حکم مراجع تقلید درباره دور ریختن مواد غذایی

خبرگزاری تسنیم: از معضلات اجتماعی که جوامع به آن روبرو هستند، دور ریختن مواد غذایی است. هر کدام از کشور‌ها برای آنکه از این مسئله پیشگیری کنند، تدابیر متعددی را لحاظ کردند. چرا که دور ریز مواد سالم، در واقع هدر دادن سرمایه‌های ملی هر جامعه را در پی دارد.

دین مبین اسلام نام این نوع رفتار‌های ناهنجار را اسراف و تبذیر نهاده و به شدت به مقابله با آن پرداخته است. اسراف، هرگونه تجاوز از حدّ اعتدال و گرایش به افراط یا تفریط را در برمی‌گیرد. به طور کلی اسراف این است که انسان بی جا و بیش از شأن خود مصرف کند. بررسی موارد کاربرد اسراف در قرآن نشان می‌دهد که بین آن و دیگر مفاهیم فراگیر و کلیدی، در محدوده ضد ارزش‌ها، چون کفر، ظلم، فسق و‌... ارتباط عمیق مفهومی و پیوند گسترده مصداقی برقرار است. از این جهت ضروری است نسبت به پرهیز از آن نهایت اهتمام را به خرج دهیم که یکی از مصادیق آن، پرهیز از دور ریختن مواد غذایی است.

سؤالی که یکی از مقلدان از مراجع عظام تقلید در این باره پرسش کرده، از این قرار است: با توجه به نص صریح قرآن مبنی بر پرهیز از اسراف و تبذیر، لطفاً حکم هر یک از موارد ذیل را بیان فرمایید: ۱) دور ریختن غذای اضافی که دست نخورده است. ۲) دور ریختن باقیمانده غذای افراد به علت رعایت موارد بهداشتی ۳) دور ریختن باقیمانده غذای افراد به نحوی که استفاده آن در موارد دیگر امکان‌پذیر باشد (غذای طیور و حیوانات) ۴) دور ریختن کلیه وسایل و مواد زایدی که استفاده مجدد آن‌ها در مورد دیگر امکان‌پذیر باشد؛ مانند کاغذ‌های پشت سفید و مواد پلاستیکی.

رهبر معظم انقلاب: - اگر غیر قابل استفاده باشد مانعی ندارد.

آیت‌الله سیستانی: می‌توانید آن را خوراک پرندگان و ... قرار دهید.

آیت الله مکارم شیرازی:

ج. ۱ تا ۴: دور ریختن غذا‌های دست نخورده جایز نیست و غذا‌های دست خورده را باید به مصرف حیوانات پرندگان و امثال آن‌ها رساند و از کاغذ‌های باطله قابل استفاده و امثال آن نیز باید استفاده کرد و دور ریختن آن‌ها شرعا اشکال دارد.

آیت‌الله صافی گلپایگانی:

ج. ۱- دور ریختن غذا در هر زمان اسراف است.

ج. ۲- اگر فقط به خاطر این است که کسی غذا را خورده و قدری از آن باقی مانده دور ریختن آن اسراف و حرام است و در روایت است که سور مؤمن موجب شفاست و متأسفانه در این زمان آن را موجب مرض و بر خلاف بهداشت می‌دانند و اگر وجه بهداشتی صحیح داشته باشد جایز و بلکه در بعضی موارد واجب است. والله العالم.

ج. ۳- حکم دو سؤال قبلی را دارد.

ج. ۴- حکم مسائل سابقه را دارد.

آیت‌الله فاضل لنکرانی (ره):

ج. ۱- اگر قابل استفاده برای دیگران باشد جایز نیست.

ج. ۲ و ۳- بهتر است برای حیوانات خانگی از آن استفاده شود.

ج. ۴- بهتر است به نحوی مجدداً از آن‌ها بهره‌برداری شود و بازیافت آن‌ها در این موارد مطلوب است.

آیت‌الله نوری همدانی:

جواب ۲، ۱ اگر قابل استفاده باشند جایز نیست.

جواب ۳- جایز نیست

جواب ۴- جایز نیست

آیت‌الله موسوی اردبیلی:

به طور کلی چنانچه کاری با توجه به خصوصیات مورد، در عرف محل اسراف محسوب شود، جایز نیست.