قاسمی: دلبستگی صد در صدی به SPV نداریم

باشگاه خبرنگاران: بهرام قاسمی سخنگوی دستگاه دیپلماسی کشورمان گفت: پس از خروج آمریکا از برجام صحبت‌های زیادی در اردیبهشت ماه انجام شد و طرف‌های ما در گروه ١+۴ اعتقاد داشتند برجام به هر نحوی باید حفظ شود تا ایران هم در برنامه جامع اقدام مشترک باقی بماند، آن‌ها در مقابل تلاش می‌کنند تا با ایجاد زمینه‌های لازم و اقداماتی که می‌توانند منافع برجامی ایران را تامین کند همکاری‌های خود با تهران را دنبال کنند.

وی در ادامه افزود: بر همین اساس تماس‌های زیادی بین ایران و اروپا در سطح کارشناس، کارشناسان ارشد و حتی بین وزرا در این زمینه‌همکاری‌های برجامی ادامه داشت و شاهد پیشرفت‌های خوبی در این زمینه بودیم و در رایزنی‌ها اراده سیاسی اروپا برای ما ملموس بود. آن‌ها اصرار داشتند که ایران در برجام بماند و این برنامه را حفظ کنند و در مقابل آن‌ها هم تلاش کنند تا ساز و کار مالی را هرچه زودتر راه‌اندازی کنند تا ایران و اروپا بتوانند مبادلات مالی خود را در زمانی که آمریکا از برجام خارج شده ادامه دهند.

قاسمی در رابطه با زمان راه اندازی ساز و کار مالی اروپا اظهار کرد: در رابطه با تعیین زمان راه اندازی ساز و کار مالی اروپا تاریخ‌های متفاوتی وعده داده شد که این مسئله می‌تواند به این دلیل باشد که این سازوکار برنامه‌ای جدید است و ابعاد آن خیلی برای طرفین مشخص نبود.

وی افزود: به طور طبیعی هر ساز و کار‌های مالی که قرار باشد حتی بین دو کشور برقرار باشد هم روندی پیچیده و سخت خواهد داشت. درنتیجه اگر بخواهیم بین کشور‌هایی که به صورت دوجانبه با آن‌ها همکاری داریم هم سازوکار مالی جدا ایجاد کنیم و یا ساز و کار مالی موجود را تغییر دهیم، مذاکرات زیادی باید انجام می‌شود؛ بنابراین در رابطه با SPV هم با پدیده‌ای نوظهور مواجه بودیم که شاید برای همه افراد نسبت به آن شناخت دقیقی وجود نداشته باشد و همین موضوع بود که باعث طولانی شدن جلسات مذاکرات و رفت و آمد‌ها شد.

سخنگوی دستگاه دیپلماسی کشورمان با اشاره به اینکه پیچیدگی ساز و کار مالی اروپا دلیل اصلی محقق نشدن انتظارات در تاریخ مورد نظر بود عنوان کرد: اتفاق دیگری که افتاد و البته تا حدی قابل پیش‌بینی بود، دخالت بیش از اندازه ایالات متحده آمریکا برای ممانعت از ایجاد این ساز و کار بود؛ زیرا این سازوکار مالی قادر است تحریم‌هایی که واشنگتن علیه تهران اعمال کرده را ضعیف کند و همچنین می‌تواند بخشی از مبادلات بین ایران و کشور‌های اتحادیه اروپا را تنظیم بکند. شاید حتی خود اروپایی هم تصور چنین مخالفت‌های شدیدی را از سمت آمریکا نمی‌کردند.

قاسمی ادامه داد: مسئله دیگری که حتی طرف‌های اروپایی در سطح کارشناس و حتی مسئولین آن‌ها را به زبان آورد به شوک بزرگی بازمی گشت که از این اقدام آمریکا به اروپا وارد شد و به نظر من در این برهه اروپا بیش از همیشه و به جد متوجه شد که ناخودآگاه پیوستگی‌های اقتصادی پولی و مالی اش با ایالات متحده آمریکا بسیار درهم تنیده شده؛ به صورتی که واشنگتن یا وزارت خزانه داری این کشور می‌تواند برای یک شرکت اروپایی دستورالعمل صادر کند و دولت‌های اروپایی هم نتوانند از شرکت‌های کشورشان حمایت کنند؛ بنابراین می‌توان گفت که هم سیطره دلار و هم در هم تنیدگی اقتصاد اتحادیه اروپا و آمریکا یک چالش دیگری برای ساز و کاری مالی ایران و کشور‌های اروپایی بود.

سخنگوی وزارت خارجه در ادامه اظهار کرد: من قصد دارم درباره دلایل طولانی شدن مدت زمان ایجاد ساز و کار مالی اروپا و ایران دلیل دیگری را هم اضافه کنم که در هم تنیدگی اقتصاد آمریکا و اتحادیه اروپا هم می‌تواند بخشی از این دلیل باشد و آن ناتوانی کشور‌های اروپایی از یک اقدام بومی و ملی در سطح اروپا است، به این معنی که اروپا ابزار‌های لازمی را که برای افزایش سرعت عمل در این رابطه نیاز دارد را در اختیار ندارد و بنابراین مذاکرات در این رابطه زمان‌بر و طولانی‌تر شده است.

وی خاطرنشان کرد: با توجه به این که می‌دانم اکثر کشور‌ها در اروپا علاقه‌مند به حفظ ارزش‌های اروپایی هستند و تمایلی به ارزش‌های رایج در سطح آمریکا ندارند، قطعا تحمیل سیطره ایالات متحده را نمی‌پسندد و علاقه دارند اتحادیه اروپا به عنوان منشأ قدرت شود تا بتواند به صورت مستقل سیاست گذاری کرده و همکاری‌های خود را با دیگر نقاط جهان ادامه دهد. فکر می‌کنم آن‌ها از این شرایط خشنود نبوده و با نگرانی آن را دنبال می‌کنند؛ اتفاقات پیش آمده یک آزمون برای اروپاست تا بتواند در آینده روابط خود را با جهان و دیگر کشور‌ها در مقابل آمریکا تنظیم کرده و بتواند تصمیم گیری کند تا به صورت مستقل اقدامی را انجام داده یا ندهد.

قاسمی با بیان اینکه اتحادیه اروپا باید برای هویت خود و اتحادیه باقی ماندنش تصمیم بگیرد و بهای آن را هم بپردازد، گفت: اروپایی‌ها پیش‌تر هم برای ایجاد اتحادیه که ابتدا اتحادیه زغال سنگ بین ۶ کشور اروپایی بود و پس از آن شینگن، پول مشترک اتحادیه اروپا را به وجود آوردند، قطعاً بهایی پرداخت کردند و رسیدن به جایی که هستند برایشان آسان نبوده است. اکنون هم در شرایطی به سر می‌برند که باید بهای استقلال، دفاع از هویت اروپایی و ماندن در اتحادیه را مقابل فشار‌های ایالات متحده آمریکا بپردازند. اگر در این مسیر حرکت کنند با توجه به همکاری‌ها و مطالعاتی که انجام شده است می‌توان امیدوار بود که در نهایت به سازوکار مالی اروپا دست پیدا کنیم، اما به هر حال ما اتکای خود را به این ساز و کار نگذاشته و به صورت ۱۰۰% به آن دل نبسته ایم؛ انواع مکانیزم‌ها و کانال‌هایی را که امکان داشته با آن بتوانیم با دیگر کشور‌های جهان کار کرد را بررسی کرده‌ایم، با بسیاری از کشور‌ها هم به تفاهم رسیده‌ایم. در حال حاضر با تعدادی از این مکانیسم‌ها کار کرده و با آن ادامه خواهیم داد، اما علاقه‌مند هستیم که مکانیسم مالی جداگانه با اروپا هم محقق شود.