تهدید سعودی‌ها علیه نقطه‌ضعف ترامپ
ظاهراً تحقیر‌های پی‌در‌پی امریکا به رگ غیرت سعودی‌ها بر خورده، هرچند هنوز هم هیچ مقام رسمی سعودی حاضر نیست در مقابل این تحقیر‌ها موضع‌گیری کند.
روزنامه جوان: ظاهراً تحقیر‌های پی‌در‌پی امریکا به رگ غیرت سعودی‌ها بر خورده، هرچند هنوز هم هیچ مقام رسمی سعودی حاضر نیست در مقابل این تحقیر‌ها موضع‌گیری کند. ظاهراً تحقیر‌های پی‌در‌پی امریکا به رگ غیرت سعودی‌ها بر خورده، هرچند هنوز هم هیچ مقام رسمی سعودی حاضر نیست در مقابل این تحقیر‌ها موضع‌گیری کند. خبرگزاری رسمی عربستان سعودی دیروز از قول یک مقام ناشناس سعودی نوشت که ریاض به هر تحریم اقتصادی در واکنش به ناپدید شدن جمال خاشقجی به شدت واکنش نشان خواهد داد. سعودی‌ها یک هفته بعد از سکوت در پرونده جمال خاشقجی، برای اولین بار و البته از طریق یک مقام ناشناس در مقابل موضع دولت امریکا موضع‌گیری کردند؛ موضع‌گیری که البته تا اینجای کار، فقط روی کاغذ است. دونالد ترامپ گفته بود که عربستان بدون امریکا دو هفته هم دوام نمی‌آورد، ولی حالا خبرگزاری رسمی عربستان به نقل از یک منبع رسمی این کشور گزارش کرد: «پادشاه سعودی به هر اقدامی علیه این کشور با واکنشی شدیدتر پاسخ خواهد داد. اقتصاد سعودی نقشی حیاتی و تأثیرگذار بر اقتصاد جهانی دارد.»خبرگزاری رسمی سعودی در ادامه می‌نویسد: «پادشاهی سعودی هرگونه تهدید و تلاش برای تضعیف این کشور را به طور کامل رد می‌کند؛ چه این تهدید تحریم اقتصادی باشد و چه استفاده از ابزار‌های سیاسی یا تکرار اتهامات دروغین.»مدیرکل شبکه تلویزیونی «العربیه» هم دیروز در یادداشتی به گزینه‌های محتمل ریاض برابر تحریم‌های امریکا از جمله نفت ۲۰۰ دلاری، استفاده از ارز‌های دیگر به‌جای دلار و تغییر رویکرد در قبال ایران اشاره کرد. به نظر می‌رسد این موضع سعودی‌ها در واکنش به موضع دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور امریکا است که تحت فشار افکارعمومی، ریاض را به «مجازاتی سخت» تهدید کرده است. به گزارش فارس، «ترکی بن عبدالله الدخیل» از روزنامه‌نگاران مطرح عربستانی که اینک مدیرکل شبکه تلویزیونی العربیه در دبی است، بعدازظهر یک شنبه (به وقت تهران) در یادداشتی در این زمینه نوشت: «اعمال تحریم‌ها بر ریاض، سناریو‌های فاجعه‌باری را ایجاد می‌کند که بیش از آنکه به اقتصاد عربستان آسیب بزند، اقتصاد ایالات متحده را متضرر می‌کند.» در هفته‌های گذشته ترامپ بار‌ها از بالا رفتن قیمت نفت، که عاملی مهم در انتخابات میان‌دوره‌ای امریکاست، انتقاد کرده و از کشور‌های عرب متحد امریکا خواسته با افزایش تولید نفت، قیمت را در بازار‌های جهانی کاهش دهند. الدخیل همین مسئله را به عنوان ابزاری برای فشار به واشنگتن معرفی کرده و نوشته است: «اگر تحریم‌های امریکا علیه عربستان سعودی تحمیل شود، با یک فاجعه اقتصادی مواجه خواهیم بود که به تمام دنیا ضربه می‌زند. ریاض پایتخت نفت است و ضربه زدن به آن تولید نفت را قبل از هرگونه کالای حیاتی دیگر تحت تأثیر قرار خواهد داد. این امر منجر به ناتوانی عربستان سعودی در تولید ۵/۷ میلیون بشکه نفت خواهد شد. اگر نفت ۸۰ دلاری دونالد ترامپ را خشمگین می‌کند، هیچ‌کس نباید امکان افزایش قیمت نفت به ۱۰۰ یا ۲۰۰ دلار یا حتی دو برابر آن را منکر شود.»این مقام ارشد شبکه العربیه سپس تلویحاً غرب را به گسترش حملات تروریستی تهدید کرده و نوشته است: «تا اینجا که همه موارد ذکر شده مربوط به نفت بود، اما مسئله عربستان سعودی تنها در مورد نفت نیست، بلکه این کشور با توجه به جایگاه و اهمیت جغرافیایی‌اش رهبر جهان اسلام است. احتمالاً تبادل اطلاعات موثق بین ریاض، امریکا و کشور‌های غربی که به اذعان مقام‌های ارشد غربی به حفظ جان میلیون‌ها غربی کمک کرده، به تاریخ بپیوندد. [و دیگر ادامه نیابد]» نویسنده با اشاره به احتمال جایگزینی «یوان» چین با دلار امریکا در مبادلات نفتی ادامه داد: «یک بشکه نفت ممکن است با یک ارز متفاوت، چون یوان چین، به جای دلار قیمت‌گذاری شود. نفت، امروزه مهم‌ترین محصول فروخته شده با دلار است. این موارد، خاورمیانه و تمام جهان اسلام را تحت کنترل ایران که به ریاض نزدیک‌تر خواهد بود. تا واشنگتن، درخواهد آورد. نویسنده ادامه داد: «تعجبی ندارد که ریاض خرید سلاح از امریکا را هم متوقف کند. ریاض مهم‌ترین مشتری شرکت‌های امریکایی است، زیرا عربستان سعودی ۱۰ درصد کل سلاح‌های تولید شرکت‌های امریکایی و ۸۵ درصد سلاح از ارتش امریکا را می‌خرد. این بدان معنی است آنچه برای سایر نقاط جهان می‌ماند تنها ۵ درصد است، علاوه بر این باید به خاتمه سرمایه‌گذاری‌های ریاض در امریکا که به ۸۰۰ میلیارد دلار می‌رسد، اشاره کرد. همچنین امریکا نیز از بازار عربستان سعودی، یکی از ۲۰ اقتصاد برتر دنیا، محروم خواهد شد.» مدیرعامل شبکه العربیه به نقل از «منابع سعودی نزدیک به تصمیم‌گیران» مدعی شد موارد ذکر شده تنها بخشی‌هایی ساده از بیش از ۳۰ اقدام دیگری است که در صورت اعمال تحریم‌های امریکا علیه عربستان، ریاض بی‌درنگ آن‌ها را علیه واشنگتن به کار می‌گیرد. وی در پایان نوشته است: «حقیقت این است که اگر واشنگتن علیه ریاض تحریم اعمال کند، اقتصاد خود را به کام مرگ می‌کشاند، هرچند که تصور کند دارد تنها به ریاض چاقو می‌زند.»
کابوس خاشقجی در تاج‌و تخت بن سلمان نزدیک به دو هفته از ناپدید شدن مرموز و جنجالی جمال خاشقجی، خبرنگار واشنگتن پست در کنسولگری عربستان در آنکارا می‌گذرد. مقامات ترکیه با ارائه شواهد و مدارکی اعلام کردند خاشقجی شکنجه شده و به قتل رسیده و سپس جنازه‌اش سلاخی شده است. همزمان که سعودی هیچ‌گونه ادله و مدرکی برای رد ادعای مقامات ترکیه ارائه نمی‌کند، فشار‌ها بر محمد بن سلمان ولیعهد و وزیر دفاع عربستان در حال افزایش است و همه نگاه متوجه او است؛ کسی که گفته می‌شود دستور مستقیم قتل خاشقجی را صادر کرده است. معلوم نیست که محمد بن سلمان تا چه حدی از نتایج اقدام خود آگاه بوده است، هرچند عملکرد گذشته او باعث شده ناظران بگویند ولیعهد جوان سعودی توانایی برآورد دقیق نتایج اقدامات و تصمیمات خود را ندارد. اما آنچه معلوم است واکنش‌ها به جنایت محمد بن‌سلمان هزینه زیادی داشته و می‌تواند به پایان عمر سیاسی او منجر شود. منابع خبری گزارش دادند دیپلمات‌های ایالات متحده و اتحادیه اروپا در حال تهیه متن یک بیانیه مشترک هستند که در صورت تأیید خبر قتل جمال خاشقجی صادر خواهد شد. پیش‌تر دونالد ترامپ روز شنبه اعلام کرد «مجازات‌های سختی» برای عربستان در صورت اثبات دست داشتنش در قتل جمال خاشقجی در نظر می‌گیرد. هرچند ناظران با توجه به روابط نزدیک ترامپ با محمد بن سلمان خیلی بعید می‌دانند رئیس‌جمهور امریکا اقدام جدی علیه ولیعهد عربستان انجام دهد، اما اعتراضات و فشار‌ها به صورت فزاینده‌ای در امریکا در حال افزایش است و این انتظار از ترامپ وجود دارد که واکنش جدی نشان دهد. نیویورک‌تایمز معروف‌ترین روزنامه امریکایی روز گذشته طی یادداشتی به قلم نیکولاس کریستف از لزوم یافتن جایگزینی برای محمد بن سلمان نوشت. در این یادداشت با «وحشتناک» خواندن واکنش ضعیف واشنگتن آمده است: «مایه شرمساری است که مقام‌های دولت ترامپ و غول‌های تجاری امریکا در حالی از ولیعهد عربستان تشویق و حمایت به عمل آورده‌اند که او به اقدامات متعددی از جمله زندانی کردن مدیران تجاری، ربودن نخست‌وزیر لبنان، ایجاد بحرانی شتاب‌زده با قطر، ورود به جنگ در یمن و رقم زدن آنچه سازمان ملل بد‌ترین فاجعه انسانی قلمداد می‌کند، مبادرت کرده است. حدود ۸ میلیون یمنی در آستانه قحطی به سر می‌برند و این افراد با این ایده عجیب موافق نیستند که ولیعهد عربستان یک اصلاح طلب بزرگ است.» نویسنده در ادامه خاطرنشان می‌کند که باید در امریکا بررسی شود «آیا سعودی‌ها با صرف هزینه به دنبال اعمال نفوذ روی خانواده ترامپ بوده‌اند یا خیر؛ هزینه‌هایی همچون مبلغ ۲۷۰ هزار دلاری که یک شرکت لابی‌گری در اوایل ۲۰۱۷ به نفع عربستان در هتل ترامپ در واشنگتن صرف کرد. نیویورک‌تایمز نیز گزارش داد: رزرو سعودی‌ها در هتل ترامپ در شیکاگو از نیمه نخست ۲۰۱۶ تا نیمه نخست سال جاری ۱۶۹ درصد افزایش یافته است و مدیر هتل ترامپ در نیویورک به سرمایه‌گذاران گفته که درآمد‌های این هتل به دلایل متعددی افزایش یافته از جمله سفر دقیقه ۹۰ ولیعهد عربستان به نیویورک.» در پایان یادداشت نیویورک‌تایمز تأکید شده است: «امریکا همچنین می‌تواند این موضوع را برای خانواده سلطنتی سعودی مشخص کند که می‌تواند ولیعهدی جدید بیابد. ولیعهدی دیوانه که یک خبرنگار را می‌کشد، یک نخست‌وزیر را می‌رباید و میلیون‌ها کودک را به قحطی می‌کشاند هرگز نباید در ضیافت‌های رسمی گرامی داشته شود بلکه باید در سلول زندان باشد.» رویترز گزارش داد شاخص سهام در چند ساعت اول معاملات در بورس سعودی در معاملات روز یک شنبه حدود ۷ درصد تنزل کرد که بیشترین مقدار از زمان کاهش سریع بهای نفت خام در دسامبر سال ۲۰۱۴ بوده است. بیشترین کاهش مربوط به بهای سهام شرکت‌های پتروشیمی و صنایع سنگین سعودی بوده است. رویترز به نقل از یکی از کارشناسان مالی گفته است که «فضای سیاسی و واکنش منفی بازار به شرایط حول و حوش موضوع خاشقجی عامل اصلی این کاهش بوده است.» این کارشناس مالی گفته است که شرایط اقتصادی سعودی تغییر منفی نکرده تا بر شاخص بهای سهام تأثیری داشته باشد و در نتیجه، عامل کاهش بهای سهام، نگرانی‌های سیاسی بوده است. این در حالی که افزایش بهای نفت خام در بازار‌های جهانی همراه با افزایش تولید و صادرات سعودی می‌بایست باعث تقویت بازار سهام می‌شد.