محسن هاشمی: مهمترین هدف آموزش باید عقلانیت باشد

خبرگزاری مهر: رئیس شو‌ای اسلامی شهر با بیان اینکه مهمترین هدف آموزش باید تعلیم عقلانیت باشد گفت: بر خلاف باور عموم، استان تهران و شهر تهران از محروم‌ترین مناطق در حوزه آموزش و پرورش است.

مراسم آغاز سال تحصیلی با حضور محسن هاشمی رئیس شورای شهر در دبیرستان شاهد دخترانه اطهر برگزار شد. در این مراسم زنگ آغاز سال تحصیلی نیز به صدا در آمد.

محسن هاشمی در ابتدای این مراسم با یاد آوری حادثه تروریستی دیروز در اهواز و محکوم کردن آن گفت: این شهادت مظلومانه را تسلیت می‌گویم و از مسئولان می‌خواهم هر چه زودتر مسببین این حادثه را به سزای عملشان برسانند تا ایران دیگر شاهد چنین حوادثی نباشد.

وی ادامه داد: این حادثه در شرایطی که دشمنان ایران به ویژه مثلث شوم اسرائیل، دولت ترامپ و برخی حکومت‌های عربی، جمهوری اسلامی را به تروریسم متهم می‌کردند، مظلومیت ایران را نشان داد.

هاشمی سپس و در ادامه سخنان خود به حادثه عظیم کربلا اشاره کرد و گفت:: ایام عزاداری حسینی را گرامی می‌داریم، این روزها، مصادف با حضور اهل بیت در کوفه است و اگر قهرمان واقعه کربلا تا عصر عاشورا امام حسین علیه السلام بود، قهرمان بعد از عاشورا، زینب کبری است، الگوی رفتاری حضرت زینب سلام الله علیها، یک درس بزرگ است، در سایر جوامع سراغ نداریم که یک زن اینگونه تاریخ ساز باشد و بدون سپاه و ارتش وسلاح، بلکه با منطق و عقلانیت خود یک امپراطوری بزرگ را به زانو درآورد و کاری که شمشیر‌ها نتوانستند انجام دهند با زبان زینب شدنی بشود.

وی ادامه داد: خطبه‌های تاریخی و حماسی حضرت زینب (س)، که از روز یازدهم محرم و گودال قتلگاه آغاز می‌شود و در دروازه کوفه، دارالعماره کوفه و مسیر شام و کاخ یزید ادامه می‌یابد، بالاترین درجه شجاعت، فصاحت، بلاغت و توانمندی زنی است که شاید هیچ مردی نتواند اینگونه و با وجود این همه مصیبت، چنان نقشی ایفا کند.

رئیس شورای شهر تهران خاطرنشان کرد: جان امام سجاد (ع) و اهل بیت پیامبر (ص) و اسلام مدیون زینب علی‌ها السلام است و من از شما دختران جوان می‌خواهم، برای نشان دادن نقشی که یک زن می‌تواند در جامعه ایفا کند، خطبه‌های ایشان را مطالعه کنید و به دیگران منتقل کنید.

هاشمی در ادامه اظهار داشت: لازم است به عنوان یکی ازن مایندگان مردم در حوزه مدیریت شهری، به موضوع فضای آموزشی در تهران اشاره کنم، در حال حاضر در کشور ۱۰۰هزار مدرسه داریم برای ۸۰ میلیون نفر جمعیت. این در حالی است که در استان تهران و با در نظر گرفتن مجموعه شهر کرج، استان تهران ۱۵ تا ۱۶ میلیون نفر جمعیت دارد و تنها ۱۳ هزار مدرسه و واضح است که استان تهران از محروم‌ترین استان‌های کشور است.

وی افزود: این شرایط در شهر تهران نیز بدتر است به طوریکه برای شهر ۸.۵ میلیونی تهران تنها ۴ هزار مدرسه وجود دارد.

هاشمی گفت: هم اکنون متوسط سرانه آموزشی در کشور حدود ۵ متر است، اما سرانه آموزشی در تهران حدود ۴.۲ متر یعنی برخلاف تصور کمتر از متوسط کشوری است که با این حساب می‌توان گفت: تهران با کمبود ۴ هزار مدرسه مواجه است، یکی از دلایل این امر هم این است که خیرین مدرسه ساز که۳۰ درصد مدارس را می‌سازند در تهران مبادرت به این امر نمی‌کنند.

هاشمی هم چنین افزود: براساس عملکرد امسال سازمان نوسازی مدارس، حدود ۵۰ مدرسه سالانه نوسازی می‌شوند که رشد تعداد مدارس فرسوده حدود ۱۰۰ مدرسه در سال است، یعنی با این میزان بودجه نه تنها هیچگاه مسئله مدارس فرسوده حل نمی‌شود، بلکه هر سال اضافه می‌گردد و این مسئله در زمان بحران و سوانح، جان فرزندان ما را به خطر می‌اندازد، مدیریت شهری آمادگی دارد که دولت را در نوسازی مدارس کمک کند و در صورتی که بودجه لازم از سوی دولت اختصاص داده شود، اختصاص زمین، مجوز و اقدامات مقدماتی توسط شهرداری انجام خواهد شد.

وی در ادامه خاطر نشان کرد: موضوع مهمی که می‌خواستم امروز به آن بپردازم، عقلانیت است، تحصیل یا به تعبیری تعلیم و تربیت برای چیست؟ آیا برای آن است که صرفا یک دانش آموز و دانشجوی درسخوان و کتابخوان را تحویل جامعه دهد؟ آیا برای آن است که یک فرد سربه زیر و مطیع وحرف گوش کن را تربیت کند؟ اگر فقط مراد از تعلیم کتابخوان کردن و حرف گوش کردن دانش آموزان بود، سالانه صد‌ها هزار ورودی به دانشگاه به خصوص هزاران نفر که رتبه‌های خوبی دارند، از این نوع هستند، پس چرا ما هنوز به این نسل جوان بهای کافی را نمی‌دهیم و مشکلی از جامعه ما حل نشده است و بعد از مدت کوتاهی بسیاری از این دانش آموزان درسخوان وسربه زیر در دانشگاه روحیات جدیدی پیدا می‌کنند؟

هاشمی گفت: پس ما باید به دنبال الگوی دیگری در نظام تربیتی خود باشیم، نه تنها در مدارس و دانشگاهها، بلکه در حوزه‌های علمیه، رسانه ملی و هر نهادی که کارکرد آموزشی و تربیتی دارد.

وی اظهار داشت: به نظر می‌رسد، الگویی که باید نظام آموزشی ما به آنجا برسد، پرورش عقلانیت و نهادینه کردن عقلانیت در جامعه است، یعنی تعلیم و تربیت باید در خدمت عقلانیت باشد، فرد هم براساس تخصص و رشته تحصیلی خود، تصمیمات منطقی و عقلانی بگیرد و هم براساس ملکه شدن صفت عقلانیت در درونش از رفتار‌های هیجانی و زیانبار بپرهیزد. ممکن است شما بپرسید عقلانیت چیست؟ انسان عاقل چه کاری انجام می‌دهد که انسان غیرعاقل نمی‌تواند انجام دهد؟

هاشمی گفت: امام علی علیه السلام فرمود: عاقل، آن نیست که خوبی را از بدی بشناسد؛ بلکه عاقل آن کسی است که از میان بدی‌ها (بین بد و بدتر) بهترین یعنی (کم زیان تر) را تشخیص دهد. یعنی جایی که تشخیص آسان است و همه می‌فهمند که نیازی به عقل نیست، عقلانیت در مسائل و موضوعات پیچیده که بین دو ارزش تضاد به وجود می‌آید، یعنی بین عدالت و آزادی، یا بین ایستادگی و حفظ کشور معنا پیدا می‌کند.

وی ادامه داد: اگر بخواهیم عقلانیت را تعریف کنیم، از سه ویژگی باید نام ببریم، تشخیص، تحلیل و تدبیر در مرحله اول یعنی تشخیص درست بین حق و حق نما، یا بین بد و بدتر، یا بین مهم ومهمتر، جایی که دو سوی تصمیم درست جلوه می‌کند. مرحله دوم، تحلیل است، یعنی ما بتوانیم از معلول به علت و از مشکل به ریشه مشکل و راه حل برسیم و مرحله سوم تدبیر است، تدبیر یعنی به کارگیری راه حل، یعنی قدرت مدیریت حل مسئله، اگر ما توانستیم این سه مرحله را باهم به کار بگیریم، یعنی توانسته ایم عقلانیت را در وجود خودمان و نقشی که در جامعه ایفا می‌کنیم نهادینه کنیم و جا دارد که بنده از همه دستگاه‌هایی که در آموزش، تعلیم وتربیت نقش دارند بخواهم که به پرورش عنصر عقلانیت به خصوص در دوران دبیرستان و دانشگاه در نسل جوان ما توجه ویژه‌ای کنند، چرا که جامعه ما بیش از همه عناصر امروزه نیازمند عقلانیت است.

هاشمی در پایان گفت: بی مناسبت نیست که در اینجا یادی هم از آیت الله هاشمی رفسنجانی کنیم، ایشان ابعاد و خصوصیات متفاوتی داشتند، از عالم دین تا مفسر قرآن، فرمانده جنگ، سردار سازندگی، مبارز سیاسی، مدیر کشور، اما شاید برجسته‌ترین خصوصیت در ایشان که همه صفت‌ها و نقش‌های ایشان را تحت تاثیر قرار می‌داد، عقلانیت است که امیدواریم خلا وجودی ایشان با توجه بیشتر نخبگان، صاحب نظران و مسئولان به عقلانیت و به خصوص نسل جدید یعنی توسط شما دانش آموزان مستعد، کوشا و آینده دار رفع گردد.