قتل خاشقجی هم مانع فروش سلاح به عربستان نشد

خبرگزاری ایسنا: پایگاه خبری Quartz در گزارشی می‌آورد: «این بحران بین‌المللی باعث شده تا بسیاری از کشورهای غربی علیه متحد دیرینه خود در خاورمیانه یعنی عربستان و به ویژه ولیعهد جوان آن محمد بن سلمان برخیزند؛ کسی که به مطلع بودن یا سازمان دهی قتل جمال خاشقجی، روزنامه‌نگار مخالف سعودی متهم است.

با وجود خشم گسترده از سوی رهبران جهان نسبت به قتل این روزنامه‌نگار، به نظر می‌رسد که معدود کشورها اقدام به مجازات عربستان کرده باشند که شامل اعمال تحریم یا توقف قراردادهای فروش سلاح است.

آلمان تنها متحد اصلی آمریکا است که در پی قتل این ستون‌نویس واشنگتن پست فروش سلاح به عربستان را به حالت تعلیق در آورده است. پیتر آلتمایر، وزیر اقتصاد آلمان از سایر کشورهای حوزه اتحادیه اروپا خواسته تا چنین اقدامی را انجام دهند و گفته که تصمیم کشورش در تعلیق فروش سلاح به ریاض به خودی خود پیامدهای مثبتی ندارد، اگر که سایر کشورهای صادر کننده سلاح در صورت نبود آلمان، خلا ناشی از عدم فروش را برای عربستان پر کنند.

اخیرا نیز، پارلمان اروپا قطعنامه‌ای غیرالزام آور را تصویب کرد که براساس آن تحریم همه جانبه سلاح اتحادیه اروپا علیه عربستان در نتیجه قتل خاشجی باید صورت گیرد.

تا به حال، کشورهای دیگر اتحادیه اروپا از این مسیر تبعیت نکرده‌اند. رهبران انگلیس و فرانسه به عنوان دو کشور دیگر در عرصه صادرات سلاح به عربستان تنها قتل خاشقجی را محکوم کردند اما فروش سلاح را متوقف نکرده‌اند.

حتی امانوئل ماکرون، رئیس جمهوری فرانسه روز جمعه گفت که ارتباطی بین فروش سلاح و این قتل نمی‌بیند.

او درجریان یک نشست خبری در اسلواکی گفت: این عوام فریبی است که باید فروش سلاح را متوقف کنیم. این مساله ارتباطی با قتل خاشقجی ندارد.

جاستین ترودو، نخست وزیر کانادا نیز احتمال تعلیق مجوزهای فدرال را برای صادرات گسترده خودروهای زرهی به عربستان مطرح کرده اما قرارداد فروش را لغو نکرده و گفته که کشورش باید در صورت لغو این قرارداد مبلغ یک میلیارد دلار به عربستان غرامت بپردازد.

متحدان آمریکا می‌توانند مجازات سنگین مالی علیه عربستان وضع کنند البته با این فرض که بخواهند چنین کاری کنند. انگلیس دست کم ۱.۴ میلیارد دلار سلاح و تجهیزات در ۲۰۱۷ به عربستان صادر کرده است.

اما به دلیل اینکه دولت لندن از یک سیستم صدور مجوز مبهم برای صادرات استفاده می‌کند، این تعداد احتمالا کم است به همین دلیل، رهگیری فروش سلاح بسیار سخت خواهد بود. در سال ۲۰۱۷، دولت فرانسه فروش بیش از ۱۴.۷ میلیارد دلار سلاح را به عربستان تصویب کرد و آلمان نیز مجوز فروش سلاح به ارزش ۲۹۰ میلیون دلار را صادر کرد.

انتظار اینکه متحدان آمریکایی از این راه تبعیت کنند درحالیکه خود ایالات متحده همچنان به فروش سلاح به عربستان ادامه می‌دهد و با وجود این حقیقت که خاشقجی ساکن آمریکا با سه فرزند بوده، سخت است. عربستان یکی از خریداران بزرگ سلاح آمریکایی از ۲۰۱۳ است. به همین دلیل، دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا مکررا تعلیق فروش سلاح به این پادشاهی شبه جزیره عرب را حتی با درخواست‌های مکرر دو حزب جمهوری خواه و دموکراتیک رد کرده است و گفته که فروش و صادرات سلاح به عربستان در حالی است که بر بستن قرارداد ۱۱۰ میلیارد دلاری با عربستان تاکید دارد.

البته آمارهایی که ترامپ درباره فروش سلاح به عربستان گفته، اغراق آمیز است چون شامل قراردادی است که هنوز محقق نشده و همچنین قراردادهایی است که در دوران باراک اوباما، رئیس جمهوری سابق آمریکا منعقد شده است. از سوی دیگر براساس تحلیل موسسه Vox، برخلاف ادعای ترامپ، کنسل شدن قراردادهای فروش سلاح به عربستان مشاغل آمریکایی را خیلی هم تحت تاثیر قرار نمی‌دهد.»