هم‌پیمان‌هایی که دیگر به آمریکا اعتماد ندارند
هم‌پیمانان آمریکا در اروپا و آسیا گمان می‌کردند که توانسته‌اند بفهمند که چطور رفتار‌های از روی غریزه و پیش بینی‌ناپذیر دونالد ترامپ را هضم و جبران کنند، اما استعفای تلخ جیمز ماتیس، وزیر دفاع آمریکا و اعلام برنامه‌های ترامپ به منظور خارج کردن نظامیان این کشور از سوریه و افغانستان معادله روابط آمریکا با جهان را بیش از پیش بر هم زد.
خبرگزاری ایسنا: روزنامه نیویورک تایمز در تحلیلی درباره تصمیم‌های سیاست خارجی ترامپ نوشت: " بسیاری از کشور‌های جهان پیشتر به دنبال تطبیق روابط‌شان با ترامپی بودند که هم پیمانان سنتی آمریکا را به عنوان رقیب در نظر می‌گیرد. از کره جنوبی و ژاپن تا فرانسه و آلمان و کشور‌های دیگر در ائتلاف ناتو مقام‌های حاکم درباره این صحبت کردند که چطور به خودشان بیش از پیش متکی باشند و دیگر کمتر روی آمریکا حساب باز کنند.
با این حال این کشور‌ها دستکم به جیمز ماتیس وزیر دفاع دولت ترامپ که خود را به عنوان مقام پابرجا و حامی ائتلاف‌های سنتی نشان داده بود و برای تقویت آن‌ها صرفنظر از دیدگاه‌های موجود در کاخ سفید تلاش می‌کرد ایمان داشتند. هم پیمانان سنتی آمریکا عمدتا جیمز ماتیس را به عنوان یک کانال موثر و همدل با خود به منظور ارتباط با ترامپ در نظر گرفته بودند و او را به عنوان «بزرگسالی» به عنوان آخرین راه حل برای مهار، متعادل کردن و یا نادیده گرفتن هوا و هوس‌های یک رئیس جمهور پیش بینی ناپذیر تلقی می‌کردند.
کارل بیلد نخست وزیر سابق سوئد در توئیتر در پی تصمیم‌های جنجالی ترامپ نوشت امروز صبحی هشدار دهنده در اروپا است.
وی خاطرنشان کرد: ماتیس کسی بود که در سراسر حوزه آتلانتیک به عنوان پیوند قدرتمند با دولت ترامپ در نظر گرفته می‌شد. چرا که گزینه‌های دیگر همگی در بهترین حالت شکننده و در بدترین حالت شکسته شده بودند.
از نظر فرانسوا هیسبورگ یک مقام نظامی سابق فرانسه این یک لحظه بسیار مهم بود که رئیس جمهوری تحت فشار در آمریکا وارد مخالفت علنی با ساختار‌های نظامی و اطلاعاتی خود شده و با بی اعتنایی کامل به هم پیمانان سنتی آمریکا تصمیم‌های ناگهانی برای خارج کردن سربازان از سوریه و افغانستان بگیرد.
هیسبورگ اظهار داشت: تا الان صحبت درباره سبک سنگین کردن بود و همه هم پیمانان آمریکا با احتیاط و به شکل منصفانه این کار را انجام می‌دادند، اما اکنون همه باید روی این فرضیه کار کنند که دیگر سیستم ائتلافی در آنجا نیست سازمان‌ها آنجا هستند، معاهده‌ها هستند، سربازان و تجهیزات هم هنوز هستند، اما کشیش ارشد کلیسا رفته است.
ترامپ اغلب نسبت به شبکه چند دهه‌ای ائتلاف‌های چند ملیتی آمریکا با نارضایتی و انزجار صحبت کرده است. ائتلاف‌هایی که چه در اروپا و چه در آسیا بعد از فجایع جنگ جهانی دوم به هدف حمایت از دموکراسی‌ها در برابر بلندپروازی‌های طرف‌هایی نظیر روسیه و چین و قدرت‌های کمونیستی ایجاد شدند، اما پول مالیات دهندگان آمریکایی را خرج خود می‌کردند تا در ازای آن بسیاری از هم پیمانان در کنار آمریکا در جنگ‌ها بجنگند. صبح روز جمعه در حالیکه رهبران جهان خبر تحولات واشنگتن را هضم می‌کردند، اختلاف در واکنش‌ها گویا بود. در حالیکه هم پیمانان سنتی آمریکا بهت زده بودند. روسیه، ترکیه و چین به تحسین پرداختند. در پکن رهبران نظامی چین از این اتفاق خرسند شدند، چون ماتیس کسی بود که برای نشان دادن حمایت آمریکا از تایوان سه بار در سال جاری میلادی کشتی‌های جنگی به تنگه تایوان اعزام کرد.
به گفته وو شینبو مدیر مرکز مطالعات آمریکا در دانشگاه فودان وزیر دفاع جدید آمریکا در صورتیکه تفکرش با ترامپ هم راستاتر باشد یک فرصت برای چین خواهد بود. در عین حال در مقابل فرانسه و بریتانیا شروع به زیر سوال بردن مشارکت‌شان در رهبری آمریکا در سوریه و افغانستان کردند.
فلورانس پارلی وزیر دفاع فرانسه گفت: نیرو‌های فرانسوی در خاورمیانه هستند و در چهارچوب ائتلافی تحت رهبری آمریکایی‌ها در سوریه درگیر بوده و در کنار آمریکایی‌ها تلاش می‌کنند باقیمانده‌های داعش در عراق و سوریه را از بین ببرند، اما اکنون با تصمیم اخیر ترامپ برای خارج شدن از سوریه آشکارا وضعیت تغییر عمیقی خواهد کرد. چون داعش آنطور که ترامپ گفته نمرده است. همچنین به گفته آی وور رابرتس یک سفیر سابق دولت بریتانیا این کشور که در کنار نیرو‌های آمریکایی در افغانستان سربازانی را دارد باید در محاسباتش تجدید نظر کند.
او اظهار داشت: برای هم پیمانان آمریکا این موضوعی آکنده از ناخرسندی فراوان بود. در سوریه ترامپ خوشایند کسانی عمل کرده که بعید می‌دانم آمریکایی‌ها بخواهند خوشایند آن‌ها عمل کند یعنی روسیه، ایران و داعش.
آمریکا تا کنون برای عرصه ژئوپولتیکی جهان بسیار ضروری بوده است، اما بسیاری از تحلیل گران می‌گویند بی ثباتی ترامپ و بی اعتنایی او به هم پیمانانش در صورتیکه آمریکا دیگر یک هم پیمان قابل اتکا جلوه نکند باعث تضعیف اساسی نفوذ جهانی آمریکا خواهد شد.
کارین فون هیپل مدیر موسسه خدمات متحد سلطنتی برای مطالعات دفاعی که یک پژوهشکده نظامی در لندن است اظهار کرد: ترامپ ظاهرا فکر می‌کند که می‌تواند دو چیز متناقض را با هم داشته باشد. او سربازان آمریکایی را از هر میدان نبردی خارج می‌کند. پشتیبانی مالی از نهاد‌های بین‌المللی مثل ناتو یا سازمان ملل را کم می‌کند. رهبری آمریکا در فرآیند‌های صلح در جا‌هایی نظیر سوریه، یمن و لیبی را کنار می‌کشد و هنوز هم می‌خواهد جایگاه مهم و برجسته را برای خود حفظ کند. من بعید می‌دانم که این شیوه موثر باشد. ما تا کنون شاهد بوده‌ایم که کشور‌های هم فکر بدون آمریکا شروع به حرکت کردند. چیزی شبیه به کشور‌هایی نظیر چین، روسیه و ایران و می‌خواهند خلأ به وجود آمده را پر کنند. عقب نشینی‌های آمریکا می‌تواند تنها منجر به ناامنی جهانی بیشتر که تاثیری منفی هم بر آمریکا و هم بر اروپا خواهد گذاشت شود.
با این حال برخی تحلیل گران می‌گویند عقب نشینی‌های نظامی غیرمنتظره آمریکا از سوریه و افغانستان نه فقط هم پیمانان آمریکا را دچار تزلزل نمی‌کند بلکه به جای تقویت کردن اهرم آمریکا آن را تضعیف خواهد کرد.
نیکلاس برنز دیپلمات سابق آمریکایی که منتقد ترامپ است، گفت: ترامپ زیر پای مذاکره کنندگان ما هم در سوریه و هم در افغانستان را خالی کرد. چرا روس‌ها و ایرانی‌ها حالا که می‌دانند ما می‌خواهیم خارج شویم. شروع به دادن امتیاز به ما کردند. چرا طالبان حالا که می‌داند نصف سربازان ما از افغانستان خارج خواهند شد شروع به تعامل جدی با ما کرده است.
دانیلا شوارزر مدیر شورای روابط خارجی آلمان گفت: اروپایی‌ها دیگر نمی‌توانند وانمود کنند که تغییری بنیادین در نقش نظامی آمریکا در جهان وجود ندارد. این یک تغییر ساختاری در سیاست خارجی و امنیتی آمریکا است. "