چند نکته درباره استیضاح وزیر جهاد کشاورزی

خبرگزاری فارس: در حالی قرار است، استیضاح محمود وزیر جهاد کشاورزی فردا در مجلس برگزار شود که کشور در شرایط خاص تحریم‌ها قرار دارد و در شرایط فعلی بیش از هر زمانی این وارتخانه که تامین‌کننده امنیت غذایی کشور است، نیاز به آرامش دارد.

آیا وزیر جهاد کشاورزی واقعا مستحق این استیضاح است؟ یا برخی نمایندگان مجلس به جای پرداختن به مسائل اساسی و کلان کشور دنبال حاشیه و موضوعات منطقه‌ای هستند که فردا سکاندار تامین غذای کشور را در معرض پرسش قرار خواهند داد، اگرچه استیضاح حق مجلس است، اما زمانی که از این ابزار خود نابه جا استفاده کنند، قطعا تاثیر منفی می‌گذارد و آن چیزی که ما به دنبالش هستیم محقق نخواهد شد.

در دیگر سو مخالفان زیادی هم برای این استیضاح در مجلس وجود دارد، نایب رییس فراکسیون امید مجلس شورای اسلامی گفت: «استیضاح محمود حجتی وزیر جهاد کشاورزی را از نظر سیاسی و اجتماعی به مصلحت کشور نمی‌دانم.»

تابش اظهار داشت: «در شرایط فعلی از نظر سیاسی و اجتماعی این استیضاح را به مصلحت کشور نمی‌دانم.»

*بخشی از عملکرد حجتی در ۶ سال گذشته

در حالی طرح استیضاح محمود حجتی به بهانه ممنوعیت صادرات محصولات کشاورزی کلید خورده است که عملکرد بخش کشاورزی در دوره وزارت وی به گواه آمار کاملا روبه رشد بوده است، آمار‌ها نشان می‌دهد در ۶ سال گذشته تراز تجاری بخش کشاورزی بیش از ۴ میلیارد دلار بهبود یافته است.

با توجه به اعمال تحریم‌ها علیه ایران و وضعیت اقتصادی کشور، تراز تجاری کشاورزی و غذا که پیشتر منفی ۸.۱ میلیارد دلار بود، با تلاش‌های وزیر جهادکشاورزی این رقم در سال ۹۶ به منفی ۴.۱ رسید که چهار میلیارد دلار بهبود را نشان می‌دهد.

در واقع مثبت شدن تراز تجاری غذا و پایداری منابع پایه از اهداف بخش کشاورزی و منابع طبیعی در افق چشم انداز ۱۴۰۴ نیز به شمار می‌رود.

با توجه به وابستگی شدید کشور به واردات روغن خوراکی توسعه کشت دانه‌های روغنی با محوریت دانه‌های کلزا، در دستور کار وزارت جهادکشاورزی در زمان تصدی‌گری حجتی قرار گرفت.

به طوری که در تناوب زراعی با گندم با گسترش سه برابری سطح زیرکشت در فصل زراعی گذشته کل تولید دانه‌های روغنی در سال ۹۶ به ۴۰۰ هزارتن افزایش یافت که با تمهیدات انجام شده و افزایش سطح زیرکشت پیش بینی شده است، در سال ۱۳۹۷ نزدیک ۶۰۰ هزار تن انواع دانه روغنی برداشت شود.

در مدت حضور محمود حجتی در وزارت جهادکشاورزی، اقدامات خوبی در زمینه افزایش بهره وری آب و ارتقای تولید در بخش کشاورزی صورت گرفته تا جایی که میزان تولیدات بخش کشاورزی در سال ۹۶ به ۱۲۲ میلیون تن رسیده در حالی که میزان تولید بخش کشاورزی در سال‌های ۹۲ نزدیک ۹۷ میلیون تن بوده است.

در دولت‌های یازدهم و دوازدهم براساس اعلام بانک مرکزی متوسط رشد سالیانه ارزش افزوده بخش کشاورزی به قیمت ثابت سال ۱۳۹۰ حدود ۴.۵ درصد بوده است.

از دیگر عملکرد حجتی در دوره وزارت ۶ ساله می‌توان به رشد ۳ برابری سطح زیرکشت دانه‌های روغنی، آغاز دوباره پرورش ماهی در قفس، افزایش ۲۰ هزارتنی تولید میگو، ایجاد ۶ خط اعتباری برای توسعه و نوسازی ناوگان ماشینی بخش کشاورزی، رشد ظرفیت صنایع تبدیلی بخش کشاورزی به ۵۳ میلیون تن، و رشد ۵۱ درصدی ظرفیت سردخانه‌های بخش کشاورزی و نیز توسعه سیستم‌های نوین آبیاری در سطح ۲۰۰ هزار هکتار از اراضی کشور است

*محور‌های استیضاح وزیر جهاد کشاورزی

استیضاح وزیر جهاد کشاورزی توسط تعدادی از منتقدان عملکرد وی در مجلس کلید خورده و آن‌ها دلایلی را برای اقدام خود مطرح کرده‌اند.

محور‌های اصلی استیضاح حجتی وزیر جهاد کشاورزی به گفته نایب رئیس اول کمیسیون کشاورزی، پایین بودن نرخ خرید تضمینی محصولات کشاورزی مانند گندم و سایر محصولات و همچنین جلوگیری از صادرات محصولات مازاد بخش کشاورزی، مانند سیب‌زمینی و گوجه‌فرنگی است که این وزارتخانه مانع صادرات آن‌ها شده است.

عدم امهال وام‌های کشاورزان خسارت دیده و اجرای بند (خ) ماده ۳۳ و همچنین بخشودگی جرائم و دیرکرد تسهیلات بخش کشاورزی توسط بانک‌ها در قالب بند (و) تبصره ۱۶ که وزارت جهاد کشاورزی باید این کار را انجام می‌داد بخش دیگری از محور‌های استیضاح وزیر جهاد مطرح شده است.

همچنین به کارگیری افراد ناتوان و بازنشسته در بخش کشاورزی به عنوان معاونان این وزارتخانه، کمبود شدید تولید محصولات کشاورزی و استراتژیک مانند گوشت قرمز، مرغ و تخم مرغ در داخل کشور عنوان شده است.

*آیا وزیر جهاد مقصر است؟

با نگاهی گذرا به محور‌های استیضاح واقعا پیداست که در بسیاری از آن‌ها نمی‌توان وزیر جهاد کشاورزی را مقصر دانست، مثلا درباره تعیین نرخ خرید تضمینی گندم چگونه می‌توان وزیر را مقصر فرض کرد، در حالی که ایشان تنها پیشنهاد دهنده قیمت است نه تصمیم‌گیر، اگرچه در شورای اقتصاد یک رای دارد، اما نمی‌توان وی را تصمیم‌گیر نهایی عنوان کرد.

خبرنگاران در دوماه پر التهابی که دولت با نقض قانون «خرید تضمینی محصولات کشاورزی» نرخ گندم را اعلام نمی‌کرد، شاهد بودند که چگونه وزیر جهاد بار‌ها و بار‌ها از تاخیر در اعلام دولت انتقاد کرد و پس از آنکه قیمت کمتری از سوی دولت اعلام شد، وی به نشانه اعتراض مدتی به جلسات دولت نرفت، تا اینکه نرخ خرید تضمینی گندم را دولت ۱۲۰ تومان افزایش داد.

در دیگر محور‌ها هم وضع به همین منوال است، انتقاد شده که چرا وزیر جلوی صادرات برخی محصولات را گرفته است، اگر فرض کنیم که وزیر محاسبات درستی ندارد و به قول نمایندگان زمان واردات و صادرات را نمی‌داند، باید گفت: آقای وزیر مجوز صادرات نداده و قیمت‌ها چنین است، اگر مجوز میداد کدام کارگر و حتی قشر متوسط جامعه توان خرید میوه، لبنیات، مرغ و تخم مرغ و دیگر محصولات را داشت؟ آن موقع جواب این مردم را نمایندگان می‌دادند؟ مگر نه این است که به فرموده مقام معظم رهبری در شرایط تحریم تامین داخل را باید در اولویت قرار دهیم.

هدف از نگارش این متن مبرا کردن آقای حجتی از اشتباهات نیست که نمی‌توان برای هیچ بنی بشری غیر از معصومان، چنین فرضی را عنوان کرد، اما واقعیت این است که نکات مثبت آقای وزیر بسیار بیشتر از این حرف‌ها بود که نمایندگان بخواهند در چنین شرایط حساس که فشار‌ها چه خارجی و داخلی بر سفره مردم سنگین‌تر شده، دست به استیضاح بزنند.

محمدرضا تابش نماینده مردم اردکان در مجلس گفت: «اگر چه ایراداتی به عملکرد محمود حجتی و تیمش وارد است، ولی به نظر من وی در طول این سال‌ها خوب عمل کرده است.»

استیضاح وزیر جهاد کشاورزی از سوی نمایندگان بیشتر به داستان مولوی شبیه است که هر کسی از هر زاویه‌ای «فیل» کشاورزی را دیده برای خودش تفسیر کرده اند، اما حقیقت این است اگر همه ابعاد موضوع را می‌دیدند، شاید دست به چنین اقدامی نمی‌زدند.

اما چند سوال از نمایندگان؛ آیا در این شرایط که دشمن تحریم را ابزار تهدید قرارداده و امنیت غذایی و امنیت مردم و کشور ما را نشانه رفته است، اقدام به استیضاح کار درستی است؟ فرض کنید فردا استیضاح حجتی رای آورد آیا گزینه بهتری هست که جای ایشان را بگیرد؟ و مثلا وزیر جدید چند ماه طول می‌کشد که با چم و خم کار جدید آشنا شود؟ چقدر فکر می‌کنید که این کار شما نتیجه مثبت داشته و به نفع مردم باشد؟ و در نهایت آیا نمایندگان مجلس کار مهمتر از استیضاحی که به اذعان بسیاری نادرست است، ندارند؟