سراب یک شبه پولدار شدن!
نگاهی به مسابقه «برنده باش» و مسیری که برای میلیونر شدن ترسیم کرده است
روزنامه خراسان: محال است اسم مسابقه تلویزیونی به میان بیاید و مردم نام «مسابقه هفته» با اجرای مرحوم منوچهر نوذری را به خاطر نیاورند یا نسل جدیدتر وصف این مسابقه را نشنیده باشند. به طور کلی مسابقه چه در همان دهه ۷۰ که «مسابقه هفته» مردم را پای تلویزیون می‌کشاند و چه همین حالا که مسابقه‌های زیادی با موضوعات متفاوت بار‌ها در تلویزیون پخش شده است، همیشه برای بسیاری از مخاطبان جذاب و هیجان‌انگیز بوده است. به تازگی مسابقه‌های مختلفی مانند «نما به نما» از شبکه آی‌فیلم، «قدم به قدم» از شبکه ۲، «پنج ستاره» از شبکه ۵ و «هفت در سه» و «برنده باش» از شبکه ۳ روی آنتن تلویزیون رفته‌اند و رقابت شرکت‌کننده‌های خود را برای مردم به نمایش گذاشته‌اند، اما در این میان، «برنده باش» مهم‌ترین و البته پرمخاطب‌ترین مسابقه بوده است که به دلیل جایزه ۱۰۰ میلیونی و مجری آن که ستاره سینماست و مخاطب تا پیش از این او را در قاب تلویزیون ندیده بود، نامش بر سر زبان‌ها افتاده است. به همین بهانه نگاهی داشته‌ایم به مسابقه «برنده باش» و هدفی که از ابتدا قرار بود دنبال کند.
مسیر ساده میلیونر شدن در شرایطی که بسیاری از مردم با زحمت و سختی فراوان هزینه زندگی را تأمین می‌کنند، این که فردی از یک راه ساده مانند پاسخ دادن به یک سؤال چند میلیون پول جایزه ببرد و بعد هرچه سوالات بیشتری جواب بدهد رقم این جایزه بیشتر و بیشتر شود، در میان مخاطبانی که پای تلویزیون درحال تماشای این اتفاق هستند و احتمالا فکر می‌کنند شانسی برای شرکت در مسابقه و بردن جایزه ندارند، احساس ناامیدی و حسرت ایجاد می‌کند. این که یک مسابقه با پشتیبانی حامی مالی بزرگش به افراد شرکت‌کننده در مسابقه میلیون‌ها پول هدیه کند، متاسفانه اتفاقی است که به تازگی در تلویزیون رواج یافته است و قطعا تبعاتی آشکار و پنهان خواهد داشت.
مسابقه اطلاعات عمومی یا ترویج فرهنگ مطالعه؟ قبل از آغاز پخش مسابقه «برنده باش»، محمدرضا گلزار در برنامه «ماه عسل» حضور یافت و گفت: هدف این مسابقه ترویج کتاب‌خوانی و افزایش آگاهی مردم است. احتمالا اولین چیزی که با شنیدن این موضوع به ذهن مخاطب می‌رسد این است که افراد برای این که بتوانند در این مسابقه شرکت کنند راه سختی در پیش دارند و لازم است که چندین کتاب بخوانند تا بتوانند به سوالات پاسخ دهند و به مسابقه راه یابند. اما بعد از پخش این برنامه معلوم شد برای شرکت در مسابقه لازم است به سوالاتی در اپلیکیشن این برنامه پاسخ دهید، امتیاز جمع کنید و بعد به قید قرعه به مسابقه راه یابید. برای جواب دادن به سوالاتی که در مسابقه مطرح می‌شود هم لازم نیست مطالعه زیادی داشته باشید، همین که اطلاعات کلی و مختصری در زمینه‌های مختلف مانند ورزش، ادبیات، جغرافیا، سیاست و... داشته باشید، می‌توانید به بخش زیادی از سوالات پاسخ دهید. «برنده باش» در واقع مسابقه‌ای است که با شرکت در آن و با تکیه بر مقداری اطلاعات عمومی و البته کمی هم شانس، می‌توانید برنده چند میلیون شوید وگرنه ترویج فرهنگ کتاب‌خوانی و افزایش سرانه مطالعه، هدف قشنگ و دهان‌پرکنی برای این مسابقه است.
بازیگری در نقش مجری تلویزیون اگرچه بعضی از هنرمندان وارد عرصه اجرا و موفق شده اند استعدادشان را در این زمینه نشان بدهند، اما محمدرضا گلزار جزو آن دسته از هنرمندانی است که، چون حرفه و هنرش بازیگری است و تا به حال تجربه اجرا نداشته، نتوانسته در «برنده باش» جایگاه خودش را به عنوان یک مجری ثابت کند. او در «برنده باش» بیشتر از این که واقعا مجری باشد، نقش یک مجری را بازی می‌کند. علاوه بر این، انگار ستاره بودن محمدرضا گلزار باعث شده که او یک خط فرضی میان خودش و شرکت‌کننده بکشد، تا نکند پا را از آن حد فراتر بگذارد و بتواند جدیت خاص خود را حفظ کند، تا حدی که مثلا در بعضی از موقعیت‌های بامزه‌ای که حین مسابقه پیش می‌آید، مخاطب احساس می‌کند محمدرضا گلزار حواسش هست که زیاد نخندد! یا کافی است به حرکات دست او در موقعیت‌های مختلف دقت کنید تا متوجه شوید که مانند قراری از پیش تعیین شده آن حرکات را تکرار می‌کند و آن راحتی و تسلطی را که یک مجری باید در اجرا داشته باشد، ندارد.
پند و پیام‌های اخلاقی در دل مسابقه هر از گاهی در میان مسابقه، لحظاتی قبل یا بعد از پخش آگهی بازرگانی یا مثلا قبل از این که شرکت‌کننده جدید روی صندلی بنشیند، محمدرضا گلزار دقایق کوتاهی درباره موضوعات مختلف صحبت می‌کند و پیام‌هایی اخلاقی می‌دهد مثلا درباره این که یکدیگر را قضاوت نکنیم که ارتباطی به فضای مسابقه ندارد. احتمالا این صحبت‌ها فقط به این دلیل که اگر از زبان ستاره‌ای مانند محمدرضا گلزار شنیده شود بر افکار مخاطبان تاثیرگذار خواهد بود، در برنامه گنجانده شده است!ای کاش حداقل این صحبت‌ها به کتاب و کتاب‌خوانی اختصاص پیدا می‌کرد تا به فضای کلی برنامه مربوط و آثاری از هدف مسابقه در آن نمایان باشد. هیجان و جذابیت، برگ برنده «برنده باش» با همه این‌ها نمی‌توان این موضوع را انکار کرد که «برنده باش» مسابقه‌ای بسیار هیجان‌انگیز است. قوانین مسابقه مانند تماس تلفنی که شرکت‌کننده می‌تواند به عنوان فرصت کمکی، یک‌بار از آن استفاده کند یا راهنمایی تماشاچیان در سالن که یکی دیگر از این فرصت‌هاست و نمی‌توان درست بودن آن را تضمین کرد یا این که پاسخ اشتباه به یک سوال ممکن است باعث شود چند میلیون از جایزه‌ای که شرکت‌کننده برنده شده است، کم کند و البته از همه مهم‌تر جایزه ۱۰۰ میلیونی‌اش، لحظات نفس‌گیر و هیجان‌انگیزی برای مخاطبان و طبیعتا شرکت‌کننده ایجاد می‌کند که جنبه جذابیت و سرگرم‌کننده بودن مسابقه را پررنگ می‌کند.