دو شرط لازم برای دقت در تعیین جنسیت

خبرگزاری مهر: مریم رفعتی، در خصوص تعیین جنسیت در بارداری طبیعی، تاکید کرد: در انسان ها، نوع کروموزوم‌ها تعیین کننده جنسیت هستند. هر سلول انسان ۴۶ کروموزوم دارد که از این میان ۴۴ سلول، غیر جنسی هستند و هیچ نقشی در تعیین جنسیت ندارند. اما کروموزوم‌های جنسی انسان یعنی X؛ و Y. تعیین کننده جنسیت انسان‌ها هستند که اگر هر دو کروموزوم یک سلول X. باشد، دختر و اگر XY باشد، جنسیت پسر است.

این متخصص ژنتیک پزشکی یادآور شد: برخلاف باور عمومی، در انسان ها، تعیین جنسیت با گامت‌های جنسی مذکر است و اینکه اسپرم دارای کروموزوم X. یا اسپرم دارای کروموزوم Y. با تخمک لقاح کند، بستگی دارد. در حقیقت ما در روش‌های کمک باروری با تکنیک‌های ژنتیکی، قصد انتخاب جنسیت داریم و به هیچ وجه دخالتی در مرحله اولیه لقاح که به صورت تصادفی بر روی سلول‌های جنسی روی می‌دهد، نداریم.

وی با اشاره به اینکه در روش‌های کمک باروری، جنین در محیط آزمایشگاه شکل می‌گیرد و ما با نمونه برداری از جنین، متوجه می‌شویم که کدام جنین دختر و کدام پسر است، افزود: به این ترتیب بر اساس درخواست خانواده، جنین مورد نظر را به رحم مادر منتقل می‌کنیم. زیرا فرآیند لقاح تصادفی است و تنها از روی ظاهر جنین در محیط آزمایشگاه، نمی‌توان جنسیت را تشخیص داد و نیاز به نمونه گیری و تست‌های ژنتیکی دارد؛ بنابراین باید گفت که وظیفه بخش ژنتیک، تشخیص دختر یا پسر بودن جنین از طریق دریافت و بررسی نمونه است.

عضو هیأت علمی پژوهشگاه ابن سینا در خصوص میزان موفقیت روش‌های ژنتیکی تعیین جنسیت، گفت: توجه به این نکته بسیار مهم است که هدف از بکارگیری تکنیک‌های مختلف برای تشخیص جنسیت قبل از لانه گزینی، تنها تعیین جنسیت است یا اینکه می‌خواهیم جنسیت را نیز در کنار سلامت جنین بررسی کنیم. آنچه ما به خانواده‌ها توصیه می‌کنیم، موضوع تعیین جنسیت به همراه سلامت جنین است. با در دسترس قرار گرفتن تکنیک‌های ژنو­میک، همچون تکنیک NGS یا نسل­ جدید تعیین توالی که می ­توانند همه کروموزوم‌ها را در یک نوبت آزمایش تست کنند، این فرصت برای ما فراهم است که نه تنها کروموزوم X؛ و Y، بلکه سایر کروموزوم‌ها را نیز تست کنیم. در این صورت، بر اساس جنسیت مورد نظر خانواده، جنین‌هایی که کروموزوم‌های نرمال دارند و مشکل جنسیتی ندارند، به رحم مادر منتقل می‌شود و در این صورت، یقیناً میزان موفقیت بیشتر است. زیرا درصد عمده‌ای از جنین‌هایی که مشکل کروموزومی دارند حذف می‌شوند و تا دو برابر یعنی حدود ۵۰ تا ۶۰ درصد، احتمال موفقیت افزایش می‌یابد.

رفعتی با بیان اینکه دخترزا یا پسرزا بودن یک خانم، آقا و یا یک زوج از نظر علمی و اصولی باوری نادرست است و توجیه منطقی ندارد، گفت: در یک آقا با شرایط طبیعی، تعداد اسپرم‌های دارای کروموزوم ­های X؛ و Y. برابر است و لذا احتمال اینکه به هنگام لقاح، اسپرم دارای کروموزوم X. یا اسپرم دارای کروموزوم Y. وارد تخمک شود، کاملا مساوی است؛ بنابراین بر اساس آمار و احتمالات، تولد فرزندان یک خانواده از یک جنسیت، کاملاً تصادفی است.

وی در خصوص امکان خطا در تعیین جنسیت جنین، از طریق روش‌ها و تکنیک‌های ژنتیکی، تصریح کرد: به شرط آنکه تمام شرایط استاندارد باشد و از تکنیک‌های به روز و پیشرفته استفاده شود، دقت انتخاب جنسیت، نزدیک به ۱۰۰ درصد است که لازمه این دقت بالا دو شرط بسیار مهم زیر است. یکی بکارگیری تکنیک به روز و کارآمد با دقت بالا است و ضرورت دوم همکاری تیمی میان متخصصین زنان، جنین شناسی و ژنتیک است. زیرا علاوه بر انتخاب جنسیت با دقت ۱۰۰ درصد از سوی متخصصان ژنتیک، انتقال جنین به رحم مادر که از سوی همکاران جنین شناسی انجام می‌شود نیز از اهمیت بسیاری برخوردار بوده و به رعایت یکسری ضوابط و استاندارد‌ها نیازمند است و از آنجا که خانواده‌هایی که خواستار انتخاب جنسیت هستند، مشکل پزشکی و بالینی ندارند، لذا انجام این عمل با دقت کمتر از ۱۰۰ درصد برای آن‌ها ارزش چندانی ندارد.