مهلت ایران و آمریکا برای طرح دعاوی نزد دیوان لاهه مشخص شد

خبرگزاری فارس: دیوان بین‌المللی دادگستری، مستقر در شهر «لاهه» در بیانیه‌ای روز سه‌شنبه برای ایران و آمریکا جهت رسیدگی به پرونده شکایت تهران از واشنگتن در پرونده نقض «پیمان مودت»، مهلتی برای طرح دعاوی خود نزد این دادگاه اعلام کرد.

در بیانیه‌ای که روی وب‌سایت دیوان لاهه قرار گرفته آمده این دادگاه به موجب حکمی مورخ ۱۰ اکتبر ۲۰۱۸ (مصادف با ۱۸ مهرماه ۱۳۹۷) تاریخ ۱۰ آوریل ۲۰۱۹ (۲۱ فروردین ۱۳۹۸) را مهلت ارائه یادداشت حاوی دعوی ایران و ۱۰ اکتبر ۲۰۱۹ (۱۸ مهر ۱۳۹۸) را مهلت ارائه دفاعیات آمریکا تعیین کرده است.

دیوان بین‌المللی دادگستری در جلسه خود در تاریخ ۱۱ مهرماه برای اعلام رأی موقت خود درباره درخواست‌های ایران در ارتباط با پیمان مودت با آمریکا، تشکیل جلسه داد و نهایتا بخشی از تدابیر درخواستی ایران را پذیرفته و آمریکا را به رفع محدودیت‌های انسان‌دوستانه، کشاورزی و هوانوردی ملزم و طرفین را از اقداماتی که می‌تواند به تشدید مناقشه منجر شوند، منع کرد.

خواسته‌های ایران چه بود؟

جمهوری اسلامی ایران در تاریخ ۲۵ تیر ۱۳۹۷ دو سند تقدیم دیوان مزبور کرد، یکی «دادخواست» تنظیم شده علیه ایالات متحده آمریکا که حاوی تشریح مسئولیت بین‌المللی این دولت و نقض پیمان مودت (۱۳۳۴) است و دیگری «درخواست» از دیوان برای صدور دستور موقت که در صورت تحقق، آمریکا موظف خواهد بود از اجرای تحریم‌ها تا زمان صدور رأی نهایی خودداری کند.

در این شکایت، مستدلا تشریح شده است که تصمیم ۸ می ۲۰۱۸ آمریکا در اعمال مجدد تحریم‌های هسته‌ای با تعهدات بین‌المللی ایالات متحده به ویژه مواد ۴، ۷، ۸، ۹ و ۱۰ معاهده مودت ۱۳۳۴ نیز مغایرت دارد و ایالات متحده ملزم است ضمن توقف این اعمال متخلفانه بین‌المللی، کلیه خسارات وارده را جبران کند.

در لایحه دادخواستی ایران، از دیوان خواسته شده بود تا زمان صدور رأی نهایی، ایالات متحده را به اقدامات ذیل ملزم کند:

- بیانیه ۸ مِی (۱۸ اردیبهشت) آمریکا در خصوص اعمال تحریم‌های جدید علیه ایران، نقض تعهدات آمریکا ذیل معاهده مودت (منعقده در سال ۱۹۵۵) است؛ آمریکا باید بدون هیچ‌گونه تأخیری، اقدامات آغاز شده از ۸ می‌را متوقف کند؛ آمریکا بایستی فوراً از تهدید به اعمال تحریم‌های جدید علیه ایران، دست بردارد؛ آمریکا باید تضمین بدهد که گامی در مسیر دور زدن رأی دادگاه در خصوص این پرونده بر نمی‌دارد؛ آمریکا باید خسارات وارده به شرکت‌های ایرانی را بر اساس تشخیص دیوان، به صورت تمام و کمال جبران کند.

دیوان بین‌المللی دادگستری رکن قضایی سازمان ملل متحد و عالی‌ترین مرجع حل اختلاف میان دولت‌ها است. این نهاد مستقر در لاهه هلند، برای اجرای تصمیماتش از پشتیبانی شورای امنیت سازمان ملل متحد برخودار است و تمام اعضای ملل متحد به اجرای تصمیمات دیوان ملزم هستند. با این وجود، از آنجا که آمریکا خود یکی از اعضای دائم شورای امنیت سازمان ملل است و از حق وتو برخودار است، پیش از این در مواردی از اجرای تصمیمات دیوان خودداری کرده است.