ادامه یک قانون عجیب در آموزش و پرورش
علیرغم گفته مسؤولان آموزشوپرورش، هنوز هم برخی مدیران مدارس اگر از تأهل دانشآموز دختری خبردار شوند، او را اخراج یا به دورههای شبانه و کلاسهای بزرگسالان تبعید میکنند.
خبرگزاری تقریب : اگر فیلم «ورود آقایان ممنوع» را دیده باشید، فیلم با موضوع اخراج یک دختر متأهل از مدرسه و تلاشهای دوستانش برای راضی کردن مدیر، به برگشت او شروع میشود. دوستان دختر اخراج شده عقیده دارند که مدرسه نباید کسی را که باعلاقه ازدواجکرده و به قول خودشان «به عشقش رسیده» را اخراج کند. اما مدیر مدرسه میگوید جای دختر متأهل در مدرسه نیست. البته درنهایت هم مدیر میپذیرد که متأهل شدن یک دختر دانشآموز، اتفاق بدی نیست و او میتواند به مدرسه برگردد.
اخراج دختران متاهل از مدرسه، یکی از سوژههایی بود که در سامانه فارس من ثبت شده بود و به دلیل جمعآوری بیش از ۵۰ امضا، خبرگزاری فارس بر اساس تعهد خود به مخاطبان، به پیگیری آن پرداختهاست.
در خاطرات دانشآموزی اکثر دخترها، نمونههایی از داستان فیلم «ورود آقایان ممنوع» هست. همکلاسیای که یک روز با یک حلقه در دست چپ به مدرسه میآید و چند روز بعد خبردار میشوید که دیگر همکلاسی شما نیست و از این مدرسه رفته است.
داستان اخراج از مدرسه یا تبعید دختران متأهل به کلاسهای بزرگسالان به یک قانون نانوشته در مدارس تبدیلشده است. خیلی از مدیران مدارس مثل مسئولین آموزشوپرورش، دختران متأهل را دارای حق تحصیل بهصورت عادی و در دوره روزانه میدانند. اما هنوز هم دختران دانشآموزی هستند که مجبورند پشت در مدرسه، حلقه ازدواجشان را از دستشان دربیاورند و هرروز برای دادن کپی شناسنامه خود به مدرسه، بهانه بیاورند. چون هنوز هستند مدیرانی که معتقدند جای دختر متأهل در مدرسه نیست. همه اینها در حالی است که جامعه ما این روزها دچار بحران بالا رفتن سن ازدواج شده و نهادهای فرهنگی تلاش میکنند این آمار را پایین بیاورند. درحالیکه به نظر میرسد دختری که در سن دبیرستان تصمیم به ازدواج بگیرد مجبور میشود قید ادامه تحصیل در مدرسه عادی را بزند.
ادامه تحصیل در کلاس بزرگسالان
چند روز پیش سرپرست معاونت آموزش متوسطه آموزشوپرورش در گفتوگو با فارس لزوم اخراج دانش آموزان دختر متأهل از مدرسه را رد کرد و گفت: «بر اساس ماده ۵۳ آییننامه اجرایی مدارس، دانشآموزان دختری که ازدواج میکنند، میتوانند به چند روش ادامه تحصیل دهند.
در روش اول، دانشآموز دختر متأهل بدون تغییر ظاهر و عدم صحبت درباره مسائل خانوادگی با دانشآموزان دیگر، میتواند در مدارس روزانه مانند گذشته ادامه تحصیل دهد. در غیر این صورت دانشآموز میتواند، در مدرسه بزرگسالان ادامه تحصیل دهد یا اینکه در همان مدرسه روزانه ثبتنام کند اما فقط در امتحانات شرکت کند و همچنین امکان تحصیل در مراکز آموزش از راه دور نیز وجود دارد.»
عبدالرسول عمادی در این مصاحبه تأکید میکند که تصمیمگیری در این خصوص بر عهده شورای مدرسه است. موضوعی که خانم رضایی مدیر مدرسهای در قم هم روی آن صحه میگذارد و میگوید: «ما از دانش آموزان متأهل تعهد میگیریم که بدون صورت آرایش شده و بدون اینکه درباره مسائل خصوصی خود با دیگران صحبت کنند میتوانند مثل گذشته در دوره روزانه به درس خواندن ادامه دهند. اما تشخیص اینکه دانشآموز متأهل این موارد را رعایت میکند یا نه به عهده مدیر و شورای مدرسه است. درواقع بخشنامه رسمی برای این موضوع وجود ندارد و بسیاری از مدیران به خاطر اینکه خیال خود را راحت کنند از همان ابتدا پرونده دانشآموز متأهل را به دورههای شبانه ارجاع میدهند یا به خاطر رعایت نکردن آییننامه او را اخراج میکنند»
دانشآموز متأهل مفسده دارد!
خانم فیروزی که دریکی از مدارس تهران معلم ادبیات است، اخراج دانشآموز متأهل از مدرسه را کار درستی میداند و میگوید: «بههرحال ما موظف هستیم محیط مدرسه را سالم نگهداریم. قرار گرفتن یک دانشآموز متأهل در کنار دختران مجرد مفسده دارد و در مدرسه ما اگر از تأهل یک دانشآموز خبردار بشویم محترمانه از ورود او به مدرسه جلوگیری میکنیم. چون همه بچهها امکان ازدواج در این سن را ندارند و یک دانشآموز متأهل ممکن است چشم و گوش بقیه را هم باز کند.»
این معلم ادبیات در پاسخ به این سؤال که منع ازدواج دختر دبیرستانی با تشویق به ازدواج و تشکیل خانواده در سن پایین در تناقض نیست میگوید: «محیط مدرسه جای تشویق به ازدواج نیست. معلمها و مسئولین مدرسه ترجیح میدهند بچهها سرشان به درس و کتاب باشد تا موارد دیگر. ترویج ازدواج را باید جای دیگری انجام بدهد نه مدرسه!»
اخراج غیرقانونی است
درهرحال اخراج یک دانشآموز متأهل از مدرسه کاری غیرقانونی است اما با توجه به اینکه بعضی از مدارس هنوز هم این کار را انجام میدهند راهحل را از «علی زرافشان»؛ معاون سابق آموزش متوسطه آموزشوپرورش جویا شدیم. آقای زرافشان در این رابطه گفت: «در مجموعه مصوبات شورای عالی آموزشوپرورش روشهای تحصیل دخترانی که ازدواج میکنند بهصراحت بیانشده است. اگر دانشآموزی مقررات آییننامه انضباطی مدارس را رعایت کند مثل رعایت عدم تغییر چهره و...، مدرسه مطابق آییننامه موظف است او را ثبتنام کند.
اما اگر بازهم مدیری تصمیم به منع ثبتنام دانشآموز بگیرد، دانشآموز میتواند به اداره آموزش پرورش منطقه خود مراجعه کند، اگر در ایام ثبتنام باشد معمولاً ستادهای ثبتنام فعال هستند، اما در غیر ایام ثبتنام باید به معاونت متوسطه مراجعه کند و در آنجا مشکل بررسی و حل خواهد شد. اما بهصورت کلی تشخیص اینکه دانشآموزی آییننامه انضباطی را رعایت کرده یا خیر به عهده مدیر و شورای مدرسه است.»
دانشآموز متأهل خطاکار نیست
با همه این توضیحات بازهم به نظر میرسد مدیران مدارس میتوانند با تشخیص خودشان دانشآموز متأهل را از تحصیل در مدارس روزانه منع یا بهصورت کلی اخراج کنند. نکتهای که خانم صالحی، مربی پرورشی دبیرستانی دخترانه آن را برای روحیه این دانش آموزان مضر میداند و میگوید: «در اینکه باید دانشآموز متأهل را مجاب کرد که با ظاهری متناسب در ایام تحصیل به مدرسه بیاید و حرمت و حدود سخن درباره روابط شخصی را مخصوصاً در قبال دانش آموزان مجرد حفظ کند بحثی نیست. اما استرس مداوم اینکه ممکن است از مدرسه اخراج بشوم و یا فرستاده شدن به مدارس شبانه و تحصیل در کنار بزرگسالان حق این دانشآموزان نیست. در مدارس شبانه معمولاً کسانی که از تحصیل بازماندهاند و سنشان از ایام دانشآموزی گذشته تحصیل میکنند. فرستادن دانشآموز به چنین فضایی مانند تبعید کردن اوست. آنهم تبعید به خاطر یک کار توصیهشده دینی و عرفی. اما بادانش آموز متأهل طوری برخورد میشود که گویی خطا کرده است. این موضوع قطعاً روی روحیه او و حتی نگاهش به مقوله ازدواج تأثیر بسیار منفی خواهد داشت. همه اینها قطعاً برخلاف آموزههای دینی تشویق به ازدواج و حتی بحران فرهنگی این روزهای جامعه یعنی بالا رفتن سن ازدواج است.»
خانم صالحی ادامه میدهد: «رسالت مدارس فقط آموزش علومی که در کتابها آمده نیست. مدارس باید دانشآموز را برای آینده و مهارتهای زندگی مشترک، آن هم در انواع موضوعات آماده کنند»