زمزمههای شکست تحریم از چهار گوشه جهان
تحریمهای امریکا که قرار است از ماه آبان وارد فاز شدیدتر خود شود، به نظر میرسد از همین حالا طعم شکست را چشیده است و امریکا با شعارهای ناسیونالیستی رئیسجمهور شترمرامش، نظارهگر چندجانبهگرایی جهان و مقابله قدرتهای جهانی با یکجانبهگرایی امریکا است.
روزنامه جوان: تحریمهای امریکا که قرار است از ماه آبان وارد فاز شدیدتر خود شود، به نظر میرسد از همین حالا طعم شکست را چشیده است و امریکا با شعارهای ناسیونالیستی رئیسجمهور شترمرامش، نظارهگر چندجانبهگرایی جهان و مقابله قدرتهای جهانی با یکجانبهگرایی امریکا است. تمام زور امریکا در تحریم ایران زده شده است و امریکا عملاً جز عملیات روانی کار اجرایی دیگری برای تحریم بیشتر ایران نمیتواند انجام دهد و آن طور که رئیسجمهور ایران نیز گفت: تحریمهای آبانماه نیز همین حالا اجرا و پیشخور شده و بنابراین در ماه آبان شاهد تأثیر بیشتر این تحریمها بر اقتصاد ملی ایران نخواهیم بود. در عین حال اروپا برای دور زدن تحریمها و استقلال مالی از امریکا اندیشه میکند، چین، هند و ترکیه عملاً به خرید نفت از ایران بهرغم تهدیدهای امریکا ادامه میدهند. اینچنین است که به نظر میرسد جهان از چهارگوشه صدای شکستن استخوان تحریمها را به گوش امریکا مخابره میکند.
درست دو هفته قبل بود که رئیسجمهور در جریان نشست مطبوعاتی خود در نیویورک به سخنان دونالد ترامپ در نشست شورای امنیت درباره تحریمهای جدید ایران واکنش نشان داد و آن سخنرانی را برای تبلیغات انتخاباتی داخل امریکا دانست و گفت که هیچ تحریم جدیدی برای ماه نوامبر (آبان) باقی نمانده است. روحانی در این خصوص گفته بود: «هیچ تحریمی نیست که بعداً امریکا بخواهد انجام دهد. همه کارها را قبلاً انجام داده است. بعضی از افرادی که در امریکا به اصطلاح خودشان دنبال تحریم ایران بودند «بیش فعال» بودند! تحریمهایی که قرار بود در نوامبر انجام بگیرد در سپتامبر انجام دادند؛ بنابراین هیچ چیز جدیدی برای نوامبر وجود ندارد و این کاملاً یک بحث تبلیغاتی و روانی است.»
در همین حال، روز گذشته اخبار مختلفی از سراسر جهان مخابره شد که نشان میدهد، بسیاری از کشورها برای جلوگیری از تحمیل ضرر و تورم به اقتصاد شان، اشتیاق زیادی برای معامله با ایران دارند. به عنوان نمونه، هند که دومین خریدار بزرگ نفت ایران است، عنوان کرد در ماه نوامبر که قرار است تحریمهای نفتی ایران توسط امریکا اجرایی شود، مجموعاً ۹ میلیون بشکه نفت از ایران خریداری خواهد کرد؛ موضوعی که نشان میدهد این کشور حتی پس از آغاز تحریمهای امریکا علیه تهران، به خرید نفت از ایران ادامه خواهد داد. این در حالی است که پیش از این رسانهها گزارش کرده بودند که هند تحت فشار امریکا، خرید نفت از ایران را به صفر خواهد رساند. اشتیاق هندیها برای ادامه خرید نفت از کشورمان در حالی است که ایران تخفیفها و پیشنهادات خوبی برای خریداران هندی ارائه داده و دولت هند طی ماههای گذشته با ضعیف شدن ارزش روپیه، با هزینههای بالاتری برای خرید نفت مواجه است و بیم آن دارد که قیمت تمام شده تأمین انرژی برای مردمش گران تمام شود.
جنگ اقتصادی امریکا و چین به نفع ایران در سوی دیگر جهان، همزمان با تشدید جنگ تجاری میان امریکا و چین و اعمال تعرفههای سنگین بر محصولات تولید چین از سوی امریکا، چین در اقدامی تلافیجویانه، واردات نفت از امریکا را به طور کامل متوقف کرد. چین هم اکنون دومین مشتری نفت امریکا است. این اتفاق حالا میتواند به سود ایران باشد و پالایشگاههای چینی برای جبران توقف خرید نفت از امریکا، به سمت خرید نفت از ایران و جایگزین کردن نفت کشورمان با امریکا بروند. ترکیه شریک دیرین علاوه بر هند و چین، ترکیه نیز که از مشتریان نفت ایران است، به تحریمهای امریکا نه گفته و خواستار ادامه یافتن واردات نفت از ایران شده است. این درخواست ترکیه در حالی است که این کشور زیر شدیدترین فشارها از سوی امریکا برای توقف تجارت و خرید نفت از ایران بود، اما این کشور که این روزها سعی در برقراری روابط حسنه گستردهتری با ایران دارد، نه تنها عنوان کرده که به خرید نفت از ایران ادامه خواهد داد، بلکه به رغم فشارها، قرار است از طریق کانال بانکی خود، هزینه واردات گاز از ایران را نیز پرداخت کند. اروپا به دنبال انزوای امریکا. اما شاید مهمترین تحول در این حوزه مربوط به اظهارات وزیر اقتصاد و دارایی فرانسه در روز گذشته بود؛ جایی که لومر، تحریمهای جدید امریکا علیه ایران را یک فرصت برای اروپا میداند. برونو لومر معتقد است برهه فعلی زمان مناسبی است تا اروپا نهادهای مالی مستقل خود را توسعه دهد.
لومر که برای شرکت در نشست «گلوب سِک تاترا» به اسلواکی سفر کرده، در جریان یک کنفرانس مطبوعاتی تأکید کرده، اروپا با هر کشوری که بخواهد باید مراوده داشته باشد. گفتهای که به معنای «نه بزرگ اروپا» به تحریمهای امریکا و تلاش این اتحادیه ایجاد استقلال در روابط خود با کشورها است. وزیر اقتصاد و دارایی اقتصاد فرانسه به عنوان دومین اقتصاد منطقه پولی یورو تصریح کرد: «به واشنگتن مربوط نیست که تصمیم بگیرد ما با ایران مراودات بازرگانی داشته باشیم یا نه.» بهزعم لومر، خروج امریکا از برجام و وضع تحریمهای جدید واشنگتن علیه تهران میتواند موجب شود که اروپا انگیزهای برای قدرتمندتر شدن داشته باشد و در زمینه مالی اختیارات خود را توسعه دهد.