محمودی: امیدوارم رئیس جدید سازمان اوقاف نظارتش را بیشتر کند

خبرگزاری فارس: سمیه محمودی نماینده مردم شهررضا، دهاقان و منظریه در مجلس شورای اسلامی در سوال خود از سید عباس صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی درباره عدم شفافیت در سازمان اوقاف گفت: سوال من فقط به منظور افزایش حساسیت‌ها درباره فعالیت‌ها و اقدامات در سازمان اوقاف است.

وی افزود: امیدوارم با حضور حجت‌الاسلام خاموشی در مسند ریاست سازمان اوقاف نظارت‌ها در آنجا بیشتر شود. از اینکه روند بررسی سوالات نمایندگان بسیار طولانی است گلایه دارم چرا که بررسی این موضوع در کمسیون و صحن مجلس طولانی بوده و با توجه به شرایط فعلی کشور و افزایش نظارت‌ها بهتر است یک روز از روز‌های مجلس به مباحث نظارتی اختصاص یابد.

وی افزود: سوالم از وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی درخصوص عدم شفافیت سازمان اوقاف به ۱۰ ماه پیش باز می‌گردد. اما با توجه به این سنت و جایگاه بقاع متبرکه و تاثیرات آن در ابعاد مختلف فرهنگی، اجتماعی و فرهنگی و با عنایت به عملکرد سازمان اوقاف و خیریه سوالم را درخصوص مسائل گذشته و حال این سازمان از وزیر ارشاد داشته باشم. ضمن اینکه هدف از طرح سوالم در شرایط فعلی آشنا شدن با فعالیت‌های مدیریت جدید رئیس این سازمان و بحران‌ها و چالش‌های پیش روی اوقاف بوده است که امیدوارم شاهد تغییرات محسوس و مثبت نسبت به گذشته باشیم.

نماینده مردم شهرضا، دهاقان و منظریه در مجلس تصریح کرد: وجود چندین امامزاده از جمله امامزاده شاهرضا و موقوفه‌های متعدد در حوزه انتخابیه‌ام نشان دهنده توجه ویژه این مردم است. البته باید حساسیت ویژه مردم نسبت به عملکرد مسئولین اداره اوقاف این شهرستان بسیار بالا است و قطعا در دیگر شهر‌ها نیز عملکرد سازمان اوقاف مورد نقد طبقات مختلف جامعه قرار دارد.

وی گفت: سوالاتم درخصوص دلایل مختلف عدم شفافیت سازمان اوقاف و بقاع متبرکه و همچنین دلیل عدم وجود لیست مشخص از درآمد‌ها و منابع وقفی و ارزش تقریبی آن و همچنین عواید سالیانه آن است چرا که با توجه به مطالعات صورت گرفته با توجه به محدودیت دسترسی به اطلاعات آن برای نهاد‌های نظارتی و پژوهشی در ترسیم کلی در ۱۰ سال گذشته مشخص کرده است که ۸۰ درصد از موقوفات که غالبا شامل مکان‌های تجاری، کشاورزی و مسکونی است به صورت متصرفی و اداره آن براساس تولیت و مدیریت سازمان اوقاف اداره می‌شود که براساس همین آمار عواید موقوفات از سه راه اجاره، فروش و تبدیل به احسن و همچنین سرمایه‌گذاری و مشارکت حاصل می‌شود.

وی گفت: شایع‌ترین و کم بازده‌ترین این موضوع اجاره موقوفات است.

محمودی گفت: سازمان اوقاف متاسفانه اطلاعات موقوفات را نه تنها در اختیار عموم نگذاشته بلکه در اختیار نهاد‌های نظارتی و پژوهشی قرار نداده و یا با دشواری بسیار اعداد و ارقام را اعلام می‌کند و لذا نمی‌توان به رقم‌های قطعی اشاره کرد.

نماینده مردم شهرضا، دهاقان و منظریه در مجلس گفت: حدود ۱۷۰ هزار موقوفه در سراسر کشور وجود دارد که تنها ۵۰ درصد آن‌ها سند رسمی دارند و نیمی از موقوفات کشور فاقد سند هستند لذا شفافیت در درآمد موقوفات بدون اسناد عملا امکان‌پذیر نیست.

محمودی افزود: براساس گزارش رئیس سازمان اوقاف در سال ۹۶ با شناسایی مستاجرین و متصرفین موقوفات ۱۱ هزار رقبه و ۲۵ هزار هکتار زمین شناسایی شده است که در اختیار دستگا‌ه‌های دولتی و به طور تقریبی بیش از ۵ هزار میلیارد تومان مطالبات سازمان اوقاف از رقبه‌ها وموقوفات این بخش است. ضمن اینکه ۵۲ درصد از امامزاده‌های کشور فاقد درآمد هستند.

نماینده مردم شهرضا، دهاقان و منظریه در مجلس گفت: برای نگهداری و بازسازی و بهسازی امامزاده‌های کشور نیازمند هفت هزار میلیارد تومان بودجه هستیم که این اعداد و ارقام نشان دهنده عدم جدیت مدیران سازمان اوقاف درباره توسعه فرهنگ وقف و افزایش اعتماد عمومی به نظام وقفی کشور است.

وی افزود: عدم دقت در هزینه و درآمد‌های موقوفات و بقاع متبرکه با توجه به نیات، یکی از گلایه‌های به حق وجدی مردم است لذا می‌طلبد که با توجه به بهره‌وری پایین موقوفات متصرفی و غیرمتصرفی دلایل عدم تمایل سازمان اوقاف به تغییر رویه‌اش از نظام اجاره‌داری توضیح دهید و از سازمان اوقاف انتظار داریم که هزینه‌هاو درآمدهایش را به صورت محلی و به تفکیک امامزاده و بقاع متبرکه اعلام کند. ضمن اینکه باید از سیستم متمرکز که در سال‌های گذشته برای نظارت بر اقدامات این سازمان در شهرستان‌ها اجرایی شده است تشکر کنیم، اما این موضوع نیازمند کار بیشتری است.

نماینده مردم شهرضا، دهاقان و منظریه در مجلس گفت: علت عدم شفافیت در توسعه موقوفات باید مشخص شود. دلایل عدم مشارکت و یا مشارکت محدود نخبگان محلی در نظارت و تولیت و ترویج فرهنگ وقف بین روحانیون جوان، اساتید دانشگاه، نخبگان و اساتید شهری و روستایی بیان شود. ضمن اینکه توسعه موقوفات بدون توجه از همه فرصت‌ها نشدنی است و متاسفانه تا پیش از این به صورت کاملا سلیقه‌ای و سیاسی صورت گرفته است.

وی گفت: ضعف شدید در نظریه‌پردازی و کرسی‌های آزاداندیشی دراین خصوص و همچنین عدم ارتباط با نهاد‌های دینی دلیل عدم شفافیت در بنیاد توسعه موقوفات کشور است. همچنین دلایل عدم برقراری ارتباط موثر و هدفمند بین واقع، موقوف‌علیه و ناظر چیست.

وی از وزیر ارشاد خواست در برنامه‌های اوقاف و به ویژه سیاست‌گذاری و جهت‌دهی به آن از ظرفیت‌های حوزه‌های علمیه سراسر کشور استفاده بیشتری شود تا مدیریت سازمان اوقاف در بهره‌برداری از موقوفات و بقاع متبرکه و نظارت بر آن‌ها مردمی شده و با مشارکت محلی انجام شود. تا زمینه بهره‌وری حداکثری آن‌ها انجام شود.

وی گفت: مشکلات و اختلافات بین سازمان اوقاف و نهاد‌ها و سازمان‌های دیگر مانند میراث فرهنگی، منابع طبیعی درخصوص موقوفات قدیمی و به ویژه توسعه برنامه‌های شهری و همچنین عدم تمایل برخی مدیران سازمان اوقاف جهت تعامل با مدیران سازمان‌ها و نهاد‌های دیگر باید بیان شود.

نماینده مردم شهرضا، دهاقان و منظریه در مجلس خاطرنشان کرد: برخی بقاع متبرکه به دلیل اختلافات شدید مدیران نتوانسته‌اند طرح جامع را تهیه کنند و به همین دلیل درآمد‌های آن‌ها بدون برنامه‌ریزی هزینه شده و به جایگاه این بقاع و سازمان اوقاف آسیب می‌زند.

وی تصریح کرد: نحوه جذب و بکارگیری نیرو‌های انسانی و به ویژه بکارگیری نیرو‌های بازنشسته از محل درآمد‌های اختصاصی باید شفافیت صورت گیرد.

وی گفت: با توجه به نقش رسانه‌های جدید جهت ترویج فرهنگ وقف، اما این سازمان اقدام خاصی را در این خصوص انجام نداده است چرا که ۵۰ درصد مردم با وقف و فرهنگ آن و اقدامات و خدماتش آشنا نیستند. ضمن اینکه با توجه به توزیع نابرابر ثروت و عدم تمایل بخشی از اقدامات ثروتمندان در کشرو از سازمان اوقاف انتظار درایم که بریا مشارکت سازمان اوقاف برای استفاده از وقف مشارکتی قدم‌های گسترد‌ه‌تری بردارند.

وی گفت: باید بستر مناسبی به منظور توسعه فرهنگ حسنه وقف با سبک زندگی جدید در جامع ایجاد شود همچنین باید نحوه نگرش فرهنگ‌محور سازمان اوقاف به جای نگرش درآمد محور انجام شود. همچنین عدم ارتباط سازمان اوقاف با مراکز علمی دینی باید تغییر کند.

محمودی گفت: سازمان اوقاف باید در وقف علمی کشور صنعت و فناوری نقش پررنگ تری داشته باشد.

وی در پایان گفت: پیگیری‌های این موارد را شرعا وقانونا بر گردن شما و رئیس سازمان اوقاف و امور خیریه می‌اندازند تا این مسائل بررسی شده و آن چیزی که مد نظر ما است یعنی ساماندهی و گسترش این سنت حسنه است محقق شود.