در نشست‌های دیپلماتیک بروکسل چه می‌گذرد؟
انتشار مجموعه‌ای از تلگراف‌های دیپلماتیک و مکاتبات محرمانه اتحادیه اروپا، اطلاعات جدیدی درباره خط مشی این اتحادیه در قبال ایران و همچنین تلاش‌های پشت پرده سعودی و رژیم صهیونیستی علیه ایران، در دسترس قرار داده است.
خبرگزاری فارس: روزنامه «نیویورک‌تایمز» روز چهارشنبه گزارش داد که گروهی از هکرها توانسته‌اند به نفوذ به یکی از سرور‌های شبکه رایانه‌ای اتحادیه اروپا در قبرس، توانسته‌اند به حجم گسترده‌ای از اطلاعات محرمانه این اتحادیه دست یابند.
این روزنامه که به این اسناد دست یافته، گزارشی در مورد محتوای آن‌ها منتشر کرده که عمدتا بر مذاکرات اتحادیه اروپا با آمریکا و چین متمرکز است. پیرو این گزارش و انتشار عمومی بخش‌هایی از این مکاتبات، خبرگزاری فارس به بررسی این اسناد پرداخته و در گزارش پیش رو به صورت اختصاصی نگاهی دارد به مهمترین مواردی که در این اسناد در مورد ایران مطرح شده است.
ایمیل‌های ارسالی مقام‌های اتحادیه اروپا، خطوط مذاکراتی تدوین‌شده برای مقام‌های اروپایی، گزارش محتوای دیدار‌های صورت گرفته با طرف‌های خارجی و گزارش جلسات رسمی و غیررسمی وزرای خارجه اتحادیه اروپا از جمله مهمترین اسنادی است که در حمله هکرها، که به ادعای نیویورک‌تایمز چینی هستند، به دست آمده است.
برخی موارد مرتبط با ایران که در این اسناد به آن‌ها اشاره شده، عبارتند: حمایت سعودی‌ها از آشوب در ایران، تلاش نماینده رژیم صهیونیستی برای تحریک کشور‌های اروپایی علیه ایران، خواست چین از اتحادیه اروپا برای ایجاد ساز و کاری جهت حفظ منافع مالی ناشی از توافق هسته‌ای با ایران، تعجب اتحادیه اروپا از ساقط شدن جنگنده اف-۱۶ رژیم صهیونیستی بر فراز جولان و گزارشی از نشست وزرای خارجه اتحادیه اروپا پس از حصول برجام.
حمایت سعودی‌ها از آشوب در ایران
یکی از اسناد افشا شده، نشان می‌دهد مقام‌های سعودی از جمله «سلمان» پادشاه این کشور در دیدار با «نیکوس آناستاسیادس» رئیس‌جمهور قبرس گفته جهان باید از اغتشاشات در ایران حمایت کند. او البته اذعان کرده که چنین ناآرامی‌هایی نمی‌تواند به تغییر نظام در ایران منجر شود.
وزارت خارجه قبرس در این سند در مورد این دیدارها که روز ۱۳ دی ۱۳۹۶ (۳ ژانویه ۲۰۱۸) در ریاض صورت گرفته، نوشته است: «زمینه مداوم [صحبت‌های]طرف سعودی مسئله مداخله ایران در امور داخلی کشور‌های آن منطقه با هدف متزلزل کردن امنیت و ثبات و اینکه [ایران]منبع حمایت مالی از تروریسم است، بود.»
مقام‌های سعودی در دیدارهایشان با طرف قبرسی بار دیگر از توافق هسته‌ای با ایران انتقاد کرده و ایران را به حمایت از تروریسم و ایجاد بی‌ثباتی در منطقه متهم کرده‌اند.
در این گزارش در مورد نظر سعودی‌ها در مورد ناآرامی‌های صورت گرفته در برخی مناطق ایران، آمده است: «در ارتباط با تظاهرات‌های جاری در ایران، سعودی‌ها معتقدند که حکومت [ایران]به نحوی این موج اعتراضات را جذب کرده و به نظر نمی‌رسد که تغییر نظام اتفاق بیافتد. با این حال، [به عقیده سعودی‌ها]راه‌حل نهایی در داخل ایران است و جامعه بین‌المللی باید از معترضان حمایت کند.»
مقام‌های سعودی در ارتباط با مسئله فلسطین هم توصیه کرده‌اند که رژیم صهیونیستی مسئله فلسطین را حل کند، چراکه این کار از لحاظ اقتصادی برای تل‌آویو خوب است و در آن صورت اسرائیل می‌تواند «با کشور‌های عربی تجارت کند.»
سعودی‌ها در این دیدارها، مسئله محاصره قطر را در مقایسه با موضوعات دیگر از جمله سوریه، یمن و ایران موضوعی «کوچک» توصیف کرده‌اند و گفته‌اند که ادامه این بن‌بست سیاسی بیش از آنکه به عربستان لطمه بزند، سران قطر را تحت فشار قرار می‌دهد.
تلاش تل‌آویو برای تحریک کشور‌های اروپایی علیه ایران
یکی دیگر از اسناد، گزارشی است که وزارت خارجه اسلواکی در مورد دیدار مدیر کل سیاسی وزارت خارجه این کشور با همتای اسرائیلی‌اش در قدس اشغالی است. آنطور که از این گزارش برمی‌آید، «الون یوشپیز» مدیر کل وزارت خارجه رژیم صهیونیستی بخش اعظم این دیدار در مورد ایران صحبت کرده و تلاش داشته تا اروپایی‌ها را به پیوستن به موج تحریمی علیه ایران، متقاعد کند.
بر اساس این سند، در این دیدار که روز ۲۲ خرداد ۱۳۹۷ (۱۲ ژوئن ۲۰۱۸) برگزار شده، یوشپیز از توافق هسته‌ای با ایران انتقاد کرده و آن را عامل گسترش فعالیت‌های منطقه‌ای ایران معرفی کرده است. به گفته وی، «از نظر اسرائیل، برجام عملا یک توافق مرده است و راهکار اروپا برای اعمال معافیت‌های "مشخص" از رژیم تحریمی، کارگر نخواهد بود. انتظار می‌رود که در ماه‌های آینده طرف ایرانی گام‌های تنش‌زایی بردارد.»
این گزارش نشان می‌دهد که این مقام رژیم صهیونیستی، مانند مقام‌های عربستان سعودی، تلویحا ابراز امیدواری کرده که تحریم‌ها و فشار اقتصادی نهایتا به بروز ناآرامی و اعتراضات مکرر در ایران منجر شود.
او همچنین گفته به اعتقاد تل‌آویو در سال ۲۰۲۵، پس از رفع محدودیت‌های برجامی بر غنی‌سازی ایران، جمهوری اسلامی برنامه هسته‌ای را احیا می‌کند.
در بخش دیگری از این گزارش آمده است: «یوشپیز اینطور جمع‌بندی کرد که برای بیرون راندن ایران از منطقه، به تلاش جمعی نیاز است: این کار به تنهایی از عهده اسرائیل، روسیه یا ایالات متحده برنمی‌آید. به موازات، باید تحریم‌هایی شدید [علیه ایران]وضع شود. اعمال فشار تنها راه مجبور کردن ایران به همکاری است.»
این مقام رژیم صهیونیستی بار دیگر ادعای تلاش ایران برای ایجاد کوریدور زمینی میان ایران و لبنان از طریق عراق و سوریه را تکرار کرده و سپس مدعی شده است که اکنون از نظر روسیه هم فعالیت‌های ایران در سوریه بیش از آنکه عامل ثبات باشد، عامل بی‌ثباتی است. به ادعای وی، تل‌آویو و مسکو به نحوی منافع هم در سوریه را پذیرفته‌اند.
یوشپیز گفته تل‌آویو برای نگه داشتن آمریکا در سوریه التماس نمی‌کند، اما در عین حال توجه واشنگتن را جلب می‌کند که چه زمانی برای اتخاذ تصمیم به خروج از سوریه مناسب‌تر است.
وی در بخش دیگری از صحبت‌هایش به وضعیت سازمان ملل متحد پرداخته و مانند دیگر مقام‌های رژیم صهیونیستی این نهاد را به داشتن گرایش‌های ضداسرائیلی متهم کرده و به گلایه از کشور‌هایی که در رأی‌گیری‌ها از تل‌آویو حمایت نمی‌کنند، پرداخته است.
تعجب اروپا از ساقط شدن جنگنده صهیونیست‌ها در جولان
در جلسه وزرای خارجه اتحادیه اروپا که روز‌های ۲۶ و ۲۷ بهمن ۱۳۹۶ (۱۵ و ۱۶ فوریه ۲۰۱۸) در شهر «صوفیه» بلغارستان برگزار شده، موضوع سوریه یکی از مسائل اصلی مورد بحث بوده است.
گزارش مربوط به محتوای این جلسه نشان می‌دهد که حاضرین از احتمال بالا گرفتن تنش‌ها در سوریه ابراز نگرانی کرده‌اند و هشدار داده‌اند که ممکن است قدرت‌های منطقه‌ای در سوریه به درگیری مستقیم کشیده شوند.
در این سند آمده است: «نگرانی‌هایی جدی در مورد بروز تحولی منفی در این بحران ابراز شد. این [بحران]همین حالا هم یک مناقشه منطقه‌ای است که بازیگران (بسیار) زیادی در آن دخیل هستند. اگر هریک از قدرت‌های منطقه‌ای اصلی به صورت اتفاقی یا طراحی‌شده به درگیری مستقیم کشیده شود، اوضاع می‌تواند از این هم بدتر شود.»
در بخش دیگری از این گزارش اروپایی‌ها از هدف قرار گرفتن یک فروند جنگنده اف-۱۶ ارتش رژیم صهیونیستی بر فراز جولان اشغالی ابراز تعجب کرده‌اند.
در این گزارش آمده است: «در جنوب [سوریه]، ساقط شدن یک جنگنده اف-۱۶ اسرائیلی سوالاتی را در مورد اینکه [شاید]پدافند هوایی [سوریه]تقویت شده باشد، مطرح کرده است: آیا این نتیجه مداخله مستقیم ایران بوده است؟»
روز ۲۱ بهمن سال گذشته (۱۰ فوریه ۲۰۱۸) یک فروند جنگنده رژیم صهیونیستی در حالی که حریم هوایی سوریه را نقض کرده بود، مورد اصابت موشک پدافند هوایی ارتش سوریه قرار گرفت و ساقط شد.
این اولین بار در ۳۰ سال گذشته بود که یک جنگنده رژیم صهیونیستی هدف پدافند ارتش یک کشور عربی قرار گرفته و ساقط شد.
درخواست چین از اروپا در مورد ایران
یکی دیگر از اسنادی که در اختیار هکرها قرار گرفته، گزارش مذاکرات صورت‌گرفته در بیستمین دوره نشست‌های اتحادیه اروپا و چین است که روز ۲۵ تیر ماه (۱۶ جولای ۲۰۱۸) در پکن برگزار شد.
در یکی از این دیدارها که بین «لی که چیانگ» نخست‌وزیر چین و «دونالد توسک» رئیس شورای اروپا برگزار شده، طرف چینی بر لزوم حفظ توافق هسته‌ای با ایران تأکید کرده، اما در عین حال گفته پکن اقدام یکجانبه‌ای برای دور زدن تحریم‌های ایران انجام نمی‌دهد و از اروپا انتظار دارد که به نحوی منافع چین در ایران را حفظ کند.
در بخشی از این گزارش آمده است:
«[توسک]سوال کرد که آیا چین ساز و کاری را برای کاهش آثار تحریم‌های ثانویه [علیه ایران]در دست بررسی دارد؟ نخست‌وزیر لی گفت: چین اقدام یکجانبه‌ای انجام نمی‌دهد. لی با یادآوری شرکت "وانگ یی" وزیر خارجه چین در اولین نشست وزارتی کمیسیون برجام پس از خروج ایالات متحده از برجام...، اشاره کرد که لازم است که برجام حفظ شود. اتحادیه اروپا، به عنوان هماهنگ‌کننده برجام، نقش مهمی ایفا کرده است.
نیاز است که برجام از طریق هماهنگی نزدیک‌تر حفظ شده و ایالات متحده متقاعد شود که تحریم‌های بین‌المللی چه آثاری دارد. ضمنا، لازم است که ایرانی‌ها را هم متقاعد کرد که از خود خویشتنداری نشان دهند. "بازوی بلند حاکمیت" ایالات متحده (تحریم‌های فرامرزی) به منافع بسیاری از کشور‌ها آسیب وارد می‌کند. چین، که خواهان اجرای کامل برجام است، به قواعد پایبند است و نمی‌خواهد (از شرایط تحریمی) سوء استفاده [تجاری]کند. چین از اتحادیه اروپا انتظار دارد که از منافع این کشور محافظت کند.»
چین یکی از طرف‌های امضاکننده توافق هسته‌ای با ایران است و پس از خروج آمریکا از توافق هسته‌ای، بار‌ها از این اقدام ابراز نگرانی کرده است. رسانه‌های اروپایی پیشتر ابراز نگرانی کرده بودند که خروج شرکت‌های اروپا از ایران به واسطه تحریم‌های آمریکا، راه را برای گسترش حضور شرکت‌های چینی در ایران باز کند.
نشست غیررسمی اتحادیه اروپا در مورد ایران
یکی دیگر از اسناد منتشر شده هم مربوط به جلسه غیررسمی وزرای خارجه اتحادیه اروپا اندکی پس از حصول توافق هسته‌ای است. در این نشست که در روز‌های ۱۶ و ۱۷ بهمن ۱۳۹۴ (۵ و ۶ فوریه سال ۲۰۱۶) در آمستردام هلند برگزار شده، حاضرین دیدی مثبت به این توافق داشته و امیدوار بوده‌اند که بتوانند از این فرصت برای گسترش حضور اقتصادی در بازار ایران و همچنین آغاز گفتگو‌های منطقه‌ای استفاده کنند. این سند همچنین تایید می‌کند که اتحادیه اروپا امیدوار بوده که در ایران یک دفتر افتتاح کند.
بر اساس این گزارش، «فدریکا موگرینی» مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا اجرایی شدن برجام را «فازی کاملا جدید در روابط با ایران» توصیف کرده است. البته در این نشست بر لزوم نظارت بر اجرای دقیق برجام توسط ایران تأکید و عنوان شده است که برجام «در بهترین سناریو» ایران را در وضعیت «آستانه هسته‌ای»، یعنی وضعیتی مشابه برنامه هسته‌ای ایران ژاپن، قرار می‌دهد.
از سوی دیگر، به اعتقاد حاضران در آن نشست، برجام «مجموعه‌ای از فرصت‌های تجاری» را در اختیار اروپا قرار داده تا این اتحادیه بتواند سهم خود در بازار ایران را که به واسطه تحریم‌ها کاهش یافته بود، بازیابد. با این وجود، در همان جلسه هم اشاره شده که بانک‌ها از بیم گرفتار شدن در تحریم‌های یکجانبه آمریکا، از گشایش خطوط اعتباری برای تجارت با ایران خودداری می‌کنند. اروپایی‌ها در آن نشست ابراز امیدواری کرده‌اند که دولت وقت آمریکا این نگرانی بانک‌ها را برطرف کند.
در بخش دیگری از این گزارش، ادعا شده که جامعه ایران «عمدتا غربگرا و حتی به خصوص اروپاگرا» است. این گزارش می‌افزاید: «این مسئله که به خصوص در مورد نسل جوان صدق می‌کند، مایه دلگرمی است. تعامل با جامعه مدنی با کمک ابزار‌هایی مانند (صندوق بورسیه) "اراسموس موندس" از اهمیتی اساسی برخوردار است.»
اروپایی‌ها در این نشست فعالیت‌های منطقه‌ای ایران و مسئله حقوق بشر را «دردسرساز» و مانعی در مسیر عادی‌سازی کامل روابط توصیف کرده و مدعی شده‌اند که ایران «نفوذی مسئله‌ساز» در بحران‌های منطقه دارد. این گزارش آنچه را هم که تقابل میان ایران و عربستان سعودی خوانده، «نگران‌کننده» توصیف می‌کند.
بر اساس این گزارش، حصول موفقیت در مذاکرات برجام، می‌تواند آغازگر «تعامل سیاسی» با ایران در مورد مناقشات موجود در کشور‌هایی مانند افغانستان، سوریه و عراق باشد که نفوذ ایران در آن «الزاما مشکل‌زا» نیست: «گشایش یک دفتر هیأت دیپلماتیک در تهران می‌تواند مفید باشد (نماینده عالی (موگرینی) اطمینان داد که منابع مالی لازم برای این کار در بودجه سال ۲۰۱۶ پیش‌بینی شده است).»
در مورد آینده روابط اتحادیه اروپا و ایران هم در این گزارش آمده است: «ایران همچنان کشوری پیچیده و شریکی مسئله‌دار باقی می‌ماند، اما می‌تواند به یک طرف اقتصادی و سیاسی مهم، به خصوص در موضوعات منطقه‌ای، برای اتحادیه اروپا بدل شود.»