ارزش‌گذاری غیر واقعی ایده‌ها آفت بازار سهام

خبرگزاری فارس: استارتاپی که تا چند وقت پیش، رشد نیروی انسانی خود را ملاک توسعه می‌دانست، اما در حال حاضر در حال تعدیل نیروی خود به دلیل شرایط نامناسب است، با طرح روش جدید ارزش‌گذاری بر اساس معاملات انجام شده، قصد ارزش‌گذاری برند خود و عرضه سهام در بورس را دارد. این ادعای جدید، تائید کننده همان استدلال‌های پیشین است که کارشناسان معتقد بودند که برخی استارتاپ‌ها، معاملات صوری انجام داده تا صرفاً ارزش برند را بالا ببرد و از طریق سرمایه عامه مردم از طریق بورس تأمین مالی کند. مدیران این شرکت با ادعای اینکه فردی ۱۰ درصد شرکت را ۵۰۰ میلیارد تومان خریده، می‌خواهد مدعی ارزش‌گذاری برند خود به ارزش ۵۰۰۰ میلیارد تومان شوند. در صورتی که در عمل ممکن است، مثلاً ۵۰ درصد را ۵۰۰ میلیون تومان خریده باشد. ملاک ارزشگذاری استارت آپ‌ها در دنیا میزان رشد بالای این کسب و کار‌ها به دلیل نو آوری آن‌ها است، نه اینکه صرفاً یک کپی خارجی و بدون ایده و با تبلیغات زیاد بتواند رشدی محدود را ایجاد و سپس با کم شدن سرمایه ورودی شروع به تعدیل نیرو کند و سپس با یک معامله صوری اعلام کند، فلان میلیارد تومان ارزش دارد. متاسفانه طی ماه‌ها و چند سال اخیر شاهد این بودیم که استارتاپ‌هایی که سود آور نیستند، با صرف هزینه‌های کلان تبلیغات سعی در برند سازی خود کردند، اما در طی یک سال اخیر بسیاری از آن‌ها به شدت با مشکل مالی مواجه شدند. یکی از دلایل عمده‌ای که این دست استارتاپ‌ها نتوانستند با وجود صرف هزینه‌های بالای تبلیغات به رشد مد نظر برسند و امروز با تعدیل نیرو مواجه شدند، این است که اصولاً در جهان «استارتاپ» بر مبنای ایده‌های ناب و تازه بنا می‌شود، ولی عمده استارتاپ‌های فعلی در ایران نه تنها ایده تازه‌ای ندارند، بلکه آن‌ها صرفاً از نمونه‌های مشابه کپی برداری می‌کنند. این موضوعی است که حتی مسئولان مربوطه از جمله معاونت علمی و فناوری رییس جمهور نیز به آن اشاره داشته و سرمایه‌گذاران این حوزه نیز به شدت بر آن تاکید دارند. سرمایه‌گذاران داخلی امروز به هیچ وجه حاضر به سرمایه‌گذاری در استارتاپ‌ها نیستند، چرا که معتقداند استارتاپ‌های موجود و مخصوصاً استارتاپ‌هایی که در حال حاضر بزرگ هستند و نامی برای خود دارند، ایده تازه‌ای ندارند که ارزش قابل سرمایه‌گذاری داشته باشد. سرمایه گذار خارجی نیز که از ابتدا وجود نداشته، باتوجه به وضعیت کلی اقتصاد ایران و تحریم‌ها از این به بعد نیز ورود نخواهد کرد. فروشگاه‌های اینترنتی بزرگ علاوه بر آنکه در تأمین نقدینگی مشکل دارند، برای جبران بخشی از کسری‌ها، موجودی انبار‌های خود را کاهش داده که این امر منجر به کاهش کالا‌های اساسی در این فروشگاه‌ها شده، به نحوی که کم کم تبدیل به فروشگاه عرضه کننده کالا‌های متفرقه می‌شوند. شرایط ناپایدار موجود اقتصاد نه تنها برای اکوسیستم استارتاپی، بلکه برای اقتصاد ایران مضر است. از طرفی دولت باید از استارتاپ‌ها و شرکت‌هایی حمایت کند که به معنی واقعی دانش بنیان هستند. اما اخیراً مسئولان به استارتاپ‌هایی اشاره کرده‌اند و گفته‌اند از این استارتاپ‌های به اصطلاح دانش بنیان حمایت می‌کنند، اما این حمایت نه تنها باعث رشد این استارتاپ‌های اغلب بدون ایده نشده، بلکه امروز آن‌ها را با مشکل عدم نقدینگی و تأمین مالی مواجه کرده است. در حال حاضر استارتاپی که در حوزه تجارت الکترونیک کار می‌کند، برای رفع مشکلات به بورس و فرابورس ایران درخواست پذیرش داده است تا ضرر‌های خود را از طریق سرمایه عامه مردم جبران کند، اما به گفته کارشناسان این اقدام می‌تواند مشکلات این دست استارتاپ‌ها را به بازار سرمایه تسری دهد و بازار سرمایه را با خطر مواجه کند.