عراق، قربانی بزرگ فشار آمریکا به ایران

خبرگزاری ایسنا: پایگاه خبری فارین پالیسی در گزارشی نوشت: پس از سال‌ها خشونت، جنگ و تحریم، عراق کشوری است که به تدریج و محتاطانه وارد دوران پس از جنگ می‌شود، اما هیچ تضمینی برای صلح، ثبات و توسعه اقتصادی پایدار آن وجود ندارد و هرگونه فشار بیشتر روی عراق، ممکن است تهدیدی برای ثبات این کشور شود و وضعیت شکننده آن را به منازعه خشونت بار آن هم در شرایطی که به کمک جامعه بین المللی نیاز دارد، برگرداند. خروج آمریکا از برجام و وضع مجدد تحریم‌ها علیه ایران، می‌تواند به منزله چنین تهدیدی برای ثبات عراق ارزیابی شود.

تحریم‌های آمریکا علیه ایران تنها روی تجارت آمریکا با ایران تاثیر نمی‌گذارد بلکه همه کشور‌های دیگر که با ایران مراودات تجاری دارند را متاثر کرده است. عراق یکی از این کشورهاست که بین دو طرف گرفتار شده و در زمان آغاز تحریم‌های آمریکا علیه ایران یک معافیت ۴۵ روزه برای واردات برق و گاز طبیعی از ایران دریافت کرد. اما این معافیت هدفی غیر واقع گرایانه را برای عراق به منظور قطع روابط تجاری با همسایه خود معین کرده بود. هم‌زمان با منقضی شدن معافیت ۴۵ روزه، واشنگتن به عراق یک معافیت ۹۰ روزه برای واردات برق و گاز از ایران داده است. این اقدام به عراق فرصت می‌دهد راه‌هایی برای پرداخت پول واردات از ایران بدون استفاده از دلار آمریکا پیدا کند. واردات از ایران حدود ۳۰ درصد از ۱۴۰۰۰ مگاوات مصرف روزانه برق عراق را تامین می‌کند و کاهش این میزان عرضه، تاثیر مخربی روی اقتصاد عراق خواهد داشت.

عراق با وجود اینکه یک کشور نفت خیز است، اما برای تامین برق مورد نیاز خود به گاز طبیعی ایران نیاز دارد و با وجود واردات گاز طبیعی ایران، این کشور همچنان با قطعی مکرر برق مواجه هست که موج شدید گرما را غیرقابل تحمل می‌کند.

با توجه به مشکلات و بروکراسی حاکم بر دولت عراق، جایگزین کردن منبع دیگری به جای گاز طبیعی ایران به عنوان منبع تولید برق این کشور تا زمستان آینده عراق که هوای این کشور را به شدت سرد می‌کند عملی نیست. با وجود اینکه آمریکا تلاش کرده عربستان سعودی را به عنوان تامین کننده بزرگ نیاز‌های انرژی عراق جایگزین ایران کند، اما هر گونه توافقی مستلزم ماه‌ها زمان پیش از اجرایی شدن است.

از آنجا که عراق قادر نیست برق مورد نیاز مردم خود را فراهم کند وادار کردن بغداد به توقف تجارت با ایران بدون فراهم کردن یک جایگزین قابل اطمینان برای واردات گاز طبیعی ممکن است مردم عراق را در زمستان سرد این کشور با مشکلات عدیده‌ای روبرو کند و هر گونه ناکامی خدمات عمومی عراق ممکن است ثبات شکننده این کشور را دچار چالش بیشتری کند که نمونه آن اعتراضات اخیر مردم جنوب این کشور به دلیل خدمات رسانی عمومی ضعیف بود.

نه تنها عراق مرز‌های طولانی با ایران دارد بلکه نفوذ اقتصادی، سیاسی و مذهبی ایران بر عراق از زمان تهاجم آمریکا به این کشور در سال ۲۰۰۳ کاملا نمایان بوده است. علاوه بر اینکه برخی از احزاب سیاسی بزرگ عراق از حمایت ایران برخوردارند، بازار‌های عراق پر از کالا‌های مختلف ایرانی از لبنیات گرفته تا پوشاک است و خودرو‌های تولید ایران در خیابان‌های این کشور به چشم می‌خورند.

روابط نزدیک ایران با عراق، تعرفه‌های گمرکی پایین و تولید ارزان ایران را شریک تجاری مهمی برای عراق قرار داده که شاید نبود آن باعث می‌شد این کشور دچار کشمکش‌های اقتصادی شود.

ارزش تجارت ایران و عراق حدود ۱۲ میلیارد دلار در سال است و مقامات عراق همواره خواستار حفظ چنین روابطی با ایران بوده‌اند. برهام صالح، رئیس جمهور جدید عراق تاکید کرده که تا چه حد داشتن روابط خوب و با ثبات ایران برای عراق از اهمیت برخوردار است.

فارغ از ادامه فشار‌های آمریکا به عراق برای توقف تجارت با ایران، به نظر می‌رسد هر دو کشور مصر هستند روابطشان را ادامه دهند. در پی وضع مجدد تحریم‌های آمریکا، ایران تمایل خود برای دو برابر کردن تجارت سالانه با عراق از ۱۲ میلیارد دلار به ۲۰ میلیارد دلار را نشان داده است. تعهد به سرمایه‌گذاری در چنین تجارتی با حضور هیئت تجاری بزرگ ایران در نمایشگاه بین المللی ماه گذشته بغداد منعکس شد.