قطعه دیگری از پازل هویت‌زدایی از مشهد! +عکس
مطرح شدن دوباره موضوع جایگزینی تابلوهای «راهنمای سفر» به‌جای «راهنمای زائر» با واکنش‌هایی از سوی افکار عمومی و افراد صاحب‌نظر روبه‌رو بوده است که کاربران فضای مجازی نیز دست به‌کار شده و با هشتگ «مشهدالرضا» نظرات خود را در فضای مجازی به‌اشتراک گذاشتند.
خبرگزاری فارس: مشهدمقدس از دیرباز به‌عنوان یکی از شهرهای زیارتی دنیا کانون توجه مسلمانان بوده است. این شهر زیارتی علی‌رغم در بر داشتن ظرفیت‌های سیاحتی به‌واسطه وجود بارگاه امام رضا(ع) هر ساله مردمان زیادی را از دور و نزدیک به‌خود جذب می‌کند از این رو همگان آن را شهری مذهبی و منتسب به امام رضا(ع) می‌دانند و افرادی که از سایر شهرها به این شهر سفر می‌کنند همواره حکم زائر را دارند.
این موضوع سبب شده که در میادین، خیابان‌ها و اماکن عمومی شهر، نمادها و اسامی متناسب با فضای ویژه این شهر و نشأت‌گرفته از حال‌وهوای حضرت رضا(ع)، زیارت و زائر خودنمایی کند، در واقع این حس‌وحال، با هر محله شهر و همه عناصر درونی آن عجیبن شده و به‌بخشی از هویت مشهد تبدیل شده است. اما متأسفانه در سال‌های اخیر توجه به این ارزش و هویت در تصمیمات متولیان امور رنگ باخته و محوریت زیارتی بودن آن را از اولویت خارج کرده است.
یکی از اقدامات صورت گرفته در همین راستا، جایگزینی تابلوهای «راهنمای سفر» به‌جای «راهنمای زائر» بر دکه‌های راهنمای زائران توسط شهرداری مشهد است. این اقدام اگر چه که از روزهای پایانی سال گذشته اعلام و اجرا شده اما با مطرح شدن دوباره آن، با واکنش‌هایی از سوی افکار عمومی و افراد صاحب‌نظر روبه‌رو بوده است و طی هفته اخیر نقطه نظرات متعددی در این خصوص منتشر شده است. در همین خصوص کاربران فضای مجازی نیز با هشتگ «مشهدالرضا» نظرات خود را در فضای مجازی به‌ویژه توییتر به اشتراک گذاشتند.
به‌عنوان مثال «محمدجواد اصغری» مخالفت خود را در خصوص این اقدام این‌گونه نشان داد: آن‌هایی که مشهد را یک شهر توریستی می‌دانند، بعید است اسم کامل شهر را بدانند: #مشهدالرضا
کاربر «من هم منتظرم» در انتقاد به‌اقدام شهرداری مشهد در جهت معرفی شهر زیارتی به‌عنوان شهری گردشگری، نوشت: اینجور که به‌این سرعت دارند هویت‌زدایی می‌کنند از #مشهدالرضا یک وقت چشم باز می‌کنیم می‌بینیم تو آنتالیا هستیم. (حذف عنوان راهنمای زائر از دکه‌های اطراف حرم و تغییر نام آن به‌اطلاعات سفر) قدم بعدیشون...
«دکتر» نیز در توییت خود این‌گونه نوشت: باز اگر جلو موج‌های آبی و پارک ساحلی آفتاب دکه اطلاعات سفر می‌زدین یه چیزی. خداییش فلکه برق هیچ جاذبه توریستی نداره و هر کی اونجاست یا زائره یا مجاور. #مشهدالرضا
کاربر «چادر میراث ماندگار» بهنامگذاری شهر مشهد توسط شهرداری مشهد انتقاد کرد و نوشت: وقتی شهرداری اصلاحاتی مشهد، #مشهدالرضا رو به‌جای شهر زیارتی شهر هوشمند معرفی می‌کنه، نمادهای سیاه عزای محرم رو جمع می‌کنه، و الان هم تابلوهای «راهنمای زائر» رو به «مرکز اطلاعات سفر» مبدل می‌کنه، دیر یا زود تابلوی حرم مطهر رضوی رو میزنه موزه آثار باستانی! اما کور خوندن! #اعتراض_داریم
«اینجانب سَهْدا» نیز در توییت خود نوشت: نام زیارت به‌سفر تبدیل شده. دیگر #مشهد به‌عنوان شهر زیارتی #مشهدالرضا شناخته نمی‌شود و سیاحتی شده و به‌لطف شورای شهر، رونق مراکز تفریحی بیشتر شده و هویت شهر مشهد که امام رضا(ع) است به حاشیه می‌رود. پ.ن: میانگین مدت زمان زیارت در 10سال گذشته از 3 روز به 20 دقیقه کاهش یافته.
«اسماعیل معنوی» نیز مخالفت خود را این‌گونه نشان داد: شهرداری مشهد لفظ «زائر» رو تبدیل کرده به «مسافر»، من از روزی می‌ترسم که تابلوهای «به‌طرف حرم مطهر» رو هم بزنن «به‌طرف بازار رضا» ... آقایانِ شورای شهر! یه مشهد رو بذارین برا امام رضا(ع) بمونه...! #مشهدالرضا
کاربر «نَجمُ الثّاقِب» این اقدام شهرداری را بازی کردن در زمین دشمن دانست و نوشت: حذف نام زائر از تابلوهای راهنمای زائر و به‌جای آن به‌کار بردن نام راهنمای مسافر... حضور و حملات دشمن توهم نیست. بازی کردن در زمین دشمن خطاب مؤدبانه‌ای برای دشمنان دین و انقلاب است. #مشهدالرضا همیشه مشهد الرضا خواهد ماند و زائرش همیشه زائر و حرمتش واجب. #مشهدالرضا #سرطان_اصلاحات
«مریم رستگار» بهنامگذاری یک‌سال خیابان‌ها توسط شورای شهر مشهد اشاره کرد و نوشت: بیائید توقعاتمان از اصلاحاتی‌های لیبرال را کم کنیم آن‌ها که توانایی کار اجرایی و عمرانی ندارند، تنها هنرشان تغییر نام خیابان‌ها و تغییر نام راهنمای زائر به‌راهنمای مسافر است. #مشهدالرضا
کاربر «شاگرد اول» به‌جایگاه ویژه امام رضا(ع) در میان مردم مشهد اشاره کرد و نوشت: #شهردار و #شورای_شهر مشهد اگر خودشون رو تیکه و پاره هم بکنند این شهر اسمش #مشهد و متعلق به‌امام‌رضا و مَردمش خادمان و مدافعان حرم‌اند. ماهیت فرهنگی شهرمون رو ما مردم مشخص می‌کنیم نه شما! #مشهدالرضا #شهره_به_لبخند_تو_زیباست_امام‌رضا
کاربران اینستاگرام هم در این زمینه دست‌به‌کار شدند و به بیان نقطه نظرات خود پرداختند. سعید شعرباف تبریزی از پژوهشگران مدیریت شهری در یادداشت اینستاگرامی خود خطاب به‌معاون گردشگری و امور زائرین شهرداری مشهد، نوشت: حتما و حتما به‌این مدیره بزرگوار توصیه می‌کنم اگر حال خواندن و تحقیق در باب تفاوت‌های عمیق بین زیارت در شیعه و آنچه به‌عنوان سفر در غرب وجود دارد را ندارند، حداقل یک دوره کتاب‌های متفکرین معتقد به‌برساخت‌گرایی اجتماعی را بخوانند، آن‌وقت دیگر این‌طور با مردم و هنجارهایشان برخورد نخواهند کرد.
حامد سلطانی نیز در یادداشتی که در صفحه اینستاگرام خود منتشر کرد، نوشت: این شهر نه فقط یک شهر زیارتی بلکه یکی از مهمترین شهرهای زیارتی دنیا در همه ادیان و مذاهب است. مسافر مشهد اگر زائر نیست پس چیست؟! داستانِ یک تابلو و دکه و ایستگاه راهنمای زائر نیست! نه اینکه نباشد، هست اما قطعه‌ای است از یک پازل هزار تکه ... هویت‌زدایی از شهر مشهد، از در و دیوار و محله‌های قدیمی و خانه‌های خشتی و عَلم کردن ساختمان‌های بدقواره و نگاه صرفاً اقتصادی و ذائقه‌سازی برای زائر و ... شروع می‌شود و در این میان کم‌رنگ نشان دادن نقش معصوم دهم در انگیزه سفر زائران به مشهدالرضا علیه‌السلام یکی از نقاط امنی است که ظاهراً در ماراتن هویت‌زدایی پازل مدیریت شهری فعلی باید به‌آن رسید!
کاربر بچه هیئتی‌ها « bachehheiatiha» نیز در صفحه خود با اشاره به اینکه چالش برسر هویت مشهدالرضا(ع) ادامه دارد، نوشت: اصرار شهرداری برحذف «راهنمای زائر» و جایگزینی « راهنمای سفر»، «امام رضا(ع) از هویت فردی و جمعی ایرانی‌ها قابل تفکیک و جداشدنی نیست. این در لایه‌های مختلف جامعه ایرانی وجود دارد»
سیدسجاد جلینی « seyed.sajad.joleani» نیز در صفحه خود به‌انتشار بیانیه مدیر مرکز رسیدگی به‌امور مساجد استان خراسان رضوی در این خصوص پرداخت که در بخشی از آن خطاب به شهردار مشهد آمده است: اخیراً در اقدامی ناشیانه، با رویکردی غیرمنطقی و عجیب دکه‌های راهنمای زائر به‌مراکز اطلاع‌رسانی سفر تغییر نام پیدا کرده‌اند و یکی از مدیران شهرداری این اقدام را علمی و در راستای بین‌المللی شدن شهر عنوان نموده است. ما فعالان مسجدی درخواست داریم دستور فرمایید ضمن عذرخواهی رسمی شهرداری از مجاورین و زائرین مشهدالرضا به‌خاطر این اقدام تحریک‌کننده، نام این دکه‌ها به‌حالت قبلی خود بازگردند.
اسماعیل شمس‌آبادی « esmaeil_shamsabadi» هم در اینستاگرام خود نوشت: چند وقته شهرداری مشهد و شورای شهد مشهد دارن طوری زیر پوستی یه کارهای می‌کنند دارن بنرهای لبخند و ... می‌زنند، دارن کاری می‌کنند که مشهد رو شهر گردشگری کنند و نه دیگه زیارتی. آخه یکی نیست به اینا بگه خوب همین مشهد رو یه نگاه اجمالی بندازی به فرهنگ و تاریخچه‌ش به‌لطف و برکت امام رضا(ع) هست که این‌قدر پیشرفت کرده. وای به‌اون‌روزی که صاف صاف و علنن بیان و مقابل اهل بیت و دین و اسلام و .. وایستن.
واکنش‌های مردمی محدود به‌فضای مجازی نشد بلکه دانشجویان مشهدی هم امروز در حاشیه مراسم تشییع پیکر مطهر شهدا در اعتراض به این تغییر فرهنگی و هویتی به امضای طومار پرداختند تا از این طریق به‌مسئولان شهری مشهد اعلام کنند اجازه ایجاد هرگونه تغییر در هویت مشهدالرضا را نخواهند داد.