درس‌های تلخ خرید مجازی سکه

روزنامه خراسان: دام‌های سرمایه گذاری اغواکننده کماکان قربانی می‌گیرد. هنوز سابقه شرکت‌های هرمی برای سرمایه گذاری در طلا، یا برخی موسسات سهام فروش که سهام شان فقط صعود می‌کرد و این اواخر موسسات مالی غیر مجاز که سود‌های آن چنانی به سپرده‌ها می‌دادند، از خاطره‌ها محو نشده است که هفته گذشته خبر ورشکستگی یکی از شرکت‌های خرید و فروش اینترنتی در حوزه سکه طلا منتشر شد. شرکتی که احتمالاً منجر به زیان مالی حدود سه هزار نفر شده و حالا مراجع نظارتی با اعلام غیر مجاز بودن آن، درباره حواشی اش هشدار می‌دهند. به گزارش ایرنا در این زمینه، ماجرای این نوع جدید مال باختگی، به شرکتی به نام «بازرگانی آریو پرگاس آیلین» باز می‌گردد که با عنوان «سکه ثامن» و (طبق ادعای تارنمای این شرکت) از سال ۹۵ در بازار پولی کشور فعال شد و مدعی ایجاد دروازه تجارت و خرید و فروش آنلاین انواع مسکوکات طلا و طلای آب شده بود. آن گونه که در تارنمای این شرکت آمده، در سیستم معاملاتی ثامن تمامی افراد با استفاده از اینترنت و حساب بانکی متصل به شبکه شتاب می‌توانند به آسانی وارد بازار خرید و فروش طلا شوند. امکان انجام معامله در هر نقطه از جهان و با نرخ جهانی، شارژ ریالی حساب خود حتی در ایام تعطیل و دریافت اعتبار تا سقف دو میلیارد تومان از خدمات این شرکت بود که ادعا می‌کرد افراد می‌توانند حتی با یک گرم طلای آب شده تجارت خود را آغاز کنند و سپس کسب و کارشان را با خرید و فروش آنلاین سکه و طلای آب شده و اونس توسعه دهند. این شرکت در دو سال و نیم گذشته توانسته بود برخی شهروندان (طبق برآورد‌ها سه هزار نفر) را با خود همراه کند تا سرمایه‌های خود را به سمت بازار طلا سرازیر کنند، اما از ابتدای هفته قبل (یعنی بیست و چهارم شهریور) به صورت ناگهانی بخش معاملات آنلاین این شرکت به دلیل آن چه «انتقال سرور و امور فنی» اعلام شد، قطع شد. سرانجام ۲۷ شهریور ماه و در آستانه تعطیلات ماه محرم، ابراهیم محمدولی رئیس اتحادیه طلا و جواهر از ابلاغ دستور پلمب سکه ثامن از سوی اتحادیه طلا و جواهر به اداره اماکن نیروی انتظامی خبر داد و اعلام کرد: از حدود دو ماه قبل طی اخطار‌هایی از سوی اتحادیه طلا و جواهر درباره قطع فعالیت این شرکت تذکر‌هایی داده شد. هیچ سایت خرید و فروش آنلاین سکه و طلا از این اتحادیه مجوز ندارند به گفته وی، از نظر اتحادیه این شرکت از ابتدا هیچ گونه مجوزی برای فعالیت نداشته است و اکنون نیز اجازه‌ای برای فعالیت ندارد. وی همچنین افزود: هیچ کدام از سایت‌های خرید و فروش آنلاین سکه و طلا از این اتحادیه مجوز ندارند و به آن‌ها مجوزی نمی‌دهیم و مردم هم نباید در این مراکز سرمایه‌گذاری کنند. در هر حال بر اساس اطلاعیه‌ای که عصر همان روز منتشر شد، سکه ثامن اعلام ورشکستگی کرد و از کاربران خود خواست پول‌های خود را بدون دریافت سود‌های غیر متعارف ثبت کنند و تنها همان روز مهلت دارند موجودی خود را به فروش برسانند و درخواست واریز کنند. «آریو پرگاس آیلین» دقیقاً چه کاره است؟ این اعلام ورشکستگی در حالی صورت می‌گیرد که این شرکت توانسته بود پروانه کسب الکترونیکی واحد صنفی و نماد اعتماد الکترونیکی ۲ ستاره (e نماد) را از سازمان صنعت، معدن و تجارت دریافت کند و حتی از خدمات شبکه شتاب و شاپرک نیز برای پرداخت‌های کاربران بهره‌گیرد. با این حال، بر خلاف ماده ۱۱ قانون پولی و بانکی کشور، این شرکت باید برای انجام معاملات سکه از بانک مرکزی مجوز می‌گرفت که فاقد آن بود. ضمن این که در اساسنامه این شرکت بازرگانی، اثری از «خرید و فروش طلا» دیده نمی‌شود و بر اساس اطلاعاتی که در روزنامه رسمی به چاپ رسیده، خرید و فروش طلا در حیطه وظایف و فعالیت‌های شرکت بازرگانی «آریو پرگاس آیلین» تعریف نشده بلکه مجوز آن در تاریخ ۲۴ آبان ۹۶ با موضوع ارائه فعالیت‌های تجاری و خدمات بازرگانی صادر شده است. مسئول سایت متواری است محمدولی رئیس اتحادیه طلا و جواهر اظهار کرد: در هفته گذشته، بازرسانی از اتحادیه به محل این سایت مراجعه و گزارشی از وضعیت موجود آن واحد صنفی، محل و منطقه فعالیت آن تهیه کرده‌اند؛ مسئول سایت نیز متواری شده و در دسترس نیست و گاه در فضای مجازی، حتی طی روز‌های گذشته تحرکاتی برای معاملات سکه داشته است که از پلیس فتا درخواست شده است این موضوع را پیگیری کند. در این باره رئیس پلیس فتای تهران بزرگ نیز از بررسی پرونده سکه ثامن در مراحل اولیه تحقیقات خبر داد و تاکید کرد که شاکیان پرونده سکه ثامن باید برای شکایت و پیگیری‌های بیشتر به دادسرای جرایم رایانه‌ای مراجعه کنند. درس‌های سکه ثامن؛ از فراموشکاری سرمایه گذاران تا عقب ماندگی نهاد‌های نظارتی سرمایه گذاران موسسه مذکور احتمالاً با فراموشکاری تاریخی درباره پدیده‌های سوء استفاده مختلف که در ابتدا نیز به آن اشاره شد، دچار زیان مالی شده اند. دراین رابطه، می‌توان به نکات هشداری زیر اشاره کرد: اول این که صرف ادعا‌های مطرح شده در فضای مجازی، به هیچ عنوان شاید نتواند تضمین کننده اصالت یک شرکت باشد. دیگر این که برای ورود سرمایه به بازی سرمایه گذاری شرکت ها، باید در درجه اول از اصالت فعالیت آن شرکت و انطباق فعالیت‌های آن با اساسنامه، اطلاع حاصل کرد. در وهله بعد نیز به شدت باید از رفتار سرمایه گذاری که اهالی بازار سرمایه به آن «رفتار رمه ای» اطلاق می‌کنند پرهیز کرد و جوانب مختلف آن را سنجید. اما جدای از هشدار‌هایی که متوجه مال باختگان است، اعلام و هشدار دیرهنگام نهاد‌های نظارتی در نوع خود قابل توجه است. اقدام اتحادیه طلا به تازگی منجر به پلمب این موسسه شده است و پلیس، (طبق اخبار تا لحظه تنظیم این خبر) به تازگی وارد موضوع شده است، ضمن این که طبق رسم این چند ساله، خبری از نهاد نظارتی بانک مرکزی در این زمینه نیست. به نظر می‌رسد این ضعف‌های نظارتی ریشه در گسستگی موجود در نظام بازرگانی الکترونیک کشور و نیز ضعف‌های مالیاتی دارد.