دلایل عدم رشد صادرات متناسب با افزایش قیمت ارز

خبرگزاری فارس: جمشید نفر و در پاسخ به این سوال که با توجه به آغاز دور جدید تحریم‌های یکجانبه آمریکا علیه ایران، تجارت غیرنفتی ایران دست خوش چه مسائلی خواهد شد، گفت: تجارت غیرنفتی ما از ناحیه تحریم‌ها دست خوش مساله خاصی نمی‌شود، اما به شرط اینکه از ناحیه دولت فعالیت‌های اقتصادی دچار خود تحریمی نشود.

دبیرکل کنفدراسیون صادرات ایران با انتقاد از صدور بخشنامه‌ها و آئین‌نامه‌های متعدد و آنی توسط دولت به خصوص در امر تجارت بیان داشت: در شرایط فعلی، فعالان بخش خصوصی تنها کسانی هستند که می‌توانند به دولت کمک کنند، اما دولت با تحمیل کردن برخی شرایط به بازرگانان از قبیل: تعیین مسیر برای بازگشت ارز حاصل صادرات شرایط سختی را برای ادامه فعالیت آن‌ها به وجود می‌آورد.

وی گفت: در حال حاضر بسیاری از مشتریان ما در خارج کشور اعلام کرده‌اند که ما نمی‌توانیم پول شما را به هر جایی که شما می‌خواهید ارسال کنیم و برای واریز پولتان باید یک حساب بانکی اروپایی به ما معرفی کنید.

* دولت گرفتار توهم بی‌نیازی از مشورت با بخش خصوصی است

دبیرکل کنفدراسیون صادرات ایران با تاکید بر اینکه مشکلات فعالان بخش خصوصی و دولت سابقه‌ای ۴۰ ساله دارد، بیان داشت: این مسائل مربوط به دولت فعلی نیست، بلکه دولت‌ها از ۴۰ سال پیش تاکنون حالت قیم‌مأبانه نسبت به بخش خصوصی داشته‌اند و همواره این توهم را داشته‌اند که برای حل مشکلات احتیاج به مشورت ندارد.

نفر با بیان اینکه همین موضوعات مشکلاتی را برای صادرات غیرنفتی ایجاد کرده است، بیان داشت: بخش خصوصی بار‌ها و بار‌ها این مسائل را مطرح کرده، اما باز هم اتخاذ تصمیمات بدون مشورت با بخش خصوصی بوده است.

* تحریم‌ها برای ایران سابقه‌ای ۴۰ ساله دارد

دبیرکل کنفدراسیون صادرات ایران با بیان اینکه جمهوری اسلامی ایران از ۴۰ سال گذشته تاکنون در تحریم بوده و موضوع تحریم‌ها برای ما موضوع جدیدی نیست، گفت: صرافی‌ها همواره به عنوان رابط بین صادرکننده و واردکننده عملیات نقل و انتقال پول را انجام می‌داده‌اند و با کمک این بخش، تجارت در سال‌های گذشته چرخه عادی خود را طی می‌کرده است، اما دست‌کاری این جریان طبیعی مشکلاتی را برای صادرکنندگان و واردکنندگان به وجود آورده است.

وی با بیان اینکه صادرکنندگان در تمام رشته‌ها به جز پتروشیمی‌ها و میعانات مواد اولیه مورد نیاز خود را با ارز آزاد خریداری می‌کنند، گفت: این در حالی است که دولت می‌گوید صادرکنندگان باید ارز حاصل از صادرات خود را به قیمت ارز نیمایی که چند هزار تومان پایین‌تر از ارز بازار آزاد است را به سامانه بازگردانند.

* ورشکستگی بازرگانان با خرید ارز بازار آزاد و فروش آن در سامانه نیما

نفر اظهار داشت: بازگرداندن ارز حاصل از صادرات به سامانه نیما در حالی که ارز مورد نیاز برای تهیه مواد اولیه کالای صادراتی به قیمت ۱۴ یا ۱۵ هزار تومان خریداری شده است، به آن معناست که یک تولید‌کننده یا صادرکننده طی مدت کوتاهی خودش را ورشکست کند.

وی با بیان اینکه این روند، روندی منطقی برای تجارت نیست بیان داشت: نباید با چنین اقداماتی، افرادی را که سالیان سال علیرغم مشکلات فراوان سرمایه خود را در این کشور نگاه داشته‌اند و به فکر تولید در این کشور بوده‌اند را از صحنه اقتصاد دور کرد.

* افزایش ۳ برابری قیمت ارز باید منجر به افزایش ۱۰۰ درصدی صادرات می‌شد

دبیرکل کنفدراسیون صادرات ایران در پاسخ به این سوال که چرا علیرغم تمام مشکلاتی که از ابتدای امسال با صدور بخشنامه‌های متعدد ارزی و همچنین موضوع پیمان سپاری ارزی برای صادرکنندگان ایجاد شده و صادرکنندگان به این سیاست‌ها همواره اعتراض داشتند، آمار‌ها حکایت از افزایش ۱۳ درصدی صادرات در ۶ ماهه ابتدای امسال نسبت به مدت مشابه سال گذشته دارد، گفت: افزایش صادرات قابل کتمان نیست، اما وقتی قیمت ارز نسبت به گذشته ۳ برابر شده است باید رشد صادرات ۱۰۰ درصد باشد و ۱۳ درصد در مقابل ۱۰۰ درصد عدد پایینی است.

نفر با تاکید بر اینکه در شرایط فعلی افزایش صادرات نمی‌تواند پایدار باشد، بیان داشت: وقتی صادرکننده کالا به عراق و افغانستان به ازای صادرات ریال دریافت می‌کند و باید ارز را با قیمت ۱۵ هزار تومان بخرد تا تحویل دولت بدهد و با چنین اقدامی در مسیر ورشکستگی قرار می‌گیرد، قطعا نمی‌تواند صادرات را ادامه دهد و همین میزان صادرات هم به مرور از بین می‌رود.

وی با بیان اینکه دولت باید اجازه دهد تا از افزایش قیمت ارز در راستای افزایش صادرات استفاده شود، گفت: اگر جریان عادی صادرات شکل بگیرد، آنگاه اتوماتیک وار صادرات افزایش می‌یابد و اگر صادرات غیرنفتی ما ۱۰۰ درصد افزایش یابد، به جرات می‌توانیم بگوییم که از پول حاصل از صادرات نفت بی‌نیاز هستیم و آنگاه شعار ۴۰ ساله در این باره محقق می‌شود.

نفر بیان داشت: مسلما وقتی نیاز به ارز حاصل از صادرات نفت نداشته باشیم و مایحتاج داخلی ما از طریق ارز حاصل از صادرات وارد کشور شود، آنگاه قدرت مالی تولید‌کنندگان افزایش می‌یابد و به دنبال آن قیمت ارز هم پایین می‌آید.

* نرخ غیرواقعی ارز تولید کننده را ضعیف کرد

وی با تاکید بر اینکه باید نرخ ارز شرایط طبیعی خود را طی کند، گفت: شرایط حاکم بر بازار ارز ناشی از نگاه داشتن فنر قیمت ارز بود و با این اقدام تولید کننده ضعیف و تولیدات کشور غیر صادراتی و واردات به صرفه شد.

دبیرکل کنفدراسیون صادرات ایران بیان داشت: پایین نگاه داشتن قیمت ارز به معنای دادن سوبسید به تولید کننده خارجی بود.

* حذف بازرگانان از چرخه اقتصادی کشور

وی بیان داشت: البته در شرایط فعلی نه صادرات به صرفه است و نه واردات و شرایط فعلی خیل عظیمی از بازرگانان را از صحنه تجارت کشور حذف می‌کند.

وی در پاسخ به این سوال که اکنون که فنر ارز رها شده و نرخ ارز به ۱۴ هزار تومان رسیده است، آیا این رقم نرخ واقعی ارز است، گفت: متاسفانه در طول ۴۰ سال گذشته مردم هر وقت که کالایی گران شده اقدام به خرید کرده‌اند و هر وقت که کالایی ارزان شده یا در رکود بوده از خرید خودداری کرده‌اند.

نفر با بیان اینکه در شرایطی که یک کالا در حال افزایش قیمت بوده، افزایش تقاضا منجر به افزایش بیشتر قیمت آن کالا شده است، بیان داشت: به عنوان مثال وقتی که مسکن در شرایط رکود قرار می‌گیرد، هیچ کس اقدام به خرید نمی‌کند، اما به محض اینکه قیمت مسکن افزایش می‌یابد همه اقدام به خرید می‌کنند و همین افزایش تقاضا به عامل دیگری به افزایش قیمت تبدیل می‌شود.

* دولت با شفاف‌سازی اعتماد را به مردم بازگرداند

دبیرکل کنفدراسیون صادرات ایران اظهار داشت: قیمت واقعی ارز، قیمت ارز در بازار آزاد نیست و شاید قیمت ارز نیمایی قیمت واقعی ارز باشد، اما از آنجا که دولت‌ها هیچ‌گاه به صورت شفاف مسائل را با مردم مطرح نمی‌کنند، با افزایش تقاضا در این بخش قیمت‌های غیرواقعی رقم می‌خورد.

وی با بیان اینکه مردم گفته‌های دولتمردان را قبول ندارند، گفت: به عنوان مثال یکی از بزرگان تجارت کشور می‌گفت که هر وقت رئیس کل بانک مرکزی خبر از کاهش قیمت ارز می‌دهد، من اقدام به خرید ارز می‌کنم، زیرا می‌دانم قیمت ارز افزایش می‌یابد.

دبیرکل کنفدراسیون صادرات ایران بیان داشت: اقتصاد ما امروز نیازمند جلب اعتماد مردم است و این مسئله مهمترین عامل برای موفقیت است، زیرا اگر نتواند اعتماد را جلب کند، مطمئنا به موفقیت نمی‌رسد.

وی بیان داشت: هنوز دولتمردان ما اعتماد به بخش خصوصی واقعی ندارند، در حالی که بخش خصوصی واقعی دلسوزان نظام هستند و علیرغم اینکه این افراد با پول‌هایی که در اختیار داشته‌اند می‌توانستند، در بهترین نقاط دنیا زندگی راحتی را داشته باشند، سرزمین‌شان را رها نکرده‌اند و در سخت‌ترین شرایط به فعالیت اقتصادی خود ادامه داده‌اند.

نفر همچنین با اشاره به راهکار ۱۲ بندی اتاق ایران برای خروح کشور از مشکلات ارزی گفت: این نامه با کار کارشناسی تهیه شده که امیدواریم دولت به آن توجه کند.

وی اظهار داشت: در طول ۴۰ سال گذشته همواره سوبسید به بخش مصرف داده شده، در حالی که اگر این سوبسید‌ها به بخش تولید داده می‌شود، قطعا امروز صادرات صد‌ها میلیاردی در کشور رقم خورده بود.