اینستکس یک «تلاش سیاسی» از جانب اروپایی‌ها است
نویسنده و محقق سیاسی ایرانی مقیم آمریکا اعلام کرد هدف اروپایی‌ها از راه‌اندازی اینستکس بیش از آن‌که اقتصادی باشد، سیاسی بوده است.
خبرگزاری تسنیم: «کاوه افراسیابی» نویسنده و محقق سیاسی ایرانی مقیم آمریکا تصریح کرد اهمیت سیاسی اینستکس برای اروپایی‌ها بیش از اهمیت اقتصادی آن است و ایران باید از اروپایی‌ها بخواهد که محدودیت‌های اقتصادی اینستکس را که قرار است ابزاری برای تسهیل مبادلات تجاری فی‌مابین باشد برطرف کنند.
در ادامه مصاحبه این تحلیل‌گر سیاسی می‌خوانیم:
انگلیس، فرانسه و آلمان در اوایل فوریه پس از چند ماه تأخیر بالاخره خبر راه‌اندازی اینستکس را اعلام کردند. نظر شما در مورد اینستکس یا همان ابزار حمایت از مبادلات تجاری چیست؟
کاوه افراسیابی: در مورد اینستکس هنوز ابهامات زیادی وجود دارد و اطلاعات ما در مورد مفاد و دامنه اثرگذاری آن تنها در حد همان موارد مطرح‌شده از سوی دو طرف است، بنابراین برای قضاوت در مورد اینستکس و یافتن پاسخ سؤالاتمان در مورد آن باید چند ماهی صبر کنیم تا ببینیم چه اتفاقاتی در راه است و چه‌کسانی در اینستکس مشارکت خواهند کرد. در حال حاضر می‌توانیم بگوییم که اینستکس یک تلاش سیاسی شجاعانه از سوی اروپایی‌ها برای نهادینه‌سازی اختلافات آن‌ها با واشنگتن در مورد ایران است و به همین دلیل اهمیت سیاسی اینستکس حداقل برای اروپایی‌ها بیش از اهمیت اقتصادی آن است. اینستکس محدودیت‌های بسیار زیادی دارد که باید در آینده نزدیک رفع شوند؛ در غیر این صورت ایران باید به صورت تدریجی از اجرای تعهدات خود در برجام خودداری کند.
همان‌طور که می‌دانید رهبران اتحادیه اروپا بار‌ها ادعا کرده‌اند که برای حفظ برجام عزم راسخی دارند. اخیراً «مایک پنس» معاون رئیس‌جمهور آمریکا حمایت متحدان اروپایی این کشور از برجام را گامی در راستای افزایش اختلافات بین این اروپا و آمریکا خوانده و خواستار تغییر رویکرد اروپایی‌ها در این زمینه شده است. به‌نظر شما آیا اروپا در برابر آمریکا خواهد ایستاد یا اینکه رویارویی آن‌ها صرفاً یک بازی و بلوف سیاسی است؟
کاوه افراسیابی: من واقعاً اعتقاد ندارم که اروپایی‌ها همه مراحل این فرآیند پیچیده [راه‌اندازی اینستکس]را پشت سر گذاشته‌اند تا فقط یک بلوف سیاسی بزنند، بنابراین ما باید از اهمیت سیاسی این سازوکار مالی برای اروپایی‌ها و نقش آن در نشان دادن استقلال اروپا از آمریکا ارزیابی درستی داشته باشیم. هدف مخالفان اینستکس در آمریکا این است که اینستکس را به کالا‌های بشردوستانه ــ که خود از قبل هم در شمول تحریم‌های آمریکا نبوده‌اند ــ محدود کنند و اجازه ندهند این سازوکار مالی در حوزه‌هایی که می‌تواند مفید باشد، فعالیت کند.
در این شرایط آیا برجام دوام خواهد آورد؟
کاوه افراسیابی: من فکر می‌کنم برجام بیش از پیش تضعیف خواهد شد، اما به‌دلایلی همچنان پابرجا خواهد ماند. برجام ارتباط بسیار نزدیکی با قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد دارد؛ قطعنامه‌ای که در آن یک زمان‌بندی مشخص برای رفع تحریم‌های تسلیحاتی علیه ایران تعریف شده است، بنابراین ما باید همواره از خود بپرسیم که؛ آیا مرگ برجام منجر به بی‌اثر شدن قطعنامه ۲۲۳۱ نیز خواهد شد؟ برخی هنوز هم مسئله اسنپ بک (بازگشت خودکار تحریم‌ها) در صورت خروج ایران از برجام را چندان جدی نمی‌گیرند، اما در عین حال نباید فراموش کرد که ایران همواره می‌تواند در سطح سازمان ملل، آمریکا را [به‌دلیل خروج از برجام]مؤاخذه و از این طریق مفری برای خود باز کند.