احمد خرم: روحانی دیگر احتیاجی به رأی مردم و اصلاح‌طلبان ندارد
وزیر راه و شهرسازی دولت اصلاحات با بیان اینکه اصلاح‌طلبان نباید انتقادات به روحانی را لای «زرورق» و «پنبه» بپیچند، گفت: رئیس جمهور انتظارات اصلاحات را برآورده نکرد.
خبرگزاری فارس: به دلیل مشغله کاری که داشت با زحمت زیاد توانستیم با احمد خرم فارغ‌التحصیل دانشکده فنی دانشگاه تهران و وزیر راه و ترابری در دولت دوم اصلاحات، در مجمتع فرهنگی و ورزشی باشگاه انقلاب وقت مصاحبه بگیریم.
وی که استاندار استان‌هایی همچون هرمزگان، همدان و خوزستان را در کارنامه خود دارد هم اکنون ریاست سازمان نظام مهندسی استان تهران است و در همین حین که ما با خرم به مصاحبه می‌پرداختیم، درگیر انتخابات این تشکل صنفی بود و به همین جهت انتقادات بسیاری نیز به عباس آخوندی وزیر راه و شهرسازی دولت یازدهم و دوازدهم داشت.
وزیر راه و ترابری دولت اصلاحات می‌گوید که عباس آخوندی نتوانسته در زمینه مسکن و شهرسازی مناسب عمل کند و معضلات خیلی اساسی در مسئله شهرسازی داریم و در همین تهران تعداد قابل ملاحظه‌ای یعنی بیش از ۲ هزار پارک محله‌ای تفکیک و فروخته شد.
با احمد خرم درباره حسن روحانی و رابطه دولت وی با اصلاح‌طلبان نیز گفتگو کردیم، اما او می‌گوید که حسن روحانی امثال او را حتی برای یک افطاری هم دعوت نمی‌کند!
آنچه در ادامه می‌آید مشروح گفت‌و‌گوی تفصیلی خبرنگاران حوزه احزاب خبرگزاری فارس با احمد خرم دبیر دفتر سیاسی حزب پیشرو اصلاحات و وزیر راه و ترابری دولت اصلاحات است:
*وضعیت اقتصادی امروز نتیجه چهار دهه برنامه‌ریزی، برخورد‌ها و راهکار‌های غیر علمی است
فارس: به نظر شما دولت توانسته در مسائل اقتصادی گام موثری بردارد یا خیر؟
خرم: این وضعیت اقتصادی که می‌بینید نتیجه چهار دهه برنامه‌ریزی، برخورد‌ها و راهکار‌های غیر علمی است. ما ۴۰ سال است بدون سند در حال حرکت هستیم. سند چشم انداز، سیاست‌های کلی نظام، آمایش سرزمین، کالبد ملی، سند‌های طرح جامع بخش و فرابخش و اسناد طرح‌های توسعه استان‌ها که این طرح‌های توسعه استان‌ها هرکدام طرح کالبدی دارد به این منظور که فعالیت‌ها را بر روی نقشه سرزمین آورده شود؛ به عنوان مثال باید پتروشیمی‌ها، فولاد، صنایع مادر و بالادستی، میانی و پایین دستی کجا باید مستقر شود. دیلیل اینکه می‌گویم بی برنامه هستیم به این دلیل است که ما ۵۰ الی ۶۰ درصد صنایع بالادستی را در اجرا کرده‌ایم، اما صنایع میانی و پایین دستی کمتر از ۱۰ درصد است در حالی که باید همپای یکدیگر اجرا می‌شد. ما صنایع بالادستی را اجرا کردیم و محصولات این قبیل از صنایع را به چین صادر و اشتغال برای آن‌ها درست کرده و درآمد سرانه آن‌ها را افزایش می‌دهیم و محصولات میانی و پایین دستی را با ارزش افزوده‌های ۳۰۰ الی هزار درصد به کشور وارد می‌کنیم. وقتی کشور بدون سند و با سلیقه من، X. و Y. اداره شود نتیجه آن نیز منتهی به بحران فزاینده و غیرقابل کنترل اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی می‌شود.
*اشتباه تاریخی روحانی/رئیس جمهور نتوانست و نخواست از نظر و ایده‌های صاحبنظران اقتصادی خوب استفاده کند
فارس: پس شما مشکلات امروز را ناشی از بی برنامگی می‌دانید. موضوعی که در این مقوله وجود دارد این است که آقای روحانی قبل از پیروزی در دو انتخابات ۹۲ و ۹۶ یکسری وعده اقتصادی به مردم داده بود؛ شما عدم موفقیت شخص آقای روحانی و دولت وی را ناشی از چه چیزی می‌دانید؟
خرم: اشتباه آقای روحانی مرتکب یک اشتباه تاریخی شد و آن این بود که نگفت در سه الی چهار ماه اول دولتش چه تحویل گرفته است و این اشتباه در تاریخ ثبت خواهد شد. آقای روحانی کار را آغاز کرد در حالی که پایه‌های کار از قبل پایه‌های سستی بود به عنوان مثال سال ۸۴ دولت هشتم به نهم با ۶۷ هزار میلیارد تومان نقدینگی تحویل داد و سال ۹۲ نیز دولت دهم دولتی را به دولت یازدهم تحویل داد که ۶۰۰ هزار میلیارد تومان نقدینگی تحویل داد یعنی نقدینی بیش از ۹ برابر افزایش داشت یعنی سالانه بالای ۹۰ درصد افزایش نقدینگی را در طول این ۸ سال دولت محمود احمدی‌نژاد شاهد بودیم و همین نقدینگی بالای ۹۰ درصد پدر مملکت را درآورد. آقای روحانی نتوانست و نخواست از نظر و ایده‌های صاحبنظران اقتصادی خوب استفاده کند و به دولت خود اکتفا کرد در حالی که باید از جمع صاحبنظران استفاده می‌کرد.
*روحانی فقط به تیم اقتصادی دولت خود اکتفا کرده است
فارس: به دولتش اکتفا کرد یعنی به اشخاصی همچون نوبخت، جهانگیری، سیف و ... اکتفا کرد.
خرم: بله به تیم اقتصادی‌اش اکتفا کرد.
*تیم اقتصاد دولت بسیار ناهماهنگ است
فارس: آن هم می‌گویند که با هم هماهنگ نبودند.
خرم: بله همین تیم اقتصادی نیز بسیار دارای ناهماهنگی بود.
*مدیریت‌های سلیقه‌ای در سازمان برنامه و بودجه عامل اصلی مشکلات اقتصادی امروز است/هرکسی از ظن خود یار دولت شده
فارس: اخیرا حزب کارگزاران سازندگی بیانیه‌ای صادر کرده و تاکید داشته که آن چیزی که امروز در خصوص مسائل اقتصادی در کف بازار شاهد هستیم به دلیل مدیریت سلیقه‌ای در سازمان برنامه و بودجه هستیم.
خرم: من هم همین را عرض می‌کنم؛ مدیریت‌های سلیقه‌ای در سازمان برنامه و بودجه و دیگر دستگاه‌های اجرایی عامل اصلی مشکلات اقتصادی امروز است. من بالا هم توضیح دادم وقتی که فاقد برنامه و طرح باشیم سلیقه‌ای برخورد می‌شود و هرکسی بر اساس سلیقه خود عمل می‌کند به عبارتی هرکسی از ظن خود شد یار دولت! اینگونه نمی‌شود مملکت را اداره کرد.
چرا نباید بعد از گذشت ۴۰ سال از پیروزی انقلاب اسلامی اصلاح ساختار شکل نگیرد؟ چرا ۳۰ سال هیچ بازنگری در قانون اساسی نشده است. دنیا رو به توسعه است و تولید دانش و تکنولوژی با سرعت خیره کننده در حال پیشروی و سرعت ارتباطات نیز سرسام آور است و ما نشسته‌ایم سوار خر لنگ شده‌ایم و می‌خواهیم به توسعه دست یابیم در حالی که با دانش و تکنولوژی باید همراه شد. دانش، تکنولوژی نو، فناوری‌های نوین، IT، ICT، نانو و بیو تکنولوژی به صورت جزیره‌ای و سلیقه‌ای پیش می‌بریم در حالی که IT و ICT غول‌های دنیا هستند که می‌توانند طراحی کنند حال خودمان نشسته‌ایم و با بضاعت علمی و تکنولوژی که داریم بنای طراحی داریم و مشخص است به نتیجه نمی‌رسیم.
*طرح جامع حمل و نقل اکنون در وزارت راه و شهرسازی خاک می‌خورد
ما وقتی می‌خواستیم طرح جامع حمل و نقل را طراحی کنیم، ۶ مشاور رتبه‌دار داخلی داشتیم در حالی که وزیر قبل از من ۲ سال تلاش کرد با یک کنسرسیوم طرح جامع را تهیه کند، اما موفق نشد اگر هم موفق می‌شد بضاعت علمی و تکنیکی لازم را نداشتند. ما با دومین شرکت مقتدر دنیا در طراحی جامع حمل و نقل قرارداد بستیم، قرارداد نبستیم که آن‌ها بیایند مطالعه کنند و طرح جامع تحویل بدهند و بروند بلکه با این قرارداد تاکید کردیم که ۲۲ مشاور جوان ایرانی باید همکار این‌ها شوند. تا یاد بگیریم که چگونه طرح جامع تهیه کنیم. بخش حمل و نقل کشور تنها جایی است که طرح جامع دارد. فرهنگ تهیه طرح جامع و تکیه بر طرح‌های جامع در کشور وجود ندارد.
طرح جامع حمل و نقل اکنون در وزارت راه و شهرسازی خاک می‌خورد و هیچ استفاده‌ای از آن در برنامه‌ریزی صورت نمی‌گیرد در حالی که مبنای برنامه‌ریزی باید طرح مصوب باشد نه سلیقه من و شما.
فارس: آقای مهندس! ورای اینکه فرمودید مشکلات اقتصادی دارای سبقه تاریخی است و در طول این ۴۰ سال طرح و برنامه‌ای نداشتیم...
خرم: قبل از آن برنامه داشتیم. سال ۵۳ طرح آمایش سرزمین و طرح جامعه حل و نقل توسط شرکت ستیران فرانسه تهیه و تصویب شد، اما ما همه این طرح‌ها را کنار گذاشته‌ایم. طرح جامع آب کشور و هر چند استان یک آب منطقه‌ای داشت، اما ما این طرح را بهم زده‌ایم و تبدیل به آب منطقه‌ای‌های استان کرده و دعوایی بین استان‌ها ایجاد کرده‌ایم. چهار محال و بختیاری، یزد و اصفهان یک آب منطقه‌ای بودند، اما حالا تبدیل به آب منطقه‌ای استان شده است.
*در داخل کشور با ضعف مدیریت رو به رو هستیم/ماجرای دیدار با هاشمی رفسنجانی و محسن رضایی در خصوص تحریم‌ها
فارس: آقای خرم! ورای این بحث‌ها که سبقه تاریخی دارد. ما در این برهه با مشکلی به اسم تحریم‌های فزاینده مواجه هستیم که این مزید بر مشکلات اقتصادی ما می‌شود و انتظار افکار عمومی حداقل و کارشناسان به صورت اخص این است که، دولت یک گارد اقتصادی داشته باشد و ما این را در کشور ترکیه شاهد هستیم. ما در دولت این گارد اقتصادی را نمی‌بینیم. به نظر شما این ضعف و نبود گارد اقتصادی در دولت ناشی از چه چیزی است؟
خرم: ما امروز در داخل کشور با ضعف مدیریت رو به رو هستیم و این مسائل را به اینجا کشیانده است. تحریم‌ها در این مدت تاثیرات خود را گذاشته و تعامل ما با دنیا تعیین کننده بوده است. در دنیایی که به سمت جهانی شدن اقتصاد و فرهنگ و مسائل اجتماعی پیش می‌رود ساز مخالف زدن و دیوار به دور مملکت کشیدن، مملکت را با بحران مواجه می‌کند. ما نمی‌خواهیم به این قضیه توجه کنیم که تحریم‌ها با محاسباتی که من انجام دادم تا قبل از دولت آقای روحانی بیش از ۶۰۰ الی ۷۰۰ میلیارد دلار به کشور لطمه زده است. الان فرصت ندارم که ریز این مسائل را به شما بگوییم. من گزارش کردم که آمار مخرب تحریم‌ها بر اقتصاد کشور چه میزان بوده است و گزارش خود را به مجمع تشخیص مصلحت نظام فرستادم و با آقای محسن رضایی دبیر مجمع تشخیص مصلت نظام در جلسه‌ای گفتگو کردم و آقای رضایی نیز با رئیس جمهور وقت آقای احمدی‌نژاد صحبت کرد، اما آقای احمدی‌نژاد به وی گفته بود که این حرف‌ها، سخنان ضد انقلاب است. من ۱۰ سال پیش با مرحوم هاشمی رفسنجانی (رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام وقت) در خصوص یکی از شاخه‌های تحریم‌ها حدود ۴۵ دقیقه صحبت کردم. من ۴ ماه تحقیق کارشناسی بر روی تحریم بانک مرکزی صورت داده بودم که آن زمان تازه از سوی آمریکایی‌ها مطرح، اما هنوز اعمال نشده بود. به آقای هاشمی توضیح دادم که ۸ اتفاق با تحریم بانک مرکزی خواهد افتاد نخست اینکه ال سی باز کردن روی کالای صادراتی ما دچار خدشه جدی می‌شود و لطمه سنگینی به صادرات کشور وارد خواهد شد. دوم ال سی بر روی خرید‌های کالا‌های خارجی که مرغوب‌ترین آن متعلق به کشور‌های پیشرفته از جمله اروپا، آمریکا، ژاپن و کره سبب می‌شود که آن‌ها ال سی ما را نپذیرند. سومین پیامد آن این بود که سوئیفت لطمه سنگینی می‌بیند یعنی شما وقتی کالا یا نفت را می‌فروشید نمی‌توانید پول آن را جا به جا کنید و پول را به حساب شرکت فروشنده بریزید و دچار جدی شده و مجبوریم کالا‌های بنجل شرکت‌های چین و هند را بخریم و به جای کامیون و اتوبوس ولوو، اسکانیا و بنز باید هووی چین را بخریم که یک در صد از کامیون‌های ما و ۱۰ درصد از تصادفات ما را تشکیل می‌داد. چهارم اینکه اسکناس دلار و یورو که هفته‌ای ۳۰۰ الی ۴۰۰ میلیون دلار در هفته به ایران می‌دادند، اما این را کاهش می‌دهند ۴۰۰ را به ۲۰۰ تقلیل می‌دهند و به سمت صفر شدن می‌کشانند به عبارتی عرضه ارز را کاهش داده و به تقاضا دامن زده و قیمت ارز به شدت افزایش می‌باید. من به آقای هاشمی گفتم شما هر کاری که می‌توانید برای منتفی شدن تحریم بانک مرکزی انجام دهید چرا که این مملکت را دچار چالش می‌کند. به آقای هاشمی توضیح دادم که در آمریکا یکبار به صورت آزمایشی از ورود دلار به ایران جلوگیری می‌کند چرا که قبل از تحریم‌های بانکی دوشنبه‌ها ۴۰۰ میلیون دلار به ایران وارد می‌شد، و با همین آزمایشی که آمریکا صورت داد، دلار ۲۰ درصد افزایش قیمت داشت و هفته بعد که مسیر ورود ارز را باز گذاشتند، دلار ۱۵ درصد کاهش یافت، اما ۵ درصد دیگر همچنان باقی ماند. در تحریم‌های شورای امنیت سال ۸۹ یکمرتبه با کار نسنجیده‌ای که با حذف سوبسید پرداخت یارانه نقدی به همه آحاد مردم صورت گرفت، سبب شد که در سال ۹۱ ارز ۱۰۸۰ تومانی به ۳۵۰۰ تومان رسید و جهشی صورت گرفت در حالی که در دهه‌های قبل این افزایش جهشی نبوده و حداکثر به طور میانگین قیمت ارز ۱۰ درصد سالیانه افزایش داشته است.
*دولت می‌توانست نوسانات ارزی را مدیریت کند
فارس: کارشناسان اقتصادی بر خلاف شما معتقدند که تحریم‌ها فقط ۳۰ درصد از مشکلات فعلی کشور را شامل می‌شود. به نظر شما دولت نمی‌تواند مدیریتی صورت دهد؟
خرم: بله؛ دولت می‌تواند مدیریت کند. ارز ۴۲۰۰ تومانی یک نمونه این قضیه است. صاحبنظران اقتصادی به دولت اصرار کردند که چرا دلار را ۴۲۰۰ تومان قیمت گذاشته‌اید چرا که همین الان در بازار دلار ۵ هزار تومان قیمت می‌شود و دولت وقتی دلار را ۴۲۰۰ تومان قیمت‌گذاری می‌کند باعث ایجاد رانت می‌شود و تقاضای ارز افزایش پیدا می‌کند و از ۵ هزارتومان هم بالاتر می‌رود. دولت می‌خواهد دلار را بر روی ۴۲۰۰ نگه دارد، اما قیمت دلار در کف بازار بالای ۱۰ هزار تومان می‌شود. شما شاهد بودید که زمانی که دولت دلار را ۴۲۰۰ تومان تعیین کرده بود، ۴۷ میلیارد دلار ارز تخصیص داده شد، کدام یک از دریافت‌کنندگان فروش خود را با دلار ۴۲۰۰ تومانی انجام دادند؟
دارویی که بنده ۴۵ هزار تومان در ۸ ماه پیش خرید می‌کردم اکنون بابت همان دارو ۲۲۰ هزار تومان پرداخت می‌کنم. یعنی قیمت دارو بیش از ۴ برابر شده است. صاحبنظران به دولت توصیه کردند که کالای اساسی، دارو و تجهیزات پزشکی را که جمعا نیازمند ۱۲ میلیارد دلار است را خود دولت وارد و نظارت کند و توسط بخش خصوصی توزیع شود بقیه اقلام از جمله خودرو، مواد شوینده، مواد اولیه، خمیر کاغذ و ... با ارز آزاد وارد کند. این مابه تفاوت هم ایجاد نمی‌شد که تقاضا بالا برود. دولت به هرکسی که از دور و نزدیک رسید ارز داد.
*دولت از کیسه خلیفه ارز‌ها را به هرکه تقاضا می‌داد، بخشید!
من با صاحبان کارخانه و متقاصیان ارز که صحبت می‌کردم اذعان داشتند که ما هرچقدر ارز که درخواست می‌دادیم، دولت موافقت می‌کرد! از کیسه خلیفه بخشیدند. میانگین اختصاص ارز ۱۲ میلیارد دلار در سال بود، اما دولت در ۳ الی ۴ ماه ۴۷ میلیارد دلار ارز توزیع کرد؟ مسائل اقتصادی قابل کنترل است، اما به شرطی اینکه بر نظریه صاحبنظران توجه شود.
*روحانی ما را به یک افطاری هم دعوت نمی‌کند
فارس: شما خودتان در این چند سالی که از عمر دولت می‌گذرد آیا پیشنهادی به آقای روحانی و بقیه وزرای کابینه در خصوص مسائل مختلف اقتصادی و سیاسی داده‌اید؟
خرم: من و امثال بنده حتی برای یک افطاری هم دعوت نمی‌شویم.
*از روحانی حمایت می‌کنیم، اما منتقد هم هستیم
فارس: چرا؟ شما که جزو حامیان آقای روحانی در سال ۹۲ و ۹۶ بودید؟
خرم: الان هم از دولت آقای روحانی حمایت می‌کنیم، اما انتقاد هم داریم.
فارس: بحثی که الان به وجود آمده این است که ما شاهد افزایش قیمت در برخی از اقلام هستیم که دلیل آن هنوز ناشناخته است. به عنوان مثال قیمت خودرو، نرخ بلیط هواپیما و مسکن غیره.
خرم: شما روی نرخ بلیط هواپیما ریز نشوید. می‌توان بلیط هواپیما را واقعی گرفت و قیمت آن نیز بالا است، اما می‌توان به دانشجوها، بیماران، تحت پوشش کمیته امداد و ... می‌توان نیم بها داد که این‌ها فقط ۱۰ درصد از مشتریان سفر هوایی هستند بقیه مشتریان افرادی هستند که پول دارند و مستضعف نیستند. کدام مستضعفی با هواپیما به اصفهان می‌رود؟ قطعا با اتوبوس می‌رود و دولت باید بر روی حمل و نقل جاده‌ای و ریلی کنترل داشته باشد و سوبسید بدهد.
*آخوندی در زمینه مسکن و شهرسازی مناسب عمل نکرد
فارس: عملکرد آقای آخوندی در وزارت راه و شهرسازی را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
خرم: آقاتی آخوندی و وزارت راه و شهرسازی در زمینه مسکن و شهرسازی مناسب عمل نکرده است و معضلات خیلی اساسی در مسئله شهرسازی داریم و در همین تهران تعداد قابل ملاحظه‌ای یعنی بیش از ۲ هزار پارک محله‌ای تفکیک و فروخته شد. پارک‌های منطقه‌ای تبدیل به برج شده و در الهیه فروخته شده است. این مسئله از زمان آقای احمدی‌نژاد شروع شد و تا زمان دکتر نجفی ادامه داشت و من مطلع هستم که آقای نجفی به شدت مخالف درآمد شهرداری از فروش تراکم و کاربری بودند. الان تلاش بر این است که شهرداری بر روی درآمد‌های پایدار کار کند که بنده معتقدم اشتباهاتی در این قضیه در حال رخ دادن است. در سال ۷۸ که بنده معاون امور عمرانی وزارت کشور بودم، در خصوص درآمد‌های پایدار نامه‌ای به دولت آقای خاتمی زدم و کمیته‌ای به دستور رئیس جمهور شکل گرفت و در آن زمان متاسفانه مشاور اقتصادی آقای رئیس جمهور با مخالفت‌های خود این طرح را عقیم گذاشت و ۱۰ سال بعد مجددا پس از اینکه شهرداری‌ها در منابع درآمدی و خدمات زیربنایی و عمومی به بن بست رسیدند، اکنون دوباره مطرح شده و در دستور کار مجلس است؛ امیدواریم که نظر صاحبنظران در این خصوص لحاظ شود.
من به یکی از اعضای کمیسیون عمران مجلس گفتم که این لایحه یا طرحی که شما بر روی آن کار می‌کنید ما از سال ۷۸ آن را کلید زده بودیم و بنده به عنوان کارشناس امور شهرداری‌ها بر روی درآمد‌های پایدار نظر دارم و اگر دعوت کنید توضیح می‌دهم.
*روحانی انتظارات اصلاح طلبان را برآورده نکرد
فارس: آقای مهندس! شما رئیس دفتر سیاسی حزب پیشرو اصلاحات هستید. به نظر شما آیا آقای روحانی توانسته است همه انتظارات اصلاح طلبان را برآورده کند؟
خرم: خیر. روحانی انتظارات اصلاح طلبان را برآورده نکرد.
*روحانی در دولت دوم خود به شدت محافظه‌کار شده است/وی دیگر احتیاجی به رأی مردم و اصلاح‌طلبان ندارد
فارس: لطفا مصداقی توضیح بدهید.
خرم: آقای روحانی در دور اول آنچنان اصلاح‌طلبانه حرکت می‌کرد که اصلاح‌طلبان به ایشان توصیه می‌کردند که کمی آرام‌تر! تو اصلاح‌طلب‌تر از اصلاح‌طلبان شدی. شعار‌های انتخاباتی آقای روحانی برای دور دوازدهم ریاست جمهوری نیز همینطور بود. وعده‌های اقتصادی، آزادی‌های سیاسی-اجتماعی داده شد، اما در دور دوم دولت، آقای روحانی به شدت محافظه‌کار شده است. دلیلش شاید این باشد که روحانی احتیاجی به رأی مردم و اصلاح‌طلبان نداشته باشد. اصلاح‌طلبان به خصوص در دولت دوم آقای روحانی انتقاد و اعتراض جدی دارند، اما از دولت هم حمایت می‌کنند. خالی کردن پشت دولت به نفع مملکت نیست و البته دار هیچ مقطعی نبوده است. باید دولت را حمایت کرد و محکم پای مطالبات مردم ایستاد و بر روی آن پافشاری کرد.
*خالی کردن پشت دولت به نفع مملکت نیست/اصلاح‌طلبان نباید انتقادات خود به روحانی را لای زرورق و پنبه بپیچند
اصلاح‌طلبان انتقادات خود به روحانی را لای زرورق و پنبه می‌پیچند نباید اینگونه باشد دولت باید آستانه تحمل بالایی داشته باشد. انتقاد دارای سه وجه است به عبارتی دولت باید «انتقاد از خود» داشته و با مردم صریح و شفاف باشد. مشکلات را با مردم در میان بگذارد و کاستی‌های خود را بیان کند. دومین وجه دیگر نقد «انتقاد از دیگران است» و ما در این قضیه خیلی استاد هستیم و وجه اخر نیز «پذیرش انتقاد از دیگران» است دولت در این زمینه بشدت ضعف دارد.
*عملکرد ضعیف مسئولان باعث سلب اعتماد و امید می‌شود/فساد و تبعیض در کشور اپیدمی شده است
فارس: مسئله‌ای که امروز وجود دارد این است که اصلاح‌طلبان می‌گویند پایگاه اجتماعی اصلاح‌طلبان امروز سر خورده شده است و عدم تحقق مطالبات عامل اصلی این است.
خرم: باید کلان‌تر از به این مقوله نگاه کرد و آن اینکه به سرمایه اجتماعی کشور لطمه وارد شده و اعتماد عمومی و امید به آینده کاهش پیدا کرده است. من متاسفم که برخی از مسئولان می‌گویند که پمپاژ یاس و ناامیدی نکنید پمپاژ که ناامیدی ایجاد نمی‌کند عملکرد ضعیف مسئولان باعث سلب اعتماد و امید می‌شود باید در درجه اول به این برسیم که ساختار اداره مملکت ساختار معیوبی است و اصلاح شود. باید تصمیم‌سازی، تصمیمات که در مجلس و دولت اتخاذ می‌شود از دورن جامعه بیرون بیاید به عبارتی دولت و مجلس خودش تصمیم‌سازی و تصمیم‌گیری نکند. تصمیم‌سازی و ارائه پیشنهاد و راهکار حق جامعه و تشکل‌های مردم نهاد است. دولت باید به بخش خصوصی چه NGOها و تشکل‌های صنفی و حرفه‌ای چه عامه مردم توجه کند. تا زمانی که بخش خصوصی که بار اصلی توسعه کشور را بر عهده دارد، به حساب نیاید مملکت به سامان نمی‌رسد. مبنای تصمیمات نیز باید عقلایی و علمی باشد. در اول صحبت هم گفتم که سلیقه‌ای نمی‌توان مملکت را اداره کرد. حاکمیت اعم از دولت، مجلس، قوه قضاییه و نهاد‌ها و بنیان‌ها باید با مردم صادق باشند، رک بگویند و شفاف برخورد کنند. این مقدمه این است که دولت بتواند با فساد و تبعیض مبارزه کند؛ متاسفانه فساد و تبعیض در کشور اپیدمی شده و این دو سم مهلک توسعه هستند.