کهرم: وزارت جهاد چه می‌داند تنوع زیستی چیست؟
اسماعیل کهرم با انتقاد از تغییر مرجعیت کنوانسیون تنوع زیستی، سوء مدیریت را آفت محیط زیست دانست و گفت: آقای کلانتری مدیریت آب را از وزارت نیرو گرفته، مرجعیت کنوانسیون تنوع زیستی را به وزارت جهاد واگذار کرده و حفاظت از حیات وحش را به شکارچی سپرده است.
خبرگزاری تسنیم: هفته گذشته بود که خبر واگذاری مرجعیت کنوانسیون تنوع زیستی از معاونت محیط زیست طبیعی سازمان حفاظت محیط زیست به وزارت جهاد کشاورزی، در هیئت وزیران و رئیس‌جمهور اعلام شد تا جامعه محیط زیستی را با شاهکاری جدید از محیط زیستی‌ترین دولت غافلگیر کند.
واگذاری مرجعیت این کنوانسیون به وازرت جهاد کشاورزی را منتقدان به معنای غلبه آشکار نگاه انتفاعی بر نگاه حفاظتی در حوزه محیط زیست قلمداد می‌کنند، اما سازمان حفاظت محیط زیست که مرجعیت این کنوانسیون را پس از ۲۲ سال به نهادی نامرتبط سپرده ظاهراً نه تنها از این تغییر شرمسار نیست بلکه به آن افتخار هم می‌کند. این را از نحوه انعکاس خبر واگذاری مرجعیت کنوانسیون تنوع زیستی به وزارت جهاد کشاورزی در پایگاه اطلاع‌رسانی سازمان حفاظت محیط زیست می‌توان دریافت.
اسماعیل کهرم، دکترای بوم‌شناسی از دانشگاه ولز ضمن ابراز تأسف از اینکه مرجعیت ملی کنوانسیون تنوع زیستی به وزارت جهاد کشاورزی واگذار شده به تسنیم می‌گوید: باور اینکه کنوانسیونی را که تنها و تنها سازمان حفاظت محیط زیست می‌تواند مرجع آن باشد به یک نهاد غیرمرتبط مثل وزارت جهاد واگذار کرده باشند دشوار است. عنوان این کنوانسیون گویای ماهیت آن است: وقتی می‌گوییم تنوع زیستی، از سه سطح ژن، گونه و اکوسیستم صحبت می‌کنیم. تخصص به کنار، آیا در وزارت جهاد کشاورزی، کسی با این مفاهیم حتی آشنایی دارد که بتواند در نشست‌های بین‌المللی شرکت کند؟
وی ادامه می‌دهد: تنوع زیستی، موجودات مختلف را از میکروب‌ها گرفته تا خزندگان و پرندگان و پستانداران بررسی می‌کند و نهایت به اکوسیستم می‌رسد؛ بنابراین لازمه مرجعیت و شرکت در نشست‌های مرتبط با آن دانش تنوع زیستی است. با وجود این تعداد کارشناس خزنده و پرنده و پستاندار در سازمان حفاظت محیط زیست، چرا مرجعیت این کنوانسیون به وزارت جهاد کشاورزی واگذار می‌شود و رئیس پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی که از مدافعان سرسخت تراریخته‌هاست سر از اجلاس کنوانسیون تنوع زیستی در می‌آورد؟
این بوم‌شناس با بیان اینکه در اجلاس کنوانسیون تنوع زیستی، متخصصان این حوزه شرکت می‌کنند، یادآور می‌شود: ایران تاکنون در کنوانسیون تنوع زیستی، یک وزنه بود. حرفش خریدار داشت و اظهارات نمایندگانش با استقبال روبه‌رو می‌شد. در نشستی که جانورشناسان و گیاه‌شناسان نخبه جهان حضور دارند وقتی از ایران کسی بدون کوچکترین دانش در این حوزه شرکت می‌کند، جایگاه ایران از بین می‌رود. ایران منفعل می‌شود.
کهرم با اشاره به اینکه ۲۸ کشور اروپایی به محصولات تراریخته دست رد زده‌اند، می‌گوید: جامعه اقتصادی اروپا که به لحاظ علم، پیشرفته‌ترین کشور‌ها را شامل می‌شود علی‌رغم فشار‌های ایالات متحده محصولات تراریخته را مردود دانسته‌اند، آن‌وقت در کشور ما صرفا به دلیل روابط صمیمانه آقای بهزاد قره‌یاضی با آقای کلانتری نه تنها سلامت مردم و محیط زیست کشور توسط تراریخته‌ها تهدید می‌شود بلکه در کمال تأسف و تعجب باید شاهد آن باشیم که نماینده ایران در اجلاس کنوانسیون تنوع زیستی به جای آنکه یک متخصص تنوع زیستی باشد یک مدافع تراریخته است.
وی ادامه می‌دهد: در کمال تعجب، آقای کلانتری از این اقدام تاسف‌بار ابراز خرسندی می‌کنند. مدیریت آب را از وزارت نیرو گرفتند و گفتند آب از یوزپلنگ مهم‌تر است. حالا هم کسی نیست بپرسد آقای کلانتری برای آب چه کردید؟
کهرم در پایان می‌گوید: آقای کلانتری مدیریت آب را از وزارت نیرو گرفته، مرجعیت کنوانسیون تنوع زیستی را به وزارت جهاد واگذار کرده و حفاظت از حیات وحش را به شکارچی سپرده است. حکایت محیط زیست کشورمان، امروز حکایت لک‌لک و روباهی است که در خانه اسیر شده بودند. صاحب خانه آنقدر برای روباه در کوزه و برای لک‌لک در بشقاب غذا ریخت تا هر دو از گرسنگی تلف شدند. آفت اصلی محیط زیست کشور ما هم سوء مدیریت و فقدان تدبیر است.
به گزارش تسنیم، تنوع زیستی (Biodiversity) مفهومی است که امروزه در سه سطح ژن، گونه و اکوسیستم مطرح می‌شود. این واژه در سطح گونه شناخته شده‌تر بوده و کاربرد بیشتری دارد: تا کنون حدود دو میلیون گونه موجود زنده شناسایی و نامگذاری شده‌اند که دانشمندان حدس می‌زنند که این رقم تا حدود ده میلیون قابل افزایش باشد.
انعقاد پیمان تنوع زیستی از دستاورد‌های کنفرانسی است که سازمان ملل در سال ۱۹۹۲ با موضوع حفاظت از محیط زیست در ریودوژانیرو برگزار کرد. این معاهده را ایران در سال ۱۳۷۵ تصویب کرد و به آن پیوست. اهداف این کنوانسیون، که باید برابر مقررات مربوط آن دنبال شود، عبارتند از: حفظ تنوع زیستی، استفاده پایدار از گونه‌ها و سهیم شدن عادلانه و برابر در مزایای حاصل از کاربرد منابع ژنتیکی، از جمله از طریق دسترسی مناسب به منابع ژنتیکی و انتقال صحیح تکنولوژی‌های مربوط، با در نظر گرفتن کلیه حقوق مربوط به آن منابع و تکنولوژی‌ها، همچنین از طریق تأمین مالی لازم.
مرجعیت ملی کنوانسیون تنوع زیستی در ایران را معاونت محیط زیست طبیعی سازمان حفاظت محیط زیست به مدت ۲۲ سال برعهده داشت، اما ۱۵ آبان ۹۷ در نشست هیئت وزیران و رئیس‌جمهور، سازمان حفاظت محیط زیست، مرجعیت این کنوانسیون را به صورت رسمی وزارت جهاد کشاورزی واگذار کرد.