اقتصاد بیمارستان‌ها دچار مشکل است
رئیس دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، اتفاقات دو سال اخیر در بیمارستان‌ها را نگران کننده برشمرد و گفت: در سال‌های ۹۷-۹۶ رشد تعرفه ۵ درصد بود، اما ۳.۵ درصد آن به بیمارستان‌ها رسید.
خبرگزاری مهر: محمد آقاجانی، در سی و هشتیمن همایش معاونان توسعه مدیریت و منابع دانشگاه‌ها و دانشکده علوم پزشکی کشور، با بیان این مطلب که معاونان توسعه مدیریت و منابع دانشگاه‌ها بار عظیم توسعه و اداره دانشگاه‌ها را برعهده دارند، مسئولیت آنان در تمامی حوزه‌های دانش، علم و خدمت بعنوان پشتیبان را خطیر و دشوار برشمرد.
وی ضمن معرفی اجمالی وضعیت و دستاورد‌های دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی اظهار کرد: محدوده تحت نظارت این دانشگاه بسیار بزرگ و گستره ارایه خدمات ما بسیار وسیع است. در حوزه تولید علم با دارا بودن ۷۴ مرکز تحقیقاتی، ۵ پژوهشکده، مراکز رشد متعدد و شرکت‌های دانش بنیان؛ دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی نقش بزرگی در زمینه تولید علم در کشور ایفا می‌کند.
آقاجانی با اشاره به نقش دانشگاه در زمینه تربیت نیروی انسانی، خاطرنشان کرد: این دانشگاه با ۱۳ دانشکده، ۱۴۰۰ عضو هیات علمی و ۱۴۰۰۰ دانشجو در زمینه تربیت نیروی انسانی در بیش از ۲۵۰ رشته در مقاطع مختلف تحصیلی کارشناسی و تحصیلات تکمیلی فعالیت دارد. در حوزه ارایه خدمات نیز با داشتن هشت شبکه بهداشتی درمانی و بیش از ۳۰۰ پایگاه و مرکز بهداشتی به ۵ میلیون و ۴۰۰ هزار نفر از ساکنان تهران، خدمات بهداشتی و درمانی ارایه می‌کند و بیشترین جمعیت تحت پوشش دانشگاهی در کشور را دارا می‌باشد.
وی ادامه داد: در حوزه بیمارستانی و درمان نیز این دانشگاه ۱۹ بیمارستان دارد که از این تعداد ۱۱ بیمارستان آموزشی هستند و دانشجویان در مقاطع مختلف در آن‌ها مشغول تحصیل وفعالیت می‌باشند. حیطه نظارتی دانشگاه بر بیمارستان‌ها و مراکز درمانی خصوصی نیز بسیار گسترده است. در حوزه غذا و دارو نیز حیطه بسیار گسترده‌ای تحت نظارت دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی قرار دارد و یکی از بزرگترین فیلد‌های دارو و غذا در این دانشگاه قرار دارد.
آقاجانی با بیان این مطلب که ماموریت‌های بسیار دشواری از زمان تشکیل دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی تاکنون برعهده این دانشگاه بوده است، یادآور شد: این دانشگاه، نقش عمده‌ای در خدمت رسانی در سطح استان تهران و همچنین درمان بیماران ارجاع شده از سراسر کشور ایفا می‌کند.
دو سوم اقتصاد دانشگاه‌های علوم پزشکی در بیمارستان‌ها شکل می‌گیرد
وی با اشاره به اهمیت اقتصاد دانشگاهی و این موضوع که در دانشگاه‌های علوم پزشکی بیشترین و عمده‌ترین بخش اقتصاد در بیمارستان‌ها است، گفت: حدود دو سوم اقتصاد دانشگاه‌های علوم پزشکی در بیمارستان‌ها شکل می‌گیرد؛ عمده اقتصاد دانشگاه، حول محور بیمارستان است و عمده نیرو‌های انسانی در بیمارستان‌ها فعالیت دارند، همچنین پیشرفته‌ترین خدمات درمانی در بیمارستان‌های دانشگاهی ارائه می‌شود.
آقاجانی با بیان اینکه از سال‌های ۹۳ تا ۹۵ اتفاق خوب و مبارکی در حوزه اقتصاد بیمارستانی رخ داد، افزود: در سال‌های قبل از ۹۳ رشد تعرفه معمولا کمتر از رشد تورم بود، اما در سال‌های ۹۵-۹۳ رشد قابل قبولی در تعرفه‌ها ایجاد شد. همزمان تورم عمومی جامعه نیز کنترل شد و طرح تحول سلامت نیز رونقی در بیمارستان‌ها ایجاد کرد و باعث افزایش تمایل پزشکان به تمام وقتی شدن، بهبود پرداخت کارانه‌ها و در مجموع وضعیت بهتر اقتصادی از نظر درآمد-هزینه در بیمارستان‌های دانشگاهی وزارت بهداشت شد.
وی، اتفاقات دو سال اخیر در بیمارستان‌ها را نگران کننده برشمرد و با اشاره به اینکه در سال‌های ۹۷-۹۶ رشد تعرفه ۵ درصد بود، اما ۳.۵ درصد آن به بیمارستان‌ها رسیده و طی این دو سال در مجموع ۷ درصد رشد داشته است، گفت: براساس اعلام مرکز ملی آمار ایران رشد تورم در سال ۹۶ به میزان ۱۰.۹ درصد و در ۶ ماهه اول امسال ۲۰.۱ درصد بوده است یعنی در دو سال اخیر ۳۱ درصد تورم رخ داده است که این نرخ تورم در مقایسه با ۷ درصد رشد تعرفه در بیمارستان‌ها فاصله زیادی داشته و باعث بروز مشکلاتی در اقتصاد بیمارستانی می‌شود.
آقاجانی، از ایجاد محدودیت برای اقتصاد بیمارستانی توسط سقف بیمه سلامت، کاهش انگیزه پزشکان برای ماندن در طرح تمام وقتی، کاهش ارزش پول ملی و منفی شدن سیکل درآمد هزینه بیمارستان ها، به عنوان دیگر مشکلات نام برد.
تشریح اقدامات مقابله با تراز منفی بیمارستان‌ها
وی با اشاره به اقدامات دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در راستای مقابله با تراز منفی بیمارستان‌ها و رفع مشکلات مالی گفت: تشکیل کمیته بهره وری با حضور کارشناسان حوزه‌های مختلف با محوریت معاونت توسعه یکی از اقدامات عمده ما در این خصوص بود. این کمیته حدود ۲۰۰ شاخص بیمارستانی در حوزه منابع مالی، انسانی و عملکرد را استخراج کرد که از میان آن‌ها ۲۰ شاخص بعنوان شاخص‌های کلیدی عملکرد تعیین و مبنای کار شد.
آقاجانی خاطرنشان کرد: این شاخص‌ها محاسبه و برمبنای آن‌ها یک نقشه راه برای هر بیمارستان با کمک تیم مدیریتی بیمارستان مربوطه تعبیه شد. بخشی از این نقشه راه اقدامات عمومی با قابلیت تعمیم به سایر بیمارستان‌ها و برخی دیگر نیز کاملا اختصاصی هر بیمارستان بود. این شاخص‌ها بر عملکرد درمانی، نیروی انسانی، منابع مالی و بهبود درآمد‌ها و کنترل هزینه‌ها بطور خاص تاکید داشت.
وی افزود: هر بیمارستان تقریبا حدود ۱۰۰ راهکار یا اقدام تداخلی را طراحی کرده است و از یک سال پیش مشغول اجرا هستند و مورد پایش نیز قرار می‌گیرد.
آقاجانی بر اساس نتایج حاصله توسط کمیته بهره وری، اظهار داشت: مهم‌ترین ابزار کنترل این شاخص‌ها سیستم اطلاعاتی است. علمای مدیریت امروزه برخلاف گذشته می‌گویند بزرگترین دارایی سازمان‌ها اطلاعات هستند که به آن کمتر پرداخته شده است. برای این منظور همکاران ما سامانه بومی برای مدیریت هوشمند بیمارستانی طراحی کردند که این سامانه برپایه HIS است، ولی تفاوت‌هایی با آن دارد.
روند ثبت اطلاعات در HIS برای بیمارستان‌ها استانداردسازی شد
وی افزود: در اقدام اول روند ثبت اطلاعات در HIS برای بیمارستان‌ها استانداردسازی شد. زیرا هر بیمارستانی در فرایند ثبت اطلاعات سبک خاص خود را دارد به نحوی که در کشور دو بیمارستان وجود ندارد که فرایند ثبت اطلاعات کاملا یکسانی داشته باشند و ما این روند را استانداردسازی کردیم. در اقدام دوم نیز کدینگ خدمات، داروها، خدمات، لوازم مصرفی، اقدامات و فرایند‌های داخل بخش‌ها همه یکسان سازی شد. به نحوی که درحال حاضر ۱۹ بیمارستان ما یک کد برای هر اقدام، هر دارو و هر وسیله دارند.
آقاجانی با اشاره به اینکه سامانه‌های متعددی اطلاعات را در اختیار بیمارستان قرار می‌داد، گفت: با تجمیع ۱۱ سامانه، اطلاعات قابل قبولی برای حوزه خدمات تشخیصی درمانی، منابع مالی و انسانی به دست آوردیم. داشبورد‌های مدیریتی نیز روی این اطلاعات تجمیع یافته سوار شد و داشبورد‌های متعدد از زوایای مختلف برای مدیریت درمان، دارو، منابع مالی، منابع انسانی و ... به مدیران برای اندازه گیری شاخص‌های تعیین شده کمک می‌کند.