رئیس‌جمهور در سخنرانی‌های دانشگاهی چه می‌گوید؟
یکی از نکات ثابتی که تقریباً به صورت منظم و هرساله از سوی رئیس‌جمهور در دانشگاه تهران تکرار شده است، لزوم نقد و نقدپذیری دولتمردان است.
مجله فارس‌پلاس: مهرماه یادآور فصل شروع یادگیری در مدارس و دانشگاه‌هاست و به همین مناسبت رئیس جمهور در سال‌های گذشته در دانشگاه‌ها حضور پیدا می‌کرد. طی سال‌های گذشته، رئیس‌جمهور در آیین آغاز سال تحصیلی در سال‌های ۹۲، ۹۳ و ۹۶ در دانشگاه تهران [۱]حضور یافته و نظرات خود را درباره مسائل مختلف مطرح کرده است، البته سخنرانی رئیس‌جمهور در سال ۹۶ به صورت گزینشی و ناقص در سایت ایشان منتشر شده است.
طبق اخبار اعلام شده، سخنرانی امسال رئیس‌جمهور، ۲۲ مهرماه در دانشگاه تهران برگزار می‌شود. در ادامه مروری خواهیم داشت بر مهم‌ترین نکاتی که رئیس‌جمهور در این سال‌ها مطرح کردند.
شعار نقد، پای ثابت سخنرانی رئیس‌جمهور
نیکی از نکات ثابتی که تقریباً به صورت منظم و هرساله از سوی رئیس‌جمهور در دانشگاه تهران تکرار شده است، لزوم نقد و نقدپذیری دولتمردان است. رئیس‌جمهور در ۲۲ مهر ۱۳۹۲ اظهار داشت: «نقد دانشجویان، همان قدر زیباست که حمایت آنان، مگر نقد حمایت نیست، نقد دولت و دولتمردان نعمت بزرگی است که باید در برابر آن با کمال تواضع سر فرود آوریم و بدانیم نقد دلسوزانه و سازنده نه تنها برای دولت بلکه برای کشور می‌تواند ثمرات بسیار ارزشمندی را به همراه داشته باشد.»
در سال ۱۳۹۳ نیز این نکته از سوی رئیس‌جمهور تکرار شد. رئیس‌جمهور گفت: «پارسال آن دقایقی که دانشجویان صحبت کردند بسیار لذت‌بخش و آموزنده بود. نقد دانشجویی زیبایی دیگری دارد. دانشجو نقدش بی‌غل و غش است.»
این نکات از سوی رئیس‌جمهور در حالی مطرح می‌شود که طبق ادعای برخی خبرگزاری‌ها، ایشان از اول ریاست جمهوری تاکنون ۵۵ توهین به منتقدان کرده‌اند.
رئیس‌جمهوری که متخصص امنیت است
رئیس‌جمهوری طی سه بار حضور خود در دانشگاه، مباحث سیاسی و جناحی را نیز در دانشگاه مطرح می‌کرد و هر سال بنا به موضوع روز نکاتی را بیان می‌کرد. ایشان در سال ۹۲، با اشاره به بازنشستگی زودهنگام اساتید گفته بود: «در دانشگاه اسلامی یک گروه باید ملامت شوند و آن کسانی هستند که در تولید علم، دانش و فناوری، کاهلی کرده‌اند؛ ما نباید در روند معیوب نابجای بازنشستگی زود هنگام اساتید، گرفتار شویم.»
رئیس‌جمهور در بخشی از سخنرانی سال ۹۲ خود می‌گوید: «بعضی تلاش می‌کنند، ۷۶ میلیون جمعیت کشور را ضرب در ۲ کنند، یعنی همه دو چهره داشته باشند، یکجا که بحث نمره و ارتقا و شغل است با یک چهره و آنجا که زندگی آزاد است با چهره دیگر؛ این را ما نمی‌خواهیم.
عزیزان من، دانشجویان عزیز و بزرگوار، مسئولین، وزرا، نمایندگان مجلس، اندیشمندان، فرهیختگان و اساتید؛ شما بدانید اگر جو را امنیتی کردید، نفاق را توسعه دادید.»
البته رئیس‌جمهور در سخنرانی سال بعد اذعان کرد که خود متخصص امنیت است. رئیس‌جمهور درباره ارتباط با اساتید دیگر کشور‌ها گفته بود: «لااقل رییس جمهوری در موضوع امنیت متخصص است. ما باید احتیاط خودمان را بکنیم. مراقبت هم بکنیم بگذاریم کاری کنیم اساتید خارجی بیایند و اساتید ما خارج روند با هم ارتباط داشته باشیم. ایرانیان بسیار فرهیخته‌ای در خارج داریم اساتید دانشگاه ما در کشور‌های ما بیایند اینجا ما یک ترم دانشجو را بفرستیم یک کشور خارج. لااقل یک دانشگاه درست کنیم که زبانش انگلیسی باشد در سر کلاس تا ما بتوانیم دانشجوی خارجی جذب کنیم.»
سیاسی‌ترین موضع رئیس‌جمهور در دانشگاه مربوط به سال ۹۶ است که ایشان گفته بود: «اگر کسی خیلی هم تأثیرگذار باشد و مثلاً مردم را تشویق کرده که تکرار کنند و پای صندوق رأی بیایند، آیا نباید تشویق شود، اما متأسفانه یک جناح همیشه تشویق می‌شود و جناح دیگر نیز همواره مورد تنبیه قرار می‌گیرد.»
همه‌چیز تقصیر دولت قبل است حتی در سال ۹۶
طی سه سخنرانی رئیس‌جمهور در دانشگاه تهران، حتماً تعریض و کنایه‌ای به دولت قبل در سخنرانی رئیس‌جمهور وجود داشته و حجت‌الاسلام روحانی حتی در سال ۹۶ نیز، هنوز از مشکلات دولت‌های قبلی می‌گفت. رئیس‌جمهور در سال ۹۲ گفت: «در سفر نیویورک این عظمت ملت ایران را از دید جهانیان بهتر لمس کردم. به شما می‌گویم، تمام کشور‌های پیشرفته بدون استثنا، طالب ملاقات با رییس‌جمهور منتخب ملت بزرگ ایران بودند. روسای جمهور و مقامات عالی‌رتبه در ملاقات با مسئولین شما مثل گذشته، نصیحت نمی‌کردند. بیشتر از مسئولین کشور شما سؤال می‌کردند، برای همکاری در مسائل منطقه‌ای و جهانی، اعلام آمادگی برای تعامل و گفتگو داشتند.»
در سال ۹۲، رئیس‌جمهور بار‌ها و بار‌ها به بدهی‌ها دولت قبل، خزانه خالی و ... اشاره کرده بود و سعی داشت مشکلات را گردن دولت قبل بیندازد. «در گزارش هفته گذشته یک صندوق در دولت اعلام کرد که بیش از ۵۰ هزار میلیارد تومان از دولت طلبکار است. این فقط یک صندوق است و همانجا مسئول صندوق دیگری گفت، صندوق ما بیش از این از دولت طلب دارد. این ۱۰۰ هزار میلیارد تومان یک گوشه‌ای از بدهکاری‌های دولت است.»
در سال ۹۶ نیز این بحث دوباره از سوی رئیس‌جمهور تکرار شد و پس از ۴ سال مسئولیت باز هم رئیس‌جمهور از ارث دولت قبل سخن گفت: «اگر این دو رقم در بخش عمرانی پرداخت می‌شد، امروز چه بسا مشکلات کمتری در این حوزه داشتیم. دولت حدود ۴۰ تا ۴۵ هزار میلیارد تومان از بودجه به صندوق بازنشستگی کمک می‌کند و حدود ۴۲ هزار میلیارد تومان هم برای یارانه‌ها می‌پردازد و در حقیقت از بودجه ۳۰۰ هزار میلیارد تومانی حدود، ۹۰ هزار میلیارد تومان به این صورت از دست دولت گرفته می‌شود و این‌ها همه مشکلاتی است که امروز کشور با آن مواجه است و مربوط به دولت یازدهم و دوازدهم هم نیست، بلکه از قبل به ما به ارث رسیده است.»
برکناری وزیر علوم با فشار از یمین و یسار
استیضاح رضا فرجی دانا، وزیر علوم در ۲۱ مرداد ۱۳۹۳ برگزار شد و این وزیر از مسئولیت برکنار شد. رئیس‌جمهور که از این اتفاق ناراحت بود و سعی کرد برکناری وزیر را به مسائلی همچون دانشجویان بورسیه مرتبط کند. وی در مهرماه ۹۳ در دانشگاه تهران گفت: «البته حق مجلس شورای اسلامی است که اگر وزیری را تحت عنوان استیضاح به او رأی ندهد این حق قانونی آن‌هاست، اما ما هم نمی‌توانیم تأسف خود را ابراز نکنیم از اینکه یک وزیر عالم، دانشمند، انقلابی را از دست دادیم.
پارسال ما آمدیم اینجا برای شروع مراسم تحصیلی وزیر نداشتیم، وزارتخانه ما سرپرست داشت حالا امسال دانشگاه ما هم سرپرست دارد هر دو. در طول یکسال ما ۴ وزیر و سرپرست را تجربه کردیم. از آقای میلی منفرد خواستیم بیاید مسئولیت را بر عهده بگیرد از آقای دکتر توفیقی خواهش کردیم سرپرستی را به عهده بگیرد که قبول کردند، اما از یمین و یسار فشار آمد که او را معرفی نکنیم. سر فرود آوردیم که دانشگاه و کشور آرام باشد آقای دکتر فرجی دانا را آوردیم شروع به کار کرد بورسیه و ما ادراک البورسیه.»
عاشورا درس مذاکره یا مقاومت؟
رئیس‌جمهور در سال ۹۳ عاشورا را به عنوان درس مذاکره مطرح کرد. ایشان این ادعا را در سال ۹۶ و در دیدار با دانشگاهیان دوباره مطرح کرد. «امام حسین (ع) قبل از اینکه قیامی را آغاز کند، اول با حاکم مدینه گفتگو و استدلال کرد که چرا بیعت نمی‌کند و دلایلش را برشمرد. حاکم مدینه استدلال‌های امام را نپذیرفت و همانجا می‌توانست جنگ شروع شود، اما امام حسین (ع) نگذاشت این جنگ آغاز شود.».
اما در سال ۹۷، رئیس‌جمهور گفت: «ماه محرم همواره برای ما یادآور فداکاری و ایثار سالار شهیدان و یاران باوفای آن حضرت است. این صفحه ماندگار تاریخ هرساله برای ما درس‌آموز است که چگونه باید در برابر پیچیدگی‌ها و مشکلات بزرگی که برای جامعه اسلامی و مردم مسلمان پیش می‌آید، ایستادگی، استقامت و فداکاری کرده و چگونه می‌توانیم پیروزی بزرگ فرهنگی و سیاسی ابدی را کسب کنیم.»
منافع غیرقابل بازگشت برجام کجاست؟
دکتر روحانی در سال ۹۶ با تأکید بر اینکه در مذاکرات هسته‌ای و در توافق برجام به موارد و منافعی غیرقابل بازگشت دست یافته‌ایم که هیچ کس نمی‌تواند آن را برگرداند، گفت: «نه ترامپ و نه ده‌ها ترامپ دیگر هم نمی‌توانند منافع غیرقابل بازگشت توافق برجام را برگرداند. ما در مذاکرات هسته‌ای قدرت سیاسی خود را برای جهانیان روشن کردیم و دیپلمات‌های ما به قدری توانمند و قدرتمند هستند که با ۶ قدرت بزرگ جهانی به توافق رسیدند؛ توافقی که آن طرف اذعان می‌کند به واسطه آن، کلاه بر سرش رفته است که البته ما این حرف را هم نادرست می‌دانیم چرا که مبنای ما برد - برد بوده است.»
دکتر روحانی با بیان اینکه با مذاکرات هسته‌ای اتحاد جهانی را علیه ایران شکستیم، گفت: «در گذشته همه علیه ایران متحد شده بودند حتی کشور‌هایی که به ظاهر دوست ما بودند، اما از ما دفاع نمی‌کردند، آیا امروز منفعتی غیرقابل بازگشت‌تر از این وجود دارد؟ امسال در سازمان ملل آنچه ملت ایران می‌گفت: بیش از ۱۹۰ کشور جهان هم همان حرف را می‌زدند و تنها یک کشور به نام آمریکا و یک رژیم اشغالگر علیه ملت ایران حرف می‌زدند و این موضوعی غیرقابل بازگشت است.»
پی‌نوشت:
سخنان رئیس‌جمهور در سال‌های ۹۲، ۹۳ و ۹۶ از سایت ایشان به آدرس‌های زیر برداشته شده است:
[۱]-http://www.president.ir/fa/۷۲۲۴۹
[۲]-http://www.president.ir/fa/۸۱۷۱۸
[۳]-http://www.president.ir/fa/۱۰۱۰۶۶