تضعیف اتحاد ریاض با کشورهای عربی در برابر ایران
یک روزنامه انگلیسی در گزارشی تأکید کرده که ماجرای قتل روزنامهنگار منتقد سعودی در کنسولگری عربستان در استانبول احتمالا باعث تضعیف اتحاد کشورهای عربی و ریاض در برابر افزایش نفوذ ایران در منطقه خواهد شد.
خبرگزاری فارس: برخی دیپلماتهای کشورهای عربی منطقه به صورت کاملا محرمانه گفتهاند اگرچه دولتهایشان در ظاهر از سیاستهای آل سعود حمایت میکنند، اما امید دارند تا ماجرای قتل جمال خاشقچی روزنامهنگار منتقد سعودی در کنسولگری عربستان در استانبول در نهایت بتواند باعث تعدیل سیاستهایی شود که محمد بن سلمان ولیعهد سعودی در پیش گرفته که عمدتا نیز باعث بر هم زدن ثبات در منطقه شده است.
روزنامه «فایننشال تایمز» چاپ لندن در گزارشی با اشاره به این مطلب نوشت: «کشورهای عربی منطقه امیدوارند که پیامدهای مرگ «جمال خاشقچی» در نهایت باعث تعدیل سیاستهای تهاجمی و سلطهجویانه محمد بن سلمان ولیعهد سعودی شود؛ سیاستهایی که از زمان به قدرت رسیدن بنسلمان در ریاض، آرامش را در منطقه از بین برده است».
این گزارش میافزاید: «اگرچه همزمان با انتشار نشانههایی در ترکیه درباره نقش نزدیکترین مشاوران بنسلمان در قتل روزنامهنگار سعودی در کنسولگری عربستان در استانبول، دولتهای عربی در منطقه خاورمیانه و خلیج [فارس]برای حمایت از حاکم بالفعل سعودی ابراز تمایل کردهاند، اما برخی مقامات ارشد و دیپلماتهای همین کشورها به صورت محرمانه به فایننشالتایمز گفتهاند که مرگ این روزنامهنگار منتقد سعودی، نگرانیهای اولیه آنها در خصوص ولیعهد سعودی را تأیید کرده است».
فایننشال تایمز در ادامه نوشت: «دولتهای عربی بعید است که علنا از عربستان سعودی در رابطه با مرگ خاشقچی انتقاد کنند، اما دیپلماتهای کشورهای سراسر منطقه به صورت محرمانه تأکید کردهاند که ملک سلمان پادشاه عربستان باید اقدامات نظارتی بیشتری را برای مهار سیاستها و اقدامات پسرش به کار گیرد.»
بنا بر این گزارش، «متحدان سعودی همچنین نگران این مسئله هستند که روابط نزدیک بنسلمان با «جارد کوشنر» داماد و مشاور دونالد ترامپ و نماینده وی در امور خاورمیانه در نهایت به موافقت ریاض با یک توافق ناقص میان اسرائیلیها و فلسطینیها بیانجامد».
وابستگی کشورهای عربی به ریاض دلیل اصلی حمایت از ولیعهد سعودی است
گزارش این روزنامه انگلیسی در ادامه با اشاره به وابستگی شدید کشورهای عربی به ریاض تأکید میکند: «مصر، اردن، بحرین و لبنان متکی به کمکهای مالی آل سعود هستند تا بتوانند به لحاظ اقتصادی به حیات خود ادامه دهند. آنها هیچ انتخابی جز حمایت از ولیعهد سعودی در ماجرای جنجالبرانگیز خاشقچی ندارند. بسیاری از آنها مجبور بودند تا وفاداریشان را به وی با شرکت در اجلاس اقتصادی موسوم به دائوس در صحرا نشان دهند چرا که بیم از اقدامات تلافیجویانه ریاض داستند.»
یکی از دیپلماتهای کشورهای حوزه خلیج فارس با اشاره به سیاست چندی پیش عربستان با حمایت مصر، بحرین و امارات علیه قطر، میگوید: «سیاست در منطقه از منطق و عقلانیت لازم برخوردار نبوده است... و اساسا سیاستها در قبال قطر نباید با توسل به این شیوه [محاصره]مدیریت میشد».
از سوی دیگر برخی معتقدند مادامیکه ولیعهد سعودی به دلیل سیاستهایی که در پیش گرفته با مذمت و تقبیح بینالمللی مواجه است، متحدان وی نیز به ناچار مجبور خواهند بود تخریب وجههشان را در جامعه بینالمللی تحمل کنند. یکی از حوزههایی که این مسئله شدیدا در حال وقوع است، جنگی است که آل سعود علیه یمن به راه انداخته است. شمار بالای تلفات غیرنظامی در این درگیری، به شدت واشنگتن را نیز به خشم آورده است و در بهبوهه ماجرای قتل خاشقچی نیز آمریکا فشار خود را بر ریاض افزایش داده تا به این نبرد پایان دهد.
یک دیپلمات عرب به فایننشال تایمز گفته است: «هر مسئلهای که در جنگ یمن برای سعودیها مصونیت به دنبال داشته باشد، نتیجه معکوس برای امارات به دنبال خواهد داشت. امارات متحد اصلی ریاض در جنگ یمن است. بسیاری از دولتها در منطقه تمایل دارند تا شاهد این امر باشند که جریان خاشقچی بتواند باعث تعدیل رفتارها و سیاستهای ولیعهد سعودی شود، اما شخصا تردید دارم که بن سلمان به صورت داوطلبانه رفتارهایش را تغییر دهد».
فایننشال تایمز در پایان این گزارش تأکید میکند: «بحران بوجود آمده در ریاض حتی میتواند تلاشهای آل سعود برای مقابله با ایران را نیز تضعیف کند. عربستان شالوده اصلی اتحاد عربی کشورهای حاشیه خلیج [فارس]است که به دنبال مهار افزایش نفوذ ایران در لبنان، سوریه و عراق است. برخی بر این باورند که ماجرای خاشقچی میتواند این اتحاد را ضعیف کند و این مسئله بر تلاشها برای ممانعت از افزایش نفوذ ایران در منطقه نیز اثرگذار باشد».