشیدنی‌های طبیعی پاستوریزه و کم نمک، چون دوغ کم نمک و بدون گاز استفاده شود.