بازی خطرناک ترامپ در ونزوئلا چه عواقبی دارد؟

خبرگزاری تسنیم: همان‌طور که انتظار می‌رفت دونالد ترامپ در دور تازه کشمکش‌های سیاسی ونزوئلا طرف خوان گوایدو را گرفت و ریاست جمهوری خودخوانده او را به رسمیت شناخت.

اگرچه ترامپ در حمایت از رئیس‌جمهور خودخوانده ونزوئلا تنها نیست و سران برخی کشور‌های دیگر را نیز همراه و هم‌رأی خود می‌بیند، اما به نوشته نشریه آمریکایی نیویورک تایمز، دخالت وی در کشوری که خطر تبدیل شدن به صحنه نبرد‌های خیابانی کاملاً در آن احساس می‌شود نه به سود ونزوئلا خواهد بود و نه حتی به سود خود آمریکا.

ترامپ خود در دنیا به‌عنوان یک رئیس‌جمهور پوپولیست شناخته می‌شود که سعی می‌کند با سوءاستفاده از الفاظ زیبایی مانند دموکراسی به اهداف خود که از قضا با دموکراسی حقیقی در تضاد است برسد. او نمی‌تواند مدعی هدایت ونزوئلا به سمت دموکراسی باشد و دخالتش در امورات ونزوئلا تنها بر وخامت اوضاع خواهد افزود.

رئیس‌جمهور آمریکا اخیراً سیاستمدار کهنه‌کاری به نام الیوت آبرامز -که سابقه همکاری با دولت‌های ریگان و بوش پدر را در کارنامه دارد- را به‌عنوان «نماینده ویژه آمریکا برای برگرداندن دموکراسی به ونزوئلا» منصوب کرده که این اقدام یادآور دخالت‌های آمریکا در براندازی دولت‌های آمریکای جنوبی و مرکزی از اوایل قرن نوزدهم تا قرن حاضر است. الیوت آبرامز در دوران ریاست جمهوری رونالد ریگان جزو هماهنگ‌کنندگان اصلی اقدامات مداخله‌جویانه واشنگتن در آمریکای مرکزی بود؛ اقداماتی که سرانجامی جز کشتار و نقض گسترده حقوق بشر در منطقه نداشتند.

تهدید اخیر ترامپ مبنی بر احتمال حمله نظامی آمریکا به ونزوئلا از یک سو و انتصاب الیوت آبرامز از سوی دیگر نشان می‌دهد که ترامپ نیز مانند اکثریت قریب به اتفاق روسای جمهور قبل از خود قادر نیست در برابر وسوسه دخالت در سایر کشور‌ها مقاومت کند. این وسوسه خطرناک از آنجا نشأت می‌گیرد که واشنگتن عملاً آمریکای لاتین را قلمرو قدرت خود می‌داند و بر این باور است که نیرو‌های نظامی‌اش می‌توانند دموکراسی را به مردم آمریکای لاتین آموزش دهند.

حال باید دید که ناتوانی ترامپ در کنترل وسوسه دخالت در سایر کشور‌ها این بار چه پیامد‌هایی را برای ونزوئلا به بار خواهد آورد.

نیویورک تایمز چهار سناریوی احتمالی را در این مورد ترسیم کرده است که البته یکی از آن‌ها در صورت وقوع می‌تواند مطلوب باشد؛ هرچند بعید به نظر می‌رسد که رویکرد ترامپ و گروه‌های تحت حمایت وی در ونزوئلا شانسی برای تحقق این سناریوی مطلوب باقی بگذارد.

سناریوی اول: دولت مادورو شورشیان خیابانی را با اعمال خشونت سرکوب کند و حمایت ترامپ از خوان گوایدو به شکست منجر شود.

سناریوی دوم: دولت مادورو به دست نظامیان سرنگون شود و سپس نظامیان ضمن برخورداری از امتیازات گذشته، با سوءمدیریت خود اوضاع را بحرانی‌تر کنند. این سناریو نیز برای ترامپ یک شکست بزرگ خواهد بود.

سناریوی سوم: بیانیه‌های خشونت‌آمیز و تهدید‌های آمریکا به تشدید تنش‌ها و حمله نظامی به ونزوئلا بیانجامد که این سناریو یادآور دخالت‌های نظامی مخرب آمریکا در سایر کشور‌های طی سال‌های جنگ سرد است.

سناریوی چهارم: تحت فشار سایر کشور‌ها شرایط برای گفتگو‌های عمومی در ونزوئلا فراهم شود که در این صورت نه جنگ داخلی رخ خواهد داد و نه هیچ کشوری به‌ویژه آمریکا بهانه‌ای برای دخالت نظامی در ونزوئلا خواهد داشت.

ونزوئلا اکنون به صحنه کشمکش راست گرایان و چپ‌گرایان تبدیل شده و هر کشوری با توجه به گرایش دولت خود سعی دارد نقشی در این صحنه پرخطر ایفا کند. در این میان آمریکا و برخی متحدانش در آمریکای لاتین بیش از دیگران برای دخالت در ونزوئلا از خود اشتیاق نشان می‌دهند.