ایران در تولید طلا رکورد می‌زند؟
«رکوردزنی تولید ۱۰تن طلا در سال جاری» این خبری است که روز گذشته وزیر صنعت و معدن در مجمع ایمیدرو آن را اعلام کرد، خبری که می‌توان آن را نویدبخش بهبود شرایط و اوضاع اقتصادی دانست.
صبح نو: آقای محمد شریعتمداری که صبح شنبه در مجمع عمومی عادی سالانه سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران سخن می‌گفت: با اشاره به اینکه در تولید سنگ آهن به حد نصاب ۹۰میلیون تن و در تولید مس کاتد از ۲۲۰هزار تن خواهیم گذشت، اعلام کرد که امسال با تولید ۱۰تن طلا رکوردشکنی می‌کنیم.
ذخیره طلا به طلایی گفته می‌شود که بانک‌های مرکزی برای حفظ ارزش دارایی‌ها و تضمین پرداختِ تعهدات مالی خود مثل سپرده‌های بانکی، اعتبار دارندگان پول‌های کاغذی، پرداخت بدهی شرکای تجاری یا به‌عنوان پشتوانه‌ای برای پول در مخازن تعریف شده خود، نگهداری می‌کنند. طلا شاید گرانبهاترین ماده دنیا نباشد، ولی بدون شک یکی از استراتژیک‌ترین‌هاست. از سال۱۹۴۶ بود که دولت آمریکا با حیله و مکر، واحد پولی خود را به معیار بین‌المللی پول تبدیل کرد و با این کار آمریکا توانست اقتصاد دنیا را تحت سلطه خود بگیرد، تنها یک برخورد استقلال‌طلبانه و ضد هژمونی آمریکا کافی بود تا آمریکا با تحریم‌های ارزی اقتصاد این کشور‌ها را با چالش روبه‌رو کند، اما از سال۲۰۱۲ موج بازگردانی ذخایر طلا از آمریکا آغاز شد و جایگاه دلار را در آستانه تزلزل قرار داد. در تیرماه سال جاری بود که بلومبرگ اعلام کرد ۱۰کشور جهان از جمله ایران و روسیه برای جلوگیری از اثرات منفی دلار بر ارز‌ها در پی خریداری طلا هستند. روسیه به تازگی بیش از ۶۰۰هزار اونس طلا خریداری کرد تا حجم ذخایر طلای خود را بیش از پیش افزایش دهد. این شیوه‌ای است که سال‌هاست کارشناسان برای جلوگیری از نوسانات ارز روی آن تأکید دارند. البته این فقط روسیه نیست که به دنبال متنوع ساختن ذخایر خود در قالب طلاست بلکه کشور‌هایی نظیر ایران، هند، ترکیه، مکزیک، قرقیزستان، قزاقستان، بلاروس، ازبکستان، تاجیکستان، مغولستان و البته چین ذخایر طلای خود را افزایش می‌دهند. در حال حاضر خطر جدی برای آمریکا و اقتصاد جهان این است که اگر جنگ تجاری آمریکا با چین افزایش یابد روسیه و دیگر کشور‌ها هم این وضعیت را تعمیق خواهند داد. این مسأله باعث کاهش شدید دلار، نرخ بهره بالا و تشدید تورم در کشور خواهد شد. این وضعیت سناریویی است که می‌تواند قیمت طلا را به شدت بالا ببرد و وضعیت را برای سرمایه‌گذارانی که به فکر کسب درآمد بیشتر هستند بهتر کند، یکی از مهم‌ترین راهکار‌های تضعیف دلار برای جلوگیری از نابسامانی‌های بازار ارز را تبدیل ذخایر ارزی به طلا و بازگرداندن آن به کشور عنوان کرده بود. تجربه ایران در تبدیل ذخایر ارزی به طلا ایران پیش از این و در سایه تحریم‌های بی‌شمار آمریکا و پیش‌بینی همراهی انگلیس با آن، چنین پیشنهادی را عملی کرده بود، به گفته حجت‌الاسلام مصباحی مقدم در سال۹۰، به‌دلیل اینکه احتمال اعمال تحریم بانک مرکزی ایران از سوی کشور‌های اروپایی و به‌ویژه انگلیس وجود داشت، ایران سال‌ها قبل دارایی‌های خود را از بانک‌های این کشور‌ها خارج کرد و این دارایی‌ها را تبدیل به ذخایر انبوهی از طلا کرد. ذخایری ارزشمند که پشتوانه اقتصاد کشور به‌شمار می‌آید. در واقع از سال۲۰۱۰، بانک‌های مرکزی در واکنش به بحران‌های احتمالی آتی، اقدام به انباشت طلا کرده‌اند. این در حالی است که اگر دارایی‌ها به ارز‌های دیگر نگهداری شوند، آسیب‌پذیری در برابر نوسانات نرخ ارز بالا می‌رود. به همین ترتیب، سپردن ذخایر طلای یک کشور به کشور دیگر نیز با خطرات بالقوه‌ای همراه است. کشور‌هایی مانند روسیه و چین در سال‌های اخیر اقدام به تقویت ذخایر طلای خود کرده‌اند و بانک مرکزی روسیه از سال ۲۰۱۵، ماهانه اقدام به خرید طلا می‌کند. همچنین استفاده از طلا در معاملات تجاری باعث از میان رفتن تسلط دلار می‌شود و ریسک طرفین قرارداد بر دارایی‌های ذخیره را کاهش می‌دهد، اما بازگرداندن ذخایر طلا به داخل کشور‌ها از سال۲۰۱۲ و با اقدام ونزوئلا در بازگرداندن ۱۶۰ تن از ذخایر طلای خود از آمریکا آغاز شد. پس از آن بوندس‌بانک آلمان خواستار بازگرداندن ۳۰۰ تن از ذخایر طلای خود شد که بانک مرکزی آمریکا اعلام کرد اجرای این درخواست سال‌ها زمان خواهد برد. هلند نیز پس از آن ۵/۱۲۲تن از ذخایر طلای خود را از آمریکا بازگرداند. جایگاه ذخایر ارز و طلای ایران در بین کشور‌های جهان جدیدترین گزارش سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا از میزان ذخایر ارز و طلای کشور‌های جهان حاکی است، میزان ذخایر ارز و طلای ایران در پایان سال۲۰۱۷ میلادی به بیش از ۱۳۲ میلیارد و ۶۰۰ میلیون دلار رسیده است که در این خصوص بین ۱۷۵ کشور دنیا در رتبه ۱۹ قرار دارد. بر این اساس، ذخایر ارز و طلای ۱۵۶ کشور دنیا از ایران کمتر است که در این بین نام کشور‌هایی از جمله آمریکا، اندونزی، ترکیه، امارات، دانمارک، نروژ، سوئد، استرالیا، آفریقای جنوبی، هلند، قطر، کویت، اتریش و ده‌ها کشور دیگر به‌چشم می‌خورد. وجود ذخایر طلای یک کشور ارتباط مستقیمی با قدرت چانه زنی آن کشور در روابط سیاسی و تجاری با کشور‌های دیگر دارد. این ذخایر همچنین می‌تواند معیاری برای استقلال آن کشور مورد ارزیابی قرار گیرد. کارشناسان در برآورد قدرت ملی یک کشور به ارزیابی قدرت سیاسی، نظامی و اقتصادی آن کشور می‌پردازند. میزان ذخایر طلا، یکی از شاخص‌هایی است که در افزایش قدرت سیاسی، اقتصادی و حتی نظامی نقش بازی می‌کند. بررسی‌ها نشان می‌دهد استان آذربایجان غربی را می‌توان به عنوان استان طلایی کشور معرفی کرد و درحقیقت آذربایجان غربی روی کمربند طلازایی جهان قرار دارد که از اروپا آغاز شده و از ترکیه به ایران و سپس پاکستان می‌رسد. برپایه گزارش‌های موجود ذخایر طلای جهان بالغ بر صدهزار تن است که از این رقم ۴۷هزار تن آن قطعی بوده و می‌توان گفت: نیم درصد ذخایر قطعی جهانی این فلز در استان آذربایجان غربی واقع است. آمار‌های منتشر شده، حاکی است تولید سالانه طلای ایران به رقم پنج تن رسیده و انتظار می‌رود تا پایان برنامه ششم توسعه (۱۴۰۰ - ۱۳۹۶) به رقم ۱۰ تن برسد.