آیا ترامپِ برزیل رئیس جمهور آینده این کشور می‌شود؟
شهروندان برزیل روز یکشنبه در انتخابات سراسری این کشور شرکت می‌کنند؛ رویدادی که یکی از غیرقابل پیش‌بینی‌ترین انتخابات ریاست جمهوری این کشور از زمان پایان دیکتاتوری نظامی یعنی از ۳۳ سال پیش محسوب می‌شود.
خبرگزاری تسنیم: به نقل از یورو نیوز، این انتخابات در حالی برگزار می‌شود که لوئیس ایناسیو لولا دا سیلوا، رئیس جمهوری پیشین این کشور از شرکت در آن محروم شده و در مقابل، بر اساس نظرسنجی‌ها ژایر بولسونارو، نامزد راست افراطی که از حمایت حزب سوسیال لیبرال نیز برخوردار است شانس زیادی برای پیروزی دارد.
در صورت پیروزی او، رویکرد‌های سیاسی در برزیل به عنوان بزرگترین کشور آمریکای جنوبی ۱۸۰ درجه تغییر خواهد کرد.
بولسونارو یا "دونالد ترامپ" برزیل؟
ژایر بولسونارو، افسر پیشین ارتش و نمایندۀ راست افراطی در کنگرۀ برزیل، یک چهره جنجالی است. او را به خاطر سخنانش با دونالد ترامپ در ایالات متحده آمریکا مقایسه می‌کنند.
ژایر بولسونارو به دلیل دیدگاههایش در حمایت از استفاده از اسلحه، دفاع از مجازات مرگ، مخالفت با سقط جنین و تحسین دوران دیکتاتوری نظامی در برزیل که طی سال‌های ۱۹۶۴ تا ۸۵ میلادی بر این کشور حاکم بوده نیز معروف است.
بر اساس پژوهش‌های انجام شده در موسسۀ عمومی نظرسنجی و آمار برزیل (IBOPE) محبوبیت آقای بولسونارو رو به افزایش است که عمده دلیل آن نیز نارضایتی مردم از فساد دستگاه سیاسی و افزایش جرم و جنایت در این کشور است.
بنا بر آمار ثبت شده، تنها در سال ۲۰۱۷ میلادی ۶۳۸۸۰ قتل در برزیل روی داده که رکورد جدیدی محسوب می‌شود و با این رقم، رکورد قبلی نیز که باز متعلق به این کشور بود، شکسته شده است.
ژایر بولسونارو، نامزد راست افراطی وعدۀ برخورد شدید با جرم و جنایت، آسان‌سازی قوانین حمل اسلحه و حمایت از بازار آزاد را داده است. او از پشتیبانی گروه‌های قدرتمند تجاری برزیل و لابی‌های ثروتمند بخش کشاورزی که اقتصاد این کشور را در کنترل دارند نیز برخوردار است.
آقای بولسارنو در یکی از نطق‌های انتخاباتی‌اش گفته است که «خلافکار خوب، خلافکار مرده است.» هواداران پرشمار وی معتقدند اگر شهروندان عادی مسلح شوند، دیگر گروه‌های تبهکار، قاچاقچیان مواد مخدر و اراذل و اوباش نمی‌توانند امنیت شهروندان بی‌دفاع را به خطر بیاندازند.
با این وجود، سخنانی که او با محتوای زن ستیزانه، جنسیتی و در مخالفت با همجنسگرایی بر زبان رانده، مخالفان جدی را نیز در راه او به سمت کاخ ریاست جمهوری بوجود آورده است. با این وجود محبوبیت او بویژه در میان شهروندان محافظه‌کار همچنان رو به افزایش است.
روبرتو رومانو، استاد علوم سیاسی دانشگاه ایالتی کمپیناس می‌گوید: «بولسونارو از شانس خوبی برای پیروزی برخوردار است که یکی از مهمترین دلایل آن، فرهنگ محافظه‌کارانۀ حاکم بر بخش وسیعی از جامعۀ برزیل، نشات گرفته از حکومت دیکتاوری در این کشور است. فرهنگی که با دموکراسی مدرن، حقوق بشر، حقوق زنان و حقوق اقلیت‌ها همراه نیست.»
شکست حزب لولا دا سیلوا
پیش از رشد چشمگیر محبوبیت ژایر بولسونارو، این لولا داسیلوا بود که در نظرسنجی‌ها به عنوان نامزد حزب کارگر (PT) از بخت بالایی برای پیروزی در انتخابات برخوردار بود. اما محروم شدن او از شرکت در این انتخابات پس از محکومیت به ۱۲ سال زندان به جرم فساد و پولشویی، شرایط را تغییر داد.
اگرچه فرناندو حداد، جانشین آقای دا سیلوا در حزب کارگر برای نامزدی در این انتخابات شد، اما این دیدگاه که او به عنوان استاد دانشگاه و شهردار پیشین سائو پائولو ارتباطی با طبقات کارگر برزیل ندارد، باعث شد که آقای حداد نتواند نظر رای دهندگان را جلب کند. به همین دلیل او از حدود یک ماه پیش در نظرسنجی‌ها پس از ژایر بولسونارو قرار گرفته است.
روبرتو رومانو، استاد علوم سیاسی دانشگاه ایالتی کمپیناس می‌گوید: «فرناندو حداد می‌تواند رای بخشی از طرفداران لولا دا سیلوا را از آن خود کند، اما نه رای همۀ آن‌ها را. در حال حاضر گروه بزرگی از رای دهندگان هنوز نتوانسته‌اند میان فرناندو حداد و ژایر بولسونارو یکی را انتخاب کنند.»
فرناندو حداد قول داده است که «برزیل را دوباره خوشحال» کند و برنامه‌های اجتماعی را بار دیگر در این کشور به اجرا بگذارد که باعث می‌شود سطح زندگی طبقۀ کارگر بار دیگر بهبود یابد.
با این وجود کارنامۀ حزب کارگر برزیل که در ۱۵ سال گذشته مدت ۱۳ سال قدرت را در دست داشت، چندان درخشان نیست. در این دوران جرم و جنایت در کشور افزایش یافته و فساد بطور گسترده در دستگاه سیاسی ریشه دوانده است.
آخرین نظرسنجی‌های موسسۀ عمومی نظرسنجی و آمار برزیل نشان دهندۀ پیشروی ژایر بولسونارو در این انتخابات است. با این وجود احتمالا هیچ‌کدام از نامزد‌ها نمی‌توانند رای اکثریت را در دور اول انتخابات به دست آورند و به این ترتیب این دو نامزد اصلی به دور دوم انتخابات که ۲۸ اکتبر برگزار می‌شود راه خواهند یافت.
اما این احتمال نیز وجود دارد که شمار بالایی از شهروندان برزیلی از شرکت در دور اول انتخابات خودداری کنند؛ چیزی که باعث می‌شود در همان دور اول سرنوشت سیاسی کشور رقم بخورد و احتمالا راست افراطی قدرت را در برزیل در دست بگیرد.
پس از این دو نامزد اصلی، سه نامزد دیگر به نام‌های کایرو گومز، جرالدو آلکمین و مارینا سیلوا قرار دارند که هر سه عمدتا میانه محسوب می‌شوند و هیچ‌کدام از آن‌ها احتمالا نمی‌توانند بیش از فرناندو حداد و ژایر بولسونارو رای بیاورند.
جنبش «EleNao» در مخالفت با ژایر بولسونارو
دیدگاه‌های جنجالی آقای بولسونارو بی‌پاسخ نمانده است. مدافعان حقوق بشر و حقوق زنان در برزیل جنبشی اعتراضی را در مخالفت با او راه انداخته‌اند که «او نه» یا #EleNao نام دارد.
فلاویا بیرولی، استاد علوم سیاسی دانشگاه برازیلیا می‌گوید: «این یک جنبش قوی با رهبری زنان علیه نامزد راست افراطی برزیل است. روی کار آمدن حکومتی که اساس آن نظامی‌گری، نادیده گرفتن حقوق زنان و لیبرالیسم افراطی در اقتصاد باشد، به زنان بویژه زنان رنگین پوست و همچنین فقرای جامعه آسیب می‌زند.»