ناگفته‌های حمله به داعش/اولین عملیات بمب‌افکن‌های پنهانکار در دنیا به نام سپاه/ ۷ ویژگی مهم «یورش فوجی» پهپادها به حیاط خلوت ارتش آمریکا+عکس

مشرق: در جریان حمله هفته گذشته سپاه پاسداران به گروه تروریستی داعش در پاسخ به حمله در جریان رژه نیرو‌های مسلح در اهواز شاهد یک تهاجم ترکیبی توسط نیروی هوا فضای سپاه بودیم. تهاجمی که توسط موشک‌های بالستیک و ۷ پهپاد انجام شد. در ساعات و روز‌های اولیه پس از تهاجم مثل همیشه بحث موشک‌های به کار رفته در این عملیات داغ‌تر بود و آنچنان که باید به جنبه پهپادی این حمله پرداخته نشد با این که این بخش از حمله دارای نکات بسیار جالبی بود که بخشی از آن‌ها برای اولین بار به نمایش در آمده است.

در این حمله ۷ فروند پهپاد شرکت داشتند که می‌توان آن را سنگین‌ترین حمله پهپاد‌های رزمی تاریخ ایران و به نوعی نیرو‌های مسلح جهان از لحاظ تعداد پهپاد‌های شرکت کننده در تهاجم توصیف کرد چراکه درست است برخی تروریست‌ها در مناطقی، چون سوریه یا عراق، از تعدادی پرنده بدون سرنشین جهت اجرای عملیات‌های خود استفاده می‌کنند، اما آن پرنده‌ها در حد کوادکوپتر بوده و پهپاد رزمی در کلاس تعریف شده جهانی آن محسوب نمی‌شوند.

کدام پهپاد‌ها به داعش حمله کردند؟

علاوه بر تصاویر منتشر شده از این عملیات، صدای فیلم منتشره توسط رسانه ملی هم منبعی برای آنالیز بهتر این عملیات مهم و افتخارآمیز است که بر این اساس، می‌توان گمانه زنی کرد حداقل دو نوع پهپاد رزمی و دوربرد سپاه در این حمله شرکت داشته اند که یکی از آن‌ها از پیشران جت بهره برده و دیگری از موتور توربوپراپ استفاده می‌کرد. در تصاویر منتشر شده، اولین پهپاد شباهت خاصی به گونه سیمرغ داشت که در حقیقت مدل مهندسی معکوس شده ایران از روی پهپاد آمریکایی RQ-۱۷۰ است که چند سال پیش در کشور ما به دام افتاد. پهپاد بعدی که بر اساس صدای پخش شده از یک موتور ملخی بهره می‌برد شاید گونه صاعقه یا شاهد باشد که از موتور ملخی بهره می‌برد.

تصویر مربوط به لحظه جدا شدن مهمات از این پهپاد‌ها نیز پخش شد که خود حاوی نکات جالبی بود. به نظر می‌رسد در جریان این حمله از نسل جدید مهمات سری سدید استفاده شده که نمونه‌های سابق آن چندین سال است روی پهپاد‌های شاهد ۱۲۹ عملیاتی شده و در عراق و سوریه نیز بر علیه تروریست‌ها به کار رفته است. در حمله اخیر و بر اساس تصاویر منتشر شده، مهمات مورد نظر در درون بدنه پهپاد نصب شده بودند و بعد از باز شدن دریچه بمب‌ها رها شده و پس از باز شدن بالچه‌ها به سمت هدف سرازیر می‌شدند. مسئله جمع شدن بالچه‌ها نشان از انجام تغییراتی در بمب سدید برای استفاده از این پهپاد دارد تا قابلیت‌های رادارگریزی آن حفظ شود. تصاویر پیش از این بمب مذکور نشان دهنده ثابت بودن بالچه‌های نصب شده بر روی این بمب بوده است.

سدید یک بمب هدایت شونده است که می‌تواند در صورت لازم به سمت هدف گلاید (پرواز بدون نیاز به موتور) کند. وزن کلی آن ۳۴ کیلوگرم است و از سر جنگی شدید الانفجار و ترکش شونده بهره می‌برد و نحوه فعال شدن آن برخورد مستقیم به هدف اعلام شده. این بمب هدایت شونده می‌تواند بر اساس سفارش مشتری به سامانه‌های هدایت اپتیکی، لیزری یا فروسرخ مجهز شود.

در بازدید دبیر شورای عالی امنیت ملی از دستاورد‌های پهپادی نیروی هوافضای سپاه، بمب‌های سدید با جستجوگر تصویرساز حرارتی نیز مشاهده شد. بمب‌های سدید قابلیت حمله به اهداف ساکن و متحرک را در تمام شرایط آب و هوایی (با جستجوگر حرارتی) دارند. با توجه به قابلیت‌های مذکور، تکفیری‌ها در سوریه و عراق و تروریست‌های حاضر در برخی از مرز‌های کشور، از این سلاح مخصوص پهپاد‌های ایرانی هراسی عجیب دارند.

پهپاد سیمرغ

این مسئله نشان دهنده به کار رفتن اصول طراحی پنهان کار در ساخت پهپاد مورد نظر آنهم در بالاترین و دقیق‌ترین درجات است. بحث حمل مهمات در داخل بدنه پرنده‌های رزمی یکی از مسائل بسیار مهم در زمینه کاهش سطح مقطع راداری یک هواگرد محسوب می‌شود که امروزه در هواپیما‌هایی مثل B-۲، F-۲۲ و F-۳۵ قابل مشاهده است. هنوز به جزییات بیشتری از این حمله و پهپاد‌های مورد استفاده در آن برای آنالیز دقیق نیاز است، ولی تا همین جا می‌توان گفت: ایران به عنوان اولین کشور جهان از یک پهپاد تهاجمی پنهانکار به صورت عملیاتی استفاده کرده است آنهم دشمنی در فاصله حدودا ۶۰۰ کیلومتری که با محاسبه مسیر بازگشت، نیازمند ۱۲۰۰ کیلومتر پرواز بوده است.

پهپاد صاعقه

ذکر این نکته مهم است که هم اکنون تعداد بسیار محدودی طرح مربوط به پهپاد‌های پنهانکار، خصوصا با الگو گیری از طرح بال پرنده در دنیا وجود دارد که یکی از آن‌ها مثل RQ-۱۷۰ عملیاتی شده اند. منتها در نقش تهاجمی، هنوز پهپاد پنهانکاری در نیرو‌های مسلح دنیا به صورت رسمی عملیاتی نشده است. در عین حال حضور این تعداد از پهپاد‌ها در محل حمله کمک می‌کند تا تصویر کاملی از حمله و همچنین میزان خسارت وارد شده به دشمن بعد از این حمله مشخص شود. بخشی از تصاویر مربوط به بقایای اهداف حملات موشکی توسط پهپاد‌ها ضبط شده بودند که در روز‌های گذشته منتشر شدند. در حملات قبلی موشکی سپاه به داعش و تروریست‌ها در شمال عراق نیز از پهپاد‌ها برای ثبت لحظه اصابت موشک‌ها به هدف استفاده شده بود.

تمرین واقعی برای حملات موجی

یکی از مباحثی که اخیرا به شدت در محافل نظامی دنیا درباره آن بحث و تبادل نظر میشود، مسئله‌ای به نام حمله موجی یا یورش فوجی با استفاده از سامانه‌های بدون سرنشین است. در این نوع حمله شاید ده‌ها یا در آینده نزدیک صد‌ها فروند پهپاد با ماموریت‌های گوناگون مثل شناسایی، انتحاری یا در نقش گول زننده پدافند هوایی به ناگاه وارد منطقه مشخصی شده و سامانه‌های دفاع هوایی دشمن را با حجم گسترده‌ای از مهاجمین رو به رو می‌کنند که عملا دفاع در برابر آن یا ناممکن یا بسیار سخت می‌شود. البته اجرای این نوع حملات نیازمند سطح بالایی از دانش در حوزه پهپادی در کنار داشتن سامانه‌های پیشرفته کنترل و ارتباط و در مراحل پیشرفته‌تر بحث هوش مصنوعی است.

«مؤسسه بین‌المللی مطالعات استراتژیک» در گزارش بهمن ماه سال گذشته خود، ایران را در آستانه رهایی از تحریم‌های تسلیحاتی و دست‌یابی به فناوری‌های پیشرفته‌ای مانند هوش مصنوعی و «یورش فوجی» توصیف می‌کند که نشان از جهش تکنولوژی‌های فنی و نیز فرماندهی - کنترل در نیرو‌های مسلح کشورمان دارد.

حمله هفته گذشته به داعش توسط ۷ پهپاد رزمی، پنهانکار و دوربرد که از مبداء ایران انجام شد در حقیقت گام اول و یک آزمایش واقعی برای شبیه سازی یک حمله پهپادی در تعداد بالا بود که در فضایی واقعی و عملیاتی و بیخ گوش سامانه‌های راداری و شناسایی ارتش آمریکا که جهت حفاظت از نیرو‌های خود و فرماندهان داعش مستقر بودند، انجام شد که با توجه به توصیفات فوق، می‌توان این حمله را از جهاتی در تاریخ پرنده‌های بدون سرنشین دنیا بی سابقه قلمداد و معرفی کرد.