آوار بدهی‌های شهرداری بر سر مترو
شهرداری تهران سال گذشته مجوز انتشار ۲۰۰۰ میلیارد تومان اوراق مشارکت را از بانک مرکزی و سازمان برنامه و بودجه و وزارت کشور گرفت که از این مبلغ ۱۰۰۰ میلیارد تومان مختص خط ۷ و ۱۰۰۰ میلیارد تومان مختص خط ۶ بود.
روزنامه جوان: شهرداری تهران سال گذشته مجوز انتشار ۲۰۰۰ میلیارد تومان اوراق مشارکت را از بانک مرکزی و سازمان برنامه و بودجه و وزارت کشور گرفت که از این مبلغ ۱۰۰۰ میلیارد تومان مختص خط ۷ و ۱۰۰۰ میلیارد تومان مختص خط ۶ بود. در حالی که مسئولان شهرداری تهران مدام اعلام می‌کنند که پول برای توسعه مترو ندارند، اما مدیریت جدید نتوانست از فرصت انتشار ۱۳۰۰میلیارد تومان اوراق مشارکت برای توسعه خط ۶ و ۷ مترو استفاده کند و این اوراق سوخت شد. حرکت کند توسعه و احداث مترو به افزایش ترافیک و آلودگی هوا منجر خواهد شد که تبعات آن را باید شهروندان بپردازند.
با شروع فصل سرما، موضوع آلودگی هوا در کلانشهر‌ها به‌خصوص پایتخت برجسته‌تر می‌شود و مردم هم انتظار شنیدن خبر‌های خوشی راجع به افزایش کمی و کیفی وسایل نقلیه عمومی دارند. این در حالی است که شهرداری پایتخت به دلیل بدهی به سیستم بانکی، عدم تأمین فاینانس دولتی فرصت فروش ۲۰۰۰ میلیارد تومان اوراق مشارکت ناوگان مترو و تکمیل شبکه حمل ونقل عمومی را از دست داد. در این خصوص مدیرعامل شرکت مترو تهران و حومه درباره جزئیات اوراق مشارکت توسعه مترو گفت: «مجوز‌های لازم برای کلانشهر‌ها در ۲۸ اسفند سال گذشته صادر شد و متروی تهران توانست بانک‌عاملی برای انتشار این اوراق پیدا کند و بانک‌شهر عاملیت ۷۰۰ میلیارد تومان از این اوراق را قبول کرد و در نوبت اول انتشار که همان ۲۸ اسفندماه بود، رقمی جزئی فروخته شد. انتشار ۷۰۰ میلیارد تومان اوراق انجام شد و پس از آنکه خریداری نشد، در روز پایانی کل اوراق توسط بانک منتشرکننده به صورت بلوکی خریداری شد.»
به گفته علی امام، «برای انتشار ۱۳۰۰ میلیارد تومان از این اوراق مشارکت بانک عاملی مشخص نشده است. محمدعلی افشانی شهردار تهران جلساتی را با رؤسای شش بانک داشت و از آن‌ها خواست تا عاملیت این کار را قبول کنند.»
هنوز منابع تأمین نشده ۳۱ شهریور امسال، آخرین مهلت برای فروش ۱۳۰۰ میلیارد تومان اوراق مشارکت توسعه مترو بود که گذشت. قرار بود ۱۰ کیلومتر از بخش جنوبی خط ۶ در آبان ماه افتتاح شود، اما هنوز منابع تأمین نشده و این روز‌ها شرکت مترو به جد پیگیر این موضوع است.
پیش از این نیز شهردار تهران اعلام کرده بود که با همکاری دیوان محاسبات قرار شده است، قدری این موضوع تمدید شود و در صورتی که بانک عامل پیدا شود، می‌توانیم اوراق مشارکت را منتشر کنیم.
به گفته محمدعلی افشانی، «از ۱۳۰۰ میلیارد تومان اوراق مشارکت باقیمانده برای ۶۰۰ میلیارد تومان، بانک عامل مشخص شد. ۳۰۰ میلیارد تومان بانک صادرات و ۳۰۰ میلیارد تومان بانک پارسیان، عاملیت انتشار اوراق مشارکت را بر عهده گرفتند که بانک مرکزی مجوز را صادر کرد، اما موضوعی که بانک‌ها مطرح می‌کنند، این است که باید بدهی‌های قبل تعیین تکلیف شود تا ما این اوراق را منتشر کنیم.» شهردار تهران در پاسخ به این پرسش که مهلت آن به اتمام رسیده است، گفت: «چون مجوز را بانک مرکزی صادر کرده و به بانک‌ها داده، احتمال می‌دهیم موضوع حل شود، اما مشکل اصلی ما بدهی شهرداری تهران است.»
از فاینانس هم خبری نیست براساس طرح جامع حمل‌و‌نقل تهران باید خطوط ۸ و ۹ هم در دستور کار قرار بگیرد. فرودگاه امام‌خمینی (ره) به اشتباه به عنوان خط ۸ نامگذاری شده است. در طرح مصوب سال ۹۶، ۱۲خط برای تهران طراحی شده که تاکنون چهار خط آن به بهره‌برداری کامل رسیده است و خط۵ نیز خط اصلی تهران نیست. در خط۵ باید از صادقیه تا کرج و از صادقیه تا پاکدشت نیز خطوط مترو ایجاد شود که اصلاً در این زمینه اقدامی صورت نگرفته است. اما تا پایان امسال خط ۶ و ۷ باید راه‌اندازی شود و برای خط ۸و۹ هم تأمین منابع مالی صورت گیرد. در همین راستا شهرداری ظرفیت اوراق مشارکت را برای خطوط ۶و ۷در نظر گرفت و برای خطوط ۸و۹ نیز قصد استفاده از فاینانس داشت.
در سال‌های گذشته ۳فاینانس اجرایی شده بود که سر جمع آن ۱۲۲۶هزار یورو برای خطوط ۳، ۶ و ۷ مترو بود که به جهاتی در نیمه راه ماند. در حال حاضر نمی‌توان عنوان کرد که کار در مترو تهران متوقف شده، ولی سرعت آن آنطور که باید نیست. با این حال، رئیس شورای پایتخت درخصوص استفاده شهرداری تهران از اوراق مشارکت گفت: در این زمینه قرار شد، شهرداری تهران به مبلغ ۱۳۰۰میلیارد تومان از اوراق مشارکت استفاده کند، اما با توجه به بدهی شهرداری به بانک‌ها متأسفانه بانک‌ها در این زمینه همکاری لازم را انجام ندادند و از پرداخت این اوراق مشارکت پرهیز کردند.
هاشمی گفت: از ۲۰۰۰میلیارد تومان اوراق مشارکت تا به امروز ۷۰۰ میلیارد تومان در اختیار شهرداری قرار گرفته که البته ۱۳۰۰میلیارد تومان در بانک‌های سپه و صادرات در حال پیگیری است که امیدواریم به سرانجام برسد.
در مجموع اکنون نبود بانک عامل یکی از عمده دلایلی است که شهرداری موفق نشد تا اوراق مشارکت مترو را به فروش برساند. این در حالی است که شهرداری تهران از بهمن سال گذشته مهلت داشت تا برای مجوز اوراق مشارکت تبلیغ کند و خواهان مشارکت بخش‌های خصوصی و شهروندان در خرید این اوراق شود و مشخص نیست چگونه می‌خواهد به جبران این خسارت بزرگ اقدام کند.