چرا تصویربرداری از داخل خانه خدا ممنوع است؟

باشگاه خبرنگاران جوان: همه ما خانه خدا را از دور می‌بینیم؛ یعنی تنها ظاهر این خانه را می‌بینیم و نمی‌توانیم به داخلش وارد شویم. خانه‌ای که گفته می‌شود در زمان‌های دور محل پرستش بت‌ها بوده و بت‌های فراوانی در آن وجود داشته است، اما امروز چه چیزی در درون این خانه وجود دارد؟ کعبه بنایی در میان مسجدالحرام در شهر مکه در کشور عربستان سعودی است و مقدس‌ترین مکان در دین اسلام به شمار می‌رود؛ خانه‌ای که استحکام کامل دارد و تاکنون پابرجا و استوار مانده است. کعبه ارتباط مستقیم به ارکان اسلام دارد؛ مخصوصاً فریضه حج که زیارت و طواف کعبه از ارکان حج است. همچنین در برپایی نماز نیز کعبه قبله‌گاه مسلمانان است. بنا بر روایت‌ها، هنگامی که چشمه زمزم زیر پای اسماعیل از دل زمین جوشید، مردم در این منطقه و به سبب آب این چشمه جمع شدند و شهر مکه را تشکیل دادند و ابراهیم به فرمان خدا ساختمان کعبه را که در اثر طوفان نوح تخریب شده‌بود و در آن هنگام اثری از آن نبود، بازسازی کند. در قرآن در مورد کعبه گفته شده است: «اِنَ أَوَل بَیتٍ وُضِعَ لِلنَاسِ لَلَذی بِبَکَّةَ مُبَارَکاً وَهُداً لٍلعَالَمَینَ» (آل عمران). براساس برخی روایتها، ساختمان کعبه ۱۰ بار بنیان شده است. به این ترتیب: بنیان الملائکه، بنیان آدم، بنیان شیث، بنیان ابراهیم وپسرش اسماعیل، بنیان العمالقه، بنیان جرهم، بنیان مضر، بنیان قریش، بنیان عبدالله ابن زبیر و بنیان حجاج ابن یوسف الثقفی. ساختمان کنونی کعبه از زمان حجاج بن یوسف ثقفی و بازسازی همان ساختمان در دوران خلافت سلطان مراد چهارم از پادشاهان عثمانی است که در سال ۱۰۴۰ (قمری) در اثر سیل در مسجد الحرام و تخریب آن، از نو بازسازی شد. این ساختمان استحکام کامل دارد، به طوری که تاکنون به‌همین شکل پابرجا و استوار مانده است. خانه خدا تنها در دو مناسبت در سال، چون ماه شعبان و پیش از موسم حج باز می‌شود تا طی یک مراسم رسمی با آب زمزم و گلاب ناب کاشان شستشو داده شود یا در برخی از مناسبت‌های رسمی دیگر که پادشاهان، سفیران، وزیران و رؤسای کشور‌های مختلف می‌آیند، این در برای آن‌ها باز می‌شود. طی این مراسم رسمی و یا زمان ترمیم و بازسازی خانه خدا تعدادی عکس از داخل آن گرفته شده است.

آنچه از تصاویر بر می‌آید این است که کعبه از داخل چندان چراغانی نیست و برق کشی نشده است. در دیوار‌های داخلی آن ۱۵ فانوس قدیمی آویزان است. فضای داخل کعبه تنها گنجایش نماز خواندن ۵۰ تا ۶۰ نفر را دارد. همچنین کتاب‌هایی در این راستا نوشته شده و به عکس برداری و تصویربرداری از خانه خدا اشاره کرده اند، اما به طور کلی همه این‌ها به قداست و ممانعت از کشف جلالت و عظمت خانه خدا باز می‌گردد تا همچنان اسرار کعبه پوشیده بماند. چرا که برخی معتقدند که این عکس‌ها احترام به خانه خدا را از بین می‌برد. البته تولیت خانه خدا نیز اجازه تصویربرداری و عکس گرفتن از خانه خدا را نمی‌دهد. این موضوع اگر چه نه از نظر شرعی و نه دینی مانعی ندارد، اما اعتقاد به حفظ ارزش و قداست خانه خدا هر گونه تصویربرداری از آن را غیر مجاز اعلام کرده است. با این حال وزارت حج عربستان هرساله با صدور قانونی ممنوعیت تصویربرداری از داخل حرمین شریفین و صحن آن‌ها را اعلام می‌کند و از شرکت‌های دارای مجوز این وزارتخانه می‌خواهد تا زائران خانه خدا را نسبت به ممنوعیت فیلمبرداری، تصویربرداری و عکاسی با هر وسیله‌ای آگاه کنند. طی قانون این وزارتخانه آمده است: ممانعت از فیلمبرداری، تصویربرداری و عکاسی از حرمین شریفین و صحن آن‌ها با وسایل مختلف به منظور حفظ قداست این اماکن مقدس است و با این کار سعی می‌شود جو عبادی و بندگی پروردگار برای کسانی که به زیارت خانه خدا و مسجدالنبی آمده اند، فراهم شود. تصویربرداری از داخل حرم شریف منجر به تشویق، ازدحام و نگرانی می‌شود. در ادامه این قانون آمده است: روزنامه ها، خبرگزاری‌ها و رسانه‌های گروهی وظیفه دارند تا حجاج را آگاه کنند و با نصب پوستر و توزیع بروشور‌هایی در اماکن اسکان زائران، آن‌ها را نسبت به این امر اقدام کنند. داخل کعبه، تاکنون بار‌ها تغییر یافته است. کسانی که به داخل آن رفته‌اند، آن را این گونه شرح می‌دهند: پس از باز شدن درب اصلی، درگاهی مقابل آن وجود دارد که از سنگ سیاهی می‌باشد. طول و عرض آن ۵/۱×۱ متر و ۲۰ سانتی متر از کف خانه گودتر است. خانه دارای دو سقف است. ستون از چوب سخت و استواری به قطر ۵۰ سانتی‌متر و ارتفاع ۱۱ متر، از جنوب (ضلع ناودان کعبه) تا شمال در یک ردیف قرار دارند. سطح آن‌ها با روکش‌هایی به عرض ۵ سانتی‌متر و به صورت نوار، از چوب گران قیمتی به نام تیک پوشانده است و ستون‌ها در پایین مکعب شکل هستند. هر ستون را سازه‌هایی از طلا و نقره همچون دستبند فرا گرفته و بر آن سازه‌ها، آیات قرآنی حک شده است. در ارتفاع ۵ متری بین ستون‌ها، مفتول‌های آهنی کشیده‌اند، که هدایای مختلف کعبه از قبیل: ظروف و قندیل و آفتابه‌های نقره، در آن مفتول­ها قرار داده‌اند. تعداد این هدایا به ۷۰ عدد می‌رسد و بعضی از آن‌ها بسیار قدیمی هستند. دیوار‌های داخلی تا ارتفاع ۴ متر و کف خانه، از سنگ خاکستری رنگی پوشیده شده و بین ستون اول و دوم، روبه ­روی درب خانه، صندوقی ۱۰۰×۷۰ سانتی و ارتفاع یک متر، از همان سنگ وجود دارد که دربی چوبی و بسیار زیبا دارد. داخل آن کلید درب بام کعبه و مشک و عنبر و عود نگهداری می‌شود. آب زمزم با گلاب دو آتشه کاشان در داخل همین صندوق با هم به­ صورت مخلوط و سپس استفاده می­ شود. در روبه‌روی درب کعبه و در ضلع مقابل، در فاصله یک متری رکن یمانی، سنگی قهوه‌ای رنگ که بالای آن به شکل محراب گرد است وضع شده، که می‌گویند محل نماز پیامبر (ص) پس از فتح مکه بوده است (این محل تقریباً همان محل شکافته شدن کعبه و تولد حضرت علی (ع) است). پس از ورود به کعبه در سمت راست، یعنی در رکن عراقی، دربی به نام باب‌التوبه یا باب علی (ع) وجود دارد؛ که قفل است. پشت این درب پلکانی مارپیچ مانند وجود دارد، که تا سقف امتداد دارد و پله‌های آن از نوعی شیشه آبی رنگ تهیه شده است. تمامی سقف خانه و دیوار‌ها تا ارتفاع ۴ متر، از پارچه‌ای به رنگ سبز با میان دوزی‌های سفید پوشیده شده، که بر آن ((لااله‌الاالله)) و ((محمد رسول الله)) دیده می‌شود و هر دو یا سه سال عوض می‌شود. بر دیوار‌های شرقی و غربی به ارتفاع ۸۰/۱ متر، کتیبه‌های مختلفی که تجدید بنای داخل کعبه را در طول سال­ها نشان می‌دهد نصب شده، که قدیمی‌ترین آن‌ها ۶۲۹ ه. ق؛ و جدیدترین آن‌ها ۱۴۱۷ ه. ق. را نشان می‌دهد.

درون کعبه هیچ گونه چراغی وجود ندارد و به خاطر بسته بودن درب، به شدت گرم می‌شود؛ به هنگام باز کردن درب، با کولر‌های گازی قوی که در پلکان هوشمند با بازوان برقی قوی آن را خنک می‌کنند؛ و هوای تازه را وارد کعبه می‌نماید. این‌ها شرح مشاهداتی افرادی است که سعادت تشرف به داخل کعبه را داشته‌اند.