وقت آن است که گوترش پرونده خاشقجی را بدست بگیرد

خبرگزاری ایسنا: روزنامه واشنگتن پست در گزارشی نوشت: بیش از سه ماه از قتل جمال خاشقجی روزنامه‌نگار واشنگتن پست در کنسولگری عربستان سعودی در استانبول می‌گذرد. اگرچه آژانس‌های اطلاعاتی ترکیه و آمریکا براساس تحقیقات انجام شده به این نتیجه رسیده‌اند که این قتل توسط مقامات ارشد عربستان سعودی انجام گرفته است، اما رهبران پادشاهی عربستان سعودی هنوز هرگونه دخالتی در این عملیات را رد می‌کنند.

عربستان سعودی به جای یافتن حقیقت مسئولیت‌پذیری تلاش می‌کنند که ۱۱ فرد ناشناس با سمت‌های پایین را به عنوان عاملان این جرم معرفی کند، حتی دادگاه محاکمه این افراد را نشان نمی‌دهد چرا که این دادگاه محرمانه است.

بر همین اساس هنوز یک احتمال درباره حقایق و محاکمه قاتلان اصلی وجود دارد و آن انجام تحقیقات به سرپرستی سازمان ملل توسط آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل است.

سازمان ملل بار‌ها در این باره اعلام کرده است که می‌تواند تیمی از افراد مستقل اجرای قانون، کارشناسان حقوقی برای انجام تحقیقات درباره این پرونده تشکیل دهد و گزارشی نهایی ارائه دهد که دارای اعتبار بین‌المللی باشد.

سوریه، کره شمالی، سودان، سودان جنوبی و جمهوری آفریقای مرکزی با اینگونه تحقیقات مواجه بوده‌اند. از تحقیقات انجام شده در گذشته می‌توان به ماجرای ترور بی‌نظیر بوتو رهبر پیشین پاکستان و رفیق الحریری در لبنان اشاره کرد. نتایج این تحقیقات منتشر شد و دولت‌ها و افراد مسئول این جرائم شرایط بسیار سختی را سپری کردند. ممکن است اگر دولتی مسئول اصلی این جرم باشد با تحریم‌های اقتصادی ممنوعیت سفر اشخاص و مسدود کردن اموال مواجه شود.

بسیاری از این تحقیقات توسط ساختار سیاسی از جمله شورای امنیت و یا شورای حقوق بشر تصویب شده است، اما دبیرکل سازمان ملل می‌تواند خود تحقیقاتی را انجام دهد.

در سال ۲۰۰۹ بعد از پایان جنگ داخلی در سریلانکا دولت اعلام کرد که هیچ غیرنظامی را نکشته است و هرگونه تحقیقات را رد کرد، اما بان‌کی مون دبیرکل وقت سازمان ملل با شجاعت گروهی متشکل از کارشناسان تشکیل داد که اتهامات و شواهدی از جرائم را جمع‌آوری کرد. زمانی که این گزارش در سال ۲۰۱۱ منتشر شد مشخص شد که شواهد قابل استناد و معتبری درباره حملات دولت علیه هزاران غیرنظامی تامیل وجود دارد. دیوار انکار رژیم فروریخت. محکومیت‌های سراسر جهان علیه دولت سریلانکا آغاز شد. اپوزسیون در داخل توانست باعث شکست رژیم در انتخابات شود. همچنین افراد دخیل در این کشتار از هرگونه سفر به خارج خودداری کردند، زیرا احتمال محاکمه در خارج از کشور وجود داشت.

عربستان سعودی دوستان بسیاری از جمله دوست قدرتمندش آمریکا را دارد. برهمین اساس غیرمحتمل است که شورای حقوق بشر و شورای امنیت اقدامی درباره پرونده جمال خاشقجی انجام دهند. اگرچه ترکیه می‌تواند از سازمان ملل بخواهد که تحقیقاتی درباره جمال خاشقجی انجام دهد، اما هنوز رییس جمهور این کشور به طور رسمی درخواست کمک نکرده است.

مساله‌ای نیست. گوترش و وکلایش می‌دانند که او از قدرت حقوقی تحت منشور سازمان ملل برخوردار است که می‌تواند یک پنل تحقیقاتی حتی بدون هیچ‌گونه درخواستی تشکیل دهد. او باید این کار را انجام دهد.

اما یکی از سوالات مطرح شده این است که آیا تحقیقات سازمان ملل می‌تواند بدون همکاری عربستان سعودی به نتیجه‌ای برسد؟ بازپرسان ماهر می‌توانند شواهد و شاهدان محلی را جمع‌آوری کرده و اطلاعات را به دست آورند و در مقابل این تضمین را ارائه کنند که منابع و روش اطلاعاتی آن‌ها فاش نمی‌شود. در همین راستا ممکن است بعد از انتشار گزارش تحقیقات افراد اصلی در کشورشان محاکمه نشوند، اما در عرصه بین‌المللی به طور حتم منفور می‌شوند.

در حال حاضر گوترش این فرصت را دارد که رهبری معنوی و اخلاقی خود را در مواجهه با قتل یک روزنامه‌نگار مستقل و تاکید بر اهمیت احترام به قوانین بین‌المللی نشان دهد. او این قدرت را دارد اکنون زمان اقدام توسط وی فرا رسیده است. بدین شکل ما در نهایت متوجه می‌شویم که حقایق پشت پرده چیست.