آیا جواب خداحافظی واجب است؟

اسلام کوئست: قرآن کریم در توصیه‌ای کلّی سفارش می‌کند پاسخ هر تحیتی را به همان اندازه و یا بهتر از آن جبران کنید،[1] اما این توصیه را نمی‌توان دلیلی بر وجوب فقهی چنین رفتاری دانست؛ از این‌رو بیشتر فقها معتقدند که جواب خداحافظی واجب نیست، ولی برخی از فقها[2] آن‌را در شرایطی واجب کفایی دانسته و برخی[3] نیز احتیاط نموده و آن‌را لازم می‌دانند. در هر حال، این موضوع، از جمله مسائل اخلاقی بوده که حتی در صورت عدم وجوب، دارای استحباب بوده و شایسته است هر فرد دین‌داری آن‌را رعایت نماید. ضمائم: پاسخ دفاتر مراجع عظام تقلید نسبت به این سؤال، چنین است:[4] حضرت آیت الله العظمی سیستانی (مد ظله العالی): لازم نیست. حضرت آیت الله العظمی شبیری زنجانی (مد ظله العالی): اگر قصد تحیت به مخاطبین ولو به نحو اجمالی کند، جوابش بر یک نفر از مخاطبین واجب است. حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (مد ظله العالی): احتیاط آن است که پاسخ دهد. حضرت آیت الله العظمی نوری همدانی(مد ظله العالی): واجب نیست. حضرت آیت الله هادوی تهرانی (دامت برکاته): خیر واجب نیست؛ هرچند بهتر است جواب دهد..

1 نساء، 86. [2]. آیت الله شبیری زنجانی. [3]. آیت الله مکارم شیرازی. [4]. استفتا از دفاتر آیات عظام: سیستانی، شبیری زنجانی، مکارم شیرازی، نوری همدانی (مد ظلهم العالی) توسط سایت اسلام کوئست.