ویترینی از احساسات بر دل خودروها +تصاویر
تا به حال به دلنوشته‌های پشت ماشین‌ها دقت کرده‌اید، همان دلنوشته‌هایی که شاید فشار پا بر روی ترمز و یا اشک و لبخند‌ها را بر رانندگان رقم زند.
خبرگزاری فارس: همه گمان می‌کنیم که ماشین نوشته‌ها بیشتر در گذشته رواج داشته، اما آنطور که ما فکر می‌کنیم نیست، فقط کافی است دل به جاده‌ها بزنی تا خود شاهد این دل نوشته‌ها باشید امان از دل زینب، بیمه حضرت ابوالفضل، اگر دارا باشی سارا خودش میاد، دنبالم نیا آواره میشی، موضوع انشا؛ بنزین،ای کاش نگاهت زیرنویس داشت، بپر بالا گیرت نمیاد، دست‌انداز پیرم کرد و ...
این‌ها شاید در نگاه اول، تنها چند جمله تیکه‌دار، عاشقانه و یا غیرتی باشد، اما هر چه که هست در پشت برخی خودروها از جمله کامیون، اتوبوس، وانت‌بار و حتی خودرو‌های شخصی نیز حک می‌شود، جملاتی که شاید آدمی را به فراسوی خیال بکشاند و یک خاطره تلخ یا شیرین را در ذهن خواننده مجسم کند.
خیال نکنید اینگونه دل نوشته‌ها، مختص کامیون و اتوبوس‌هاست بلکه این‌ها در کوچه پس کوچه و خیابان‌های شهرمان نیز به چشم می‌خورد به خصوص در ایام محرم که تعداد ماشین نوشته‌ها با حک کردن جملات و اشعار مذهبی بالا می‌گیرد.
از سوی دیگر غربت و تنهایی جاده‌ها که همواره بر سر زبان‌ها بوده و شاید رانندگان، حک کردن اینگونه نوشته‌ها را قوت قلبی دانسته تا سکوت جاده‌ها را در هم بشکنند باید گفت: این راه و روشی بین رانندگان در جاده‌هاست که بدان وفادار مانده‌اند.
نوعی خرده فرهنگ و بروز اعتقادات و باورها
امان‌الله قرایی مقدم، جامعه شناس مطرح کشور پشت‌نویسی ماشین‌ها را نوعی خرده فرهنگ دانست که از مدت‌ها قبل در بین رانندگان اتوبوس‌ها مرسوم بوده و خاطرنشان کرد: به دلیل اعتقادات و باور‌هایی که این افراد دارند اشعار، جملات و ضرب‌المثل‌هایی را پشت خودروی خود حک کرده که به نوعی به این وسیله می‌خواهند پیام خود را منتقل کنند.
این جامعه شناس به ما می‌گوید: این رانندگان، خواست قلبی، باور‌های اجتماعی و نیت خود را به کسانی که این جملات را می‌بینند انتقال می‌دهند بدین گونه که این جملات در بر گیرنده پیام‌های اجتماعی، فرهنگی و آرامش روحی است که حتی پیام‌های اقتصادی، سیاسی، فرهنگی از قبیل: مردانگی، تعصب و ناموس نیز در این جملات به چشم می‌خورد و می‌تواند در مغز خوانندگان اثر گذاشته و در رفتار آنان نیز مؤثر باشد.
وی در پایان، ضمن تأکید بر این مطلب که در محتوای اینگونه پیام‌ها، لهو و لعب وجود نداشته و پیام اجتماعی خوبی برای نسل جوان است افزود: آذربایجانی‌ها به دلیل اینکه مردمانی متعصب و غیرت‌مند هستند با نوشتن این جمله «بیمه حضرت ابوالفضل» ارادت خود را نشان می‌دهند که البته پیام‌ها از استان به استان فرق داشته و ویژگی‌های هر استان از نظر خرده فرهنگ متفاوت است.
در این قسمت گزارش، می‌خواهم به سراغ رانندگانی بروم که تا کنون پیرو این رسم مانده‌اند آخر می‌دانید مرام و حتی طرز ادبیات رانندگان به خصوص آن‌هایی که بیشتر با غربت و تنهایی جاده‌ها همسفر هستند را باید از سایر صنوف جدا ساخت چرا که با حک کردن اینگونه شعر و دل نوشته‌ها بر روی خودروی خود می‌توان به راحتی آن را دریافت.
یک آویز چشم نظر یا یک قرآن جیبی با یک دستمال لنگ قرمز و با یک انگشتر با سنگ قیمتی بزرگ که قطعاً در تمام رانندگان کامیون‌ها می‌توان دید بهتر است بگویم تا بوده همین بوده، نمی‌دانم چرا ذهنم سمت کامیون آقا تقی پر کشید همان کامیونی که عاشق آن بود و اسمش را خوش رکاب گذاشت، خوش رکابی که قرار شد محموله‌ها را در میدان‌های جنگ جا به جا کند.
من نیز برای یافتن خوش رکاب‌هایی که نوشته بر دل دارند دل به جاده‌ها زدم، بله شانس با ما یار بود و یک کامیون به چشمم خورد قطعاً من تنها کسی نیستم که وقتی تابلوی بیمه حضرت ابوالفضل را بر روی کامیون می‌بینم به دنبال علت و معلول آن می‌گردم با یک سلام و خداقوت به سراغ راننده این کامیون رفتم زمانی که از حاج محمد که مو سپید کرده و راه بلد جاده‌هاست، دلیل این نوشته را می‌پرسم با شعری در وصف حضرت ابوالفضل، صحبت خود را شروع می‌کند.
بدر دجی مرد وفا ابوالفضل ابوالفضل گوزلریمه نور و صبا ابوالفضل ابوالفضل
گالدی الیم بلده اخا ابوالفضل ابوالفضل آچ گوزووی یاندم امان ابوالفضل ابوالفضل
حاج محمد، جز وصف علمدار کربلا چیزی به سخن نیاورد چرا که تنها حک کردن عباسی که اسطوره وفاداری و ولایت‌پذیری است برای گره‌گشادن از مشکلات و ایمن نگهداشتن از بلا کافی است همین را گفت و با یک یا علی مدد راهی شد.
این تنها راننده‌ای نبود که به دنبالش رفتم، این بار به دنبال راننده یک خودروی شخصی رفتم با این تفاوت که راننده این خودرو دختر است و با یک خودروی مدل اپتیما، نوشته روی شیشه ماشین برایم بسیار جالب بود Live for yourself (برای خودت زندگی کن) آنطور که مهسا، برایم نقل قول می‌کند دانشجوی رشته مهندسی کامپیوتر است وقتی از وی پرسیدم چه عجب این نوشته را بر خودرو حک کرده‌اید پاسخ داد می‌خواهم با این راه یک پیغام به همه مردمی که پشت ماشینم را نگاه می‌کنند و می‌خوانند برسانم که برای خودشان زندگی کنند فرصت زندگی کوتاه‌تر از آن است که برای دیگران تلف کنند یا از زندگی نهایت استفاده را نبرند.
رویکرد شخصیت اجتماعی-فرهنگی
مهدی صدقی، روانشناس بالینی به خبرنگار فارس می‌گوید: دل نوشته‌های پشت ماشین، یکی از جذابیت‌های جاده‌ای و درون شهری خیابان‌هاست بدین گونه که مطالعات ماشین‌نوشته‌ها بخشی از مطالعات فرهنگ عامه است که می‌توان یکی از روش‌های شناخت بخشی از فرهنگ عامه مردم ایران دانست.
وی معتقد است که این نوشته‌ها، نشان‌دهنده ادبیات خاص رانندگان و نشان دهنده رویکرد، شخصیت اجتماعی و فرهنگی آنهاست که طرز رفتار و تفکر رانندگان را به نمایش می‌گذارد و رانندگان، باورها، فلسفه زندگی و تجربیات شخصی خود را در یک جمله یا شعر خلاصه می‌کنند تا از این طریق با مردم ارتباط برقرار کنند.
صدقی در پایان از ریشه‌های اصلی این امر، تنهایی رانندگان در جاده دانست و تصریح کرد: همین نوشته‌ها ریشه در مسائل فردی راننده دارد که از این طریق، تجربیات زندگی خود را برای عموم به نمایش می‌گذارند که عموماً اینگونه افراد از لحاظ روانشناختی، افرادی نارسیستیک (خودشیفته) هستند چرا که این تجربیات را به حدی ارزشمند می‌بینند که گمان می‌کنند مردم با خواندن آن‌ها در زندگی خود موفق خواهند شد.
برخی از رانندگان، دل نوشته‌ها، طرز تفکر و حتی ممکن است بخشی از سرنوشت یا تجربه تلخ زندگی خود را با حک کردن بر روی خودروی خویش به نمایش بگذارند این طور که پیداست باید گفت: ماشین نوشته‌ها بخشی از فرهنگ جامعه ما را پوشش داده و طرفدارانی نیز به دنبال دارد، شاید عده‌ای فرهنگ دل نوشته‌ها را مثبت و یا منفی تلقی کنند، اما باید گفت: ممکن است فردی با دیدن یک جمله عبرت‌آموز، پی به اشتباه خود ببرد و یا حتی یک جمله، سرمشقی شود برای آغاز یک اشتباه.