دلار دلقک

روزنامه جوان: صبح روزی که رسانه‌ها از قول رئیس دفتر رئیس‌جمهور نوشتند «قیمت دلار قطعاً کاهش می‌یابد.»، میدان فردوسی و ابتدای خیابان منوچهری زیر گام‌های مردمانی که برای فروش دلارهایشان آمده بودند، پنهان شد! دلال‌ها، اما مقاومت می‌کردند و دلار‌ها را نمی‌خریدند. برخی گزارش‌های خبرنگاران حاکی است که کار فروشندگان دلار به کوچه‌پس‌کوچه‌ها کشید با التماس برای فروش حتی تا کانال ۱۱ هزار تومان!

خبرگزاری مهر، سایت جماران و سایت عصر خبر از قول خبرنگارانشان یا شاهدان عینی به همین وضع پریشان دلار در کوچه‌های فردوسی اشاره کردند. گویا دلارفروشان رو به مجسمه فردوسی فریاد می‌زدند:‌ای فردوسی! تو شاهد باش که دلار نه بالا رفتنش مطابق قواعد اقتصاد بود و نه حتی این سقوط در عرض چند ساعت! گویی دستی پنهان و عمل‌کننده از پشت صحنه، دلار را همچون عروسکی بالا و پایین می‌پراند و عده‌ای را در زمانی حریصانه به فروش خانه و کاشانه خود برای خرید دلار ترغیب می‌کند و در زمانی دیگر عده‌ای را به سکته می‌کشاند. گویی این ترامپ و تهدید‌ها و تحریم‌هایش نیست که نرخ دلار را در ایران تعیین می‌کند و به نظر می‌رسد اوضاع اقتصاد در داخل هیچ‌گاه چنان نبوده که دلار تا رقم ۲۰ هزار تومان بالا برود وگرنه مطابق کدام قاعده اقتصادی در حالی که هم تهدید‌ها بر سر جاست، هم به دور بعدی تحریم‌ها نزدیک می‌شویم و هم جنگ روانی برقرار است، دلار از ۲۰ هزار تومان تا ۱۵ هزار تومان در صرافی‌ها و تا ۱۱ هزار تومان در کوچه‌ها فرو می‌ریزد؟!

در این میان اصرار و التماس کانال‌های معاند به مردم برای حفظ دلارهایشان و سکوت تلویزیون بی‌بی‌سی فارسی درباره کاهش چشمگیر قیمت دلار، آن هم در شرایطی که همین بی‌بی‌سی افزایش نرخ دلار را به طور لحظه‌ای با اخبار فوری به اطلاع مخاطبانش می‌رساند، نشان داد دلار دلقکی در دست عوامل داخلی و خارجی است که در بازار، سرگرمی و خنده می‌آورد و گاهی مردم را می‌گریاند و مانند یک نرخ معیار اقتصادی عمل نمی‌کند.

جهت حرکت قیمت در بازار ارز و سکه پس از مدت‌ها رشد، روز گذشته معکوس شد به‌طوری که دلار به عنوان ارز شاخص در کانال ۱۵ هزار تومان قرار گرفت و سکه نیز به حدود ۸/۴ میلیون تومان رسید؛ این در حالی است که ورود دلار‌های خانگی به بازار از ترس ریزش بیشتر قیمت‌ها یکی از مهم‌ترین دلایل افت قیمت در بازار عنوان شد.

به گزارش «جوان»، با اجرای ساز و کار ارزی جدید بانک مرکزی، سیر صعودی قیمت‌ها در بازار‌های ارز و سکه متوقف و معکوس شد و تا لحظه تنظیم گزارش دلار و سکه به ترتیب به ۱۵ هزارو ۵۰۰ تومان و ۵/۴ میلیون تومان رسید. البته برای ساعات پایانی روز گذشته بازار مقاومت خود را در برابر کاهش قیمت‌ها به نمایش گذاشت، اما همین که روند صعودی و رکورد‌شکنی‌های پیش از این متوقف شد، نشان از آن دارد که بازار ارز قابل مدیریت است. قیمت دلار از صبح روز گذشته و همزمان با رونمایی از اخبار جدید ارزی بانک مرکزی، سیر نزولی را پیش گرفت و در یک هفته اخیر دلار حدود ۶ هزار تومان ارزان شد.

البته قیمت ارز مداخله‌ای در سیاست جدید ارزی نا‌مشخص است، با این حال به نظر می‌رسد قیمت نزدیک به قیمت بازار آزاد باشد، اما اعلام خبر افزایش حجم عرضه موجب شده تا سیاست ارزی بانک مرکزی پیش از ابلاغ، اثر خود را در بازار بگذارد و قیمت‌ها تا حدودی تعدیل شود.

طبیعتاً افرادی که در بازار‌های کالایی و غیر‌کالایی به قصد سرمایه‌گذاری، کالایی را با قیمت بالا خریداری می‌کنند با ریزش قیمت تحت‌تأثیر شرایط روانی حاکم بر بازار قرار می‌گیرند و از ترس ریزش بیشتر بازار برای فروش کالا به بازار مراجعه می‌کنند. روز گذشته نیز بازار شاهد فروشندگان ارز بود که در عین حال خرید و فروش در بازار همانند روز‌های گذشته در بازار آزاد در جریان بود.

هر چند در رسانه‌ها و برخی از کانال‌های دلاری قیمت‌هایی حدود ۱۴ هزار تومان برای دلار عنوان شده‌بود، اما استعلام این رسانه از بازار منوچهری در ساعت ۱۶:۳۰ بیانگر این موضوع بود که قیمت دلار برای فروش حدود ۱۵ هزار و ۵۰۰ تومان بود و در عین حال خرید نیز در حدود قیمتی ۱۵ هزار و ۲۰۰ تومان انجام می‌گرفت، نکته جالب دیگر آنکه قیمت یورو که پیش از این حدود ۲ هزار تومان از دلار بالا‌تر بود، تقریباً خرید و فروشش در محدوده قیمت دلار بود که جا دارد تحلیلگران علت رویداد فوق را بررسی کنند.

مشاهدات از بازار نشان می‌دهد که با افزایش مراجعه افرادی که در روز‌های قبل دلار را با قیمت بالا خریده بودند، بازار تحت‌تأثیر قرار گرفت و با ریزش قیمتی همراه شد.

بازاری‌ها می‌گویند بعد از آنکه بانک مرکزی اختیار لازم را برای ورود در بازار ارز گرفت، سیگنال کاهش قیمت در بازار مشاهده شد. ورود دلار‌های خانگی به بازار موجب شد تا دلار از کانال ۲۰ هزار تومان در هفته قبل به ۱۵ هزار تومان برگردد و سکه نیز از کانال ۵ میلیون تومان بار دیگر وارد کانال ۴ میلیون تومان شد.

هم اکنون دلار در بازار ارز ۱۵ هزار و ۵۰۰ تومان، سکه در بازار سبزه میدان ۴ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان قیمت‌گذاری شده و به فروش می‌رسد.

افزایش ۴۰ درصدی درآمد‌های نفتی ایران نسبت به سال گذشته در این بین، مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران در مورد دسترسی ایران به درآمد‌های نفتی توضیح داد: ایران به همه درآمد‌های نفتی خود به طور کامل و بدون هیچ تغییری دسترسی دارد و میزان درآمد‌های نفتی امسال ۴۰ درصد نسبت به سال قبل افزایش داشته است.

علی کاردر در مراسم امضای قرارداد ساخت مخازن ذخیره‌سازی نفت‌خام و تأسیسات جانبی در بندر جاسک در مورد دسترسی ایران به درآمد‌های نفتی توضیح داد:اکثراً به دنبال اسکناس هستند، در حالی که اسکناس در دنیا جابه‌جا نمی‌شود. هیچ‌جای دنیا آنقدر که مردم ایران دنبال اسکناس هستند، نیستند و معاملات بانکی انجام می‌شود. در حال حاضر پول هر محموله نفتی که به فروش می‌رسانیم، قابل‌استفاده است. وی در مورد دریافت پول نفت ایران از هند به روپیه گفت: این موضوع هنوز قطعی نشده‌است و هندی‌ها در حال حاضر پول نفت را به یورو پرداخت می‌کنند.

عطش فرایند تبدیل دارایی‌ها به ارز فروکش کرد همچنین رئیس سابق شورای عالی کانون صرافان، فروکش کردن تب خرید ارز و تبدیل دارایی‌ها، افزایش عرضه ارز در واکنش به افت نسبی قیمت‌ها، کاهش تقاضای ارز مسافرتی در فصل پاییز و بخشنامه امروز بانک مرکزی برای ارز خدماتی را از دلایل افت قیمت ارز دانست.

سعید مجتهدی درخصوص علت کاهش نرخ ارز در روز‌های اخیر اظهار داشت: به نظر می‌رسد چند دلیل برای کاهش نرخ ارز در روز‌های اخیر وجود دارد که مهم‌ترین آن اشباع خریداران ارز است.

وی افزود: دوران رشد نرخ ارز طولانی شد و در این مدت بخش عمده افراد به دنبال حفظ ارزش پول و دارایی خود وارد بازار ارز شدند و دارایی‌های خود را به ارز تبدیل کردند و با توجه به رشد نرخ ارز در این مدت و تبدیل این دارایی‌ها، از سطح تقاضای ارز کاسته شده است.

رئیس سابق شورای عالی کانون صرافان تصریح کرد: یکی از مؤلفه‌های دیگر رفتار خریداران ارز است، به طوری که با افزایش قیمت‌ها همه خریدار می‌شوند و با کاهش اندک نرخ، به سرعت فروشنده ارز می‌شوند و در روز‌های اخیر عرضه ارز در بازار افزایش یافته و اغلب بسیاری از افرادی که ارز خریده بودند، عرضه‌کننده ارز شدند و این بر افت قیمت‌ها تأثیر داشته است.

این کارشناس و فعال بازار ارز همچنین کاهش حجم سفر‌های خارجی و آغاز فصل پاییز را هم بر افت تقاضای ارز در بازار مؤثر دانست و گفت: بخشنامه امروز بانک مرکزی درباره تأمین ارز نیاز‌های خدمات توسط سیستم بانکی اثر مثبتی بر کاهش قیمت‌ها داشت.

در پایان، تحلیلگران اقتصادی افزایش حجم نقدینگی را نسبت به کالا و خدمات یکی از دلایل تقویت قیمت‌ها عنوان می‌کنند و بر این باورند تا نسخه اصلاحیه امید‌بخش پولی در کشور از سوی دولت مطرح نشود، نوسان در بازار به دلیل رشد مستمر حجم نقدینگی اجتناب‌ناپذیر است.