اثرگذاری تاریخی ایران بر انتخابات آمریکا
ادامه بحران و آزاد نشدن کارکنان سفارت آمریکا در تهران، تصویر بی‌کفایتی دستگاه اجرایی کارتر که در اذهان بسیاری از رای‌دهندگان شکل گرفته بود، تقویت کرد.
خبرگزاری فارس: با نزدیک شدن به انتخابات میان دوره کنگره آمریکا چند دستگاه اطلاعاتی ایالات متحده طی بیانیه‌ای مدعی شدند که ایران، چین و روسیه سعی دارند در انتخابات پیش رو دخالت کنند.
مدتی پیش نیز جان بولتون، مشاور امنیت ملی کاخ سفید، در یک مصاحبه مدعی شده بود که ایران درصدد تلاش برای مداخله در انتخابات میان دوره‌ای کنگره آمریکا است؛ انتخاباتی که در آن همه اعضای مجلس نمایندگان و ۳۴ عضو از ۱۰۰ عضو مجلس سنای آمریکا باید انتخاب شوند.
تاثیرگذاری ایران در انتخابات آمریکا بی‌سابقه نیست، چنان که کارتر در سال ۱۳۵۹ به نقش ایران در شکست انتخاباتی‌اش در برابر رونالد ریگان اعتراف کرد و همواره مسئله ایران، یکی از موضوعات چالش‌برانگیز برای نامزد‌های انتخاباتی ریاست جمهوری آمریکا بوده است.
تأثیر تسخیر لانه جاسوسی بر انتخابات ریاست جمهوری آمریکا
در بُعد بین‌المللی، تسخیر سفارت بر سیاست داخلی آمریکا تأثیر زیادی نهاد تا جایی که انتخابات آمریکا تحت‌الشعاع این رویداد سیاسی قرار گرفت و روزنامه آلمانی «اشپیگل» در سال ۱۹۸۰ نوشت: «زمانی ایالات‌متحده می‌توانست تصمیم بگیرد که چه کسی در ایران بر مسند قدرت بنشیند، اما امروز در ۱۹۸۰، آیت‌اللهی در تهران می‌تواند سرنوشت انتخابات ریاست‌جمهوری ایالات‌متحده را تعیین کند.»
به عبارت دیگر، صحنه‌آرایی اولین انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا بعد از تسخیر سفارت این کشور در ایران، به طور کاملاً بارزی متأثر از این قضیه بود. چه آن‌که در انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۹۸۰ آمریکا جیمی کارتر، رئیس‌جمهور دموکرات از نامزد جمهوری‌خواهان، رونالد ریگان، شکست خورد. جیمی کارتر چهره پرفروغ دموکرات‌ها که ادعا می‌کرد یکی از میان مردم است، در انتخابات ۱۹۷۶ که در قالب یک شخصیت آمریکایی ساده و با ظاهری مردمی، جرالد فورد جمهوری‌خواه را شکست داده بود، چهار سال بعد، اما رقیبی از قبل بازنده بود.
مهم‌ترین عاملی که در عرض این چهار سال ستاره اقبال این کشیش سابق را کم‌فروغ کرد، بی‌شک شکست کارتر در پایان دادن به بحران سفارت این کشور در ایران بود. بحرانی که گری‌سیک، مشاور ارشد کارتر در مسائل ایران، آن را «ویرانگرترین رویداد دیپلماتیک تاریخ معاصر آمریکا» نامیده است.
با ادامه بحران و آزاد نشدن کارکنان سفارت آمریکا در تهران، تصویر بی‌کفایتی دستگاه اجرایی که در اذهان بسیاری از رای‌دهندگان شکل گرفته بود، تقویت شد. استوارت آیزنشتات، دیپلمات با سابقه آمریکایی، بعد از پایان دوران کارتر اذعان کرد: «تمرکز هر روزه تلویزیون‌ها بر موضوع بحران گروگان‌ها، با پخش فیلم‌هایی تأثرآور از گروگان‌های آمریکایی با چشم‌بند در پیش‌زمینه پرچم‌های سوزان آمریکا، بنیان موقعیت سیاسی کارتر را به لرزه انداخت.» [۱]
تحقیر کارتر از زبان خودش
صدای آمریکا در گزارشی به این موضوع و شکست‌های کارتر برای آزادسازی گروگان‌ها پرداخته و نوشته است: «مندیل، معاون کارتر، در کتاب خاطرات خود تحت عنوان «نبرد مثبت: یک عمر در خدمت دیپلماسی لیبرال» تلاش‌های دولت در رهایی گروگان‌ها را برشمرده است. او درباره دوران گروگان‌گیری می‌نویسد که برخی از روزها فکر می‌کردیم که پیشرفت‌هایی حاصل شده که بسیار امیدوار کننده بود. ولی اکثر روزها، تلاش‌های پیگیر و همه‌جانبه ما نومیدکننده و ناموفق بود. تلاش همه‌جانبه ما، از جمله عملیات نظامی نجات گروگان‌ها در بیست و چهارم ماه آوریل سال ۱۹۸۰، بنام «عملیات پنجه عقاب» با شکست روبرو شد. او به نقل از کارتر که اجرای طرح را تأیید کرده بود می‌نویسد: قرار بود تعدادی از نظامیان برگزیده عضو «نیروی دلتا» به سفارت آمریکا در تهران وارد شده و پس از آزادی گروگان‌ها، آن‌ها را توسط هواپیمایی که در انتظار آن‌ها بود از ایران خارج کنند.
مندیل در خاطرات شرح می‌دهد برای انجام این کار دست‌کم به ۶ هلی کوپتر بزرگ نیاز بود؛ بنابراین کارتر تصیمیم گرفت ۸ هلی‌کوپتر ارسال کند. یکی از هلی‌کوپتر‌ها بدون هیچ توضیح روشنی، به ناو هواپیمابر برگشت. هلی‌کوپتر دیگری نیز در اثر توفان شن در کویر ایران واژگون شد و هلی‌کوپتر سوم نیز بعلت نقص فنی ناشی از نشت هیدرولیکی با یک هواپیمای C-۱۳۰ برخورد کرد. مأموریت نجات با شکست روبرو شد.»
صدای آمریکا می‌نویسد: شکست مأموریت در بین مردم آمریکا صدمه عمده‌ای به اعتبار و محبوبیت کارتر و مندیل وارد آورد. این واقعه زمانی اتفاق افتاد که تنها ۷ ماه به انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۹۸۰ آمریکا باقی مانده بود و یکی از عوامل مهم در شکست کارتر و پیروزی رونالد ریگان در انتخابات ریاست جمهوری محسوب می‌شود.
کارتر و مندیل در کتاب خاطرات خود با اشاره به ناخشنودی و فرسودگی‌شان در آخرین روز‌های ریاست جمهوری می‌نویسند این تحقیر با مراسم تحلیف رییس جمهوری جدید پایان یافت، جایی که گروگان‌ها بلافاصله پس از تحلیف ریگان و کنار رفتن کارتر از ریاست جمهوری، از سوی ایران آزاد شدند.
[۱]- mshrgh.ir/۷۹۴۶۸۴