رابطه قدیمی ریاض با واشنگتن چگونه است؟
یک شبکه تلویزیونی آلمانی در گزارشی به رابطه قدیمی ریاض با واشنگتن پرداخت و نوشت که با قتل روزنامهنگار منتقد سعودی، آمریکا در شرایطی قرار گرفت که ناچار شد با در نظر گرفتن راهبرد واشنگتن در مقابل ایران موضعگیری کند.
خبرگزاری فارس: عربستان سعودی در راستای سیاستهای ضد ایرانی در منطقه، شریک خوبی برای آمریکا محسوب میشود. اما قتل «جمال خاشقچی» روزنامهنگار منتقد سعودی و حواشی که درباره آن ایجاد شد و موضعی که باید اتخاذ شود، با این سیاست همخوانی ندارد شاید به همین دلیل انتقاد آمریکا از ریاض محدود بود.
شبکه خبری ZDF نوشت که مرگ خشونتبار خاشقچی بر طبق برآورد آمریکا، ثبات منطقه غرب آسیا را تهدید میکند. «جیمز متیس» وزیر دفاع آمریکا در جریان کنفرانس امنیتی منامه به این موضوع اشاره کرد و گفت: «قتل وی در کنسولگری سعودیها در استانبول باید برای همه ما مایه نگرانی باشد.» وی همچنین گفت که وقتی یک دولت نتواند هنجارهای بینالمللی و قوانین جهانی را رعایت کند، ثبات منطقهای در زمانی خاص که ضرورت دارد، تضعیف میشود.
در ادامه آمده است که متیس با این حال در زمینه انتقاد از عربستان سعودی مقاومت کرد و به نام شاهزاده «بنسلمان» که مظنون اصلی در این قتل است هم اشاره نکرد. در واقع موضعگیری آمریکا به شدت تحت تاثیر راهبرد این کشور در برابر ایران بود. آمریکا و دیگر کشورهای غربی تلاش کردند که در موضهگیریهای مربوط به قتل خاشقچی از پیامدهای این اقدام در امان بمانند. چرا که از لحاظ اقتصادی و سیاسی مسایل زیادی هستند که میتوانند از تنش در روابط میان طرفین آسیب ببینند. نفت یکی از این موارد است: «عربستان سعودی بزرگترین صادرکننده نفت در جهان است و به تنهایی در روز یک میلیون بشکه نفت به آمریکا میفروشد. آمریکا روی ریاض حساب کرده است که در پی تحریمهایی که میخواهد ماه نوامبر علیه ایران اعمال کند، نفت مورد نیاز را از عربستان تهیه کند. اگر واشنگتن در مورد خاشقچی، ریاض را تحریمکند در این صورت عربستان هم در این صورت صادرات نفت خود را کاهش میدهد که به افزایش بهای نفت منجر خواهد شد.».
اما در هر حال «ژان فرانسوا سزنک» کارشناس مسایل مربوط به انرژی معتقد است که این موضوع باعث شد که وجهه سعودیها به عنوان یک منبع قابل اعتماد (تامین کننده نفت) به طور کامل نابود شود. اگر عربستان در ازای فروش نفت، یوان چین را مطالبه کند در این صورت چنین اقدامی تمامی اقتصاد جهان را بیثبات خواهد کرد و آمریکا هم ناچار خواهد شد که تدابیر سختتری در برابر ریاض در پیش بگیرد که حتی امکان دارد به تغییر حاکمیت در این کشور منجر شود.
از طرفی شماری از کشورها، نمایندگان اقتصادی خود را از حضور در کنفرانس اقتصادی در عربستان باز داشتند؛ یعنی همان کنفرانسی که بنسلمان میخواست برنامههای بلندپروازانه اقتصادی خود را در آن مطرح کند. شرایط به حدی وخیم شد که «استیو منوشین» وزیر خزانهداری آمریکا هم از حضور در کنفرانس یاد شده خودداری کرد.
مثالهای متعددی درباره افزایش نفوذ ایران در منطقه مطرح است و متیس هم به آنها اشاره کرده است از جمله حمایت از حوثیها در جنگ یمن و بر حمایت دولت آمریکا مبنی بر حق شریک این کشور در دفاع از ریاض در برابر حمله حوثیها که به زعم وی از جانب ایران حمایت میشوند تاکید دارد. وی همچنین خواستار پایان هر چه سریعتر این جنگ شد.
جنگ یمن از سال ۲۰۱۵ و به رهبری ائتلاف سعودی آغاز شده است. این جنگ به فاجعه انسانی منجر شده که سازمان ملل متحد از آن به عنوان یکی از بدترین حملات در سطح جهان یاد کرده است. ریاض هم به دلیل نقشی که در این حملات داشته، هدف انتقاد شدید جامعه جهانی قرار گرفته است.
موضوع خاشقچی زمانی وارد بعد دیگری شد که سعودیها از تحویل مظنونان به دست داشتن در این جنایت به مقامات ترکیهای خودداری کردند. «عادل الجبیر» وزیر خارجه سعودی در این مورد گفت: «آنها در عربستان سعودی دستگیر شدهاند. تحقیقات در عربستان آغاز شده و این افراد در این کشور مجازات میشوند.» این وزیر سعودی هم با خبرساز شدن قتل خاشقچی تلاش کرد تا به نوعی از آمریکاییها دلجویی کند و گفت: «روابط میان آمریکا و عربستان سعودی خللناپذیر است.» وی گفت که کشورش در نور و ایران در تاریکی قرار دارد.