دغل‌بازی آمریکا در برجام
وقتی اعضای تیم ایالات‌متحده به دسیسه‌های‌شان برای راضی کردن تیم ایرانی اعتراف می‌کنند!
روزنامه صبح نو: این روز‌ها که توافق هسته‌ای در پایان راه است و تلاش‌های سختی برای حفظ آن از سوی همه طرف‌ها صورت می‌گیرد؛ جان کری، وزیر خارجه اسبق آمریکا در کتاب خاطراتش بخشی از زوایای پنهان شیوه حصول برجام را افشا کرده است.
برجام، نتیجه مذاکراتی دوساله است که به‌دلیل تاکید بر محرمانه بودنش، ابعاد و زوایای مختلفی از آن پنهان است، حال، اما جان کری، وزیر خارجه اسبق آمریکا در فصل هجدهم کتاب خاطراتش که به تازگی منتشر شده است، روایت طرف آمریکایی را از چند و، چون توافق در جریان مذاکرات هسته‌ای شرح داده است. جان کری در این بخش از کتابش که نامش «Every Day is Extra» است، تجربیات و خاطرات خود از مذاکره با گروه ۱+۵ و طرف ایرانی را بیان کرده، هرچند تنها نمی‌توان به سخنان او اتکا کرد و این خاطرات می‌تواند مخدوش و غیرقابل اعتماد باشد، اما مطالبی که کری بیان کرده باید توسط مسوولان وزارت امورخارجه جمهوری اسلامی و تیم مذاکره‌کننده ایران پاسخ داده شود.
پیش‌بینی تیم آمریکایی مبنی‌بر عدم امضای توافق
جان کری در بخشی از خاطراتش، ماجرای اصلی «هرگز یک ایرانی را تهدید نکن» را شرح داده است که تیم ۱+۵، نتایج نشست داخلی خود را به وزیرامورخارجه ایران منتقل می‌کنند و او بلافاصله و بدون هیچ تأملی آن‌ها را رد کرده و در‌حالی‌که بلند می‌شده جلسه را ترک کند، فریاد می‌زده: «این توهین‌آمیز است. شما می‌خواهید من را تهدید کنید. هیچ‌وقت یک ایرانی را تهدید نکنید.»
به گفته جان کری، این اتفاق سبب شده بود تیم آمریکایی به این فکر کنند که ممکن است وین را بدون توافق ترک کنند تا اینکه وزیر خارجه اسبق آمریکا فردای آن روز به اتاق ظریف رفته و با او صحبت کرده است: «سخنانم را این‌طور آغاز کردم که «جواد، می‌خواهی این کار به سرانجام برسد یا نه؟» کمی درباره مخاطرات موجود و مسیری که پیموده بودیم تا به جایی برسیم که در آن قرار داشتیم صحبت کردیم. جواد به من گفت که با تهران صحبت کرده و تصورش این است که پاسخ آن‌ها به برخی از ایده‌هایی که داشته سازنده بوده است. می‌خواست با هم رایزنی کنیم ببینیم می‌توانیم از لبه پرتگاه دور شویم یا خیر. گفتم تمایل دارم حرف‌های‌شان را بشنوم، اما برخی موارد معین هستند که نمی‌توانیم نادیده‌شان بگیریم.» امتیازات نمایشی آمریکا به ایران! البته بر اساس ادعا‌های کری در کتاب خاطراتش، اختلافات تا ۱۳جولای یعنی یک روز قبل از نهایی شدن برجام ادامه داشته‌اند، بر اساس خاطرات جان کری، عصر ۱۳جولای ظریف، لاوروف، فدریکا موگرینی، مسوول جدید سیاست خارجی اتحادیه اروپا به دعوت کری به اتاق آمریکا در کوبورگ رفته بودند، وزیر امورخارجه ایران داشت دلایل خودش را درباره اینکه چرا توافقی که در حال حرکت به سمتش بودند به اندازه کافی برای ایران خوب نبود یکی یکی علامت می‌زد. بعد از ایجاد تنش و قصد ظریف برای خروج از اتاق آمریکا. کری تاکید می‌کند که «لحظه حقیقت فرا رسیده؛ می‌خواهی آن را بپذیری یا ردش می‌کنی؟» در این زمان وزیر امورخارجه ایران اعلام می‌کند که تنها با قبول شرط دیگری توسط ایران حاضر به پذیرش توافق است، اینجا، اما روایت‌های کری عجیب است چراکه او اعتراف می‌کند، تنها امتیازاتی در اختیار ایران قرار داده که نمایشی و برای ژست است و ارزشی ندارد.
کری در کتاب خاطراتش نوشته است: «با سرعت هر چه تمام‌تر به اتاق بغلی رفتم. رابرت مالی از شورای امنیت ملی [آمریکا]، جان فاینر و وندی شرمن در آنجا منتظر تازه‌ترین خبر‌ها بودند.» چیزی پیدا کنید که بدون هزینه‌تراشی برای ما و بدون اینکه ذره‌ای در مسائل اساسی تغییر ایجاد شود باعث شود او (ظریف) بتواند مشکلات را پشت سر بگذارد. تنها مانعی که الان وجود دارد همین است. نظری دارید؟ نگاه کردم و دیدم که همه شانه بالا می‌اندازند. ریس بک‌مایر، کارشناس مسائل تحریمی ما با احتیاط شروع به صحبت کردن کرد و گفت: «یک چیزی هست...» خزانه‌داری آمریکا از قبل آماده شده بود نام ۱۲نفر از کسانی که در فهرست ایرانی‌های تحت تحریم قرار داشتند از این فهرست خارج کند. ما آن موقع، از این تصمیم برای لحظه‌ای مثل حالا صرف‌نظر کردیم و این کارتی بود که ایالات متحده در جیب عقب ما گذاشته بود. حالا وقتش بود که آن را بازی کنیم. کریس توصیه کرد: «این‌ها آدم‌های چندان اثرگذاری نیستند. ممکن است [خروج این افراد از فهرست تحریم‌ها]کافی نباشد.»، اما من می‌دانستم که چیزی که اهمیت داشت ژست این مسأله و احترام گذاشتن به تصمیم‌های سختی بود که ایرانی‌ها گرفته بودند.»
با نگاهی دقیق به خاطرات کری می‌توان فهمید که طرف آمریکایی هم فکر نمی‌کردند تیم مذاکره‌کننده ایرانی پیشنهادات‌شان را بپذیرند چراکه آن‌ها تنها امتیاز‌هایی نمایشی را در اختیار ایران قرار دادند موضوعی که حتی «وندی شرمن» نیز پیش از این بدان اشاره کرده بود.
حال صحت تحلیل کارشناسان مبنی بر اینکه استراتژی اصلی ایالات‌متحده در مذاکرات هسته‌ای، نه گرفتن و دادن امتیاز، که نگه داشتن ایران در یک شرایط «تعلیق»، با هدف گرفتن ابزار هسته‌ای از دست ایران با کم‌ترین هزینه و از سوی دیگر دادن حداقل امتیاز به ایران است، اثبات شد.
کنایه «وندی شرمن» به ظریف، عراقچی و تخت روانچی این را شاید بتوان با کمی دقت به مواضع مذاکره‌کننده ارشد آمریکایی متوجه شد چراکه در زمان مذاکرات در مهرماه۹۲ بود که وندی شرمن صراحتاً اعلام کرده بود «فریب و نیرنگ قسمتی از DNA ایرانیان است.»
پس از آن هم، در ۲۲مارس۲۰۱۷، دوم فروردین۹۶ «وندی شرمن» در اندیشکده وودرو ویلسون و در حضور «کاترین اشتون» با تمسخر درباره توافق هسته‌ای گفته بود: «اتحادیه اروپا توافق کردند که تحریم‌های هسته‌ای را (موقتاً متوقف کنند)، lift است که در زبان انگلیسی به معنی (معلق نگاه داشتن یا موقتاً متوقف کردن) است، اما طرف ایرانی lift را به معنی پایان دادن و خاتمه دادن ترجمه می‌کرد و به همین دلیل هم ما از این لغت استفاده کردیم- یکی از کار‌هایی که شخص در دیپلماسی انجام می‌دهد این است که توجه کند زبان اهمیت دارد.»
ماجرای اشک ریختن «وندی شرمن» و تغییر موضع مقامات ایرانی وندی شرمن که در خرداد۹۷ در مصاحبه با رادیو نیویورکر گفته بود: «قطعاً ما در طول مذاکرات برجام می‌دانستیم که احتمال لغو این توافق [از سوی آمریکا]وجود دارد. مذاکره‌کنندگان ایرانی نیز در طول این مذاکرات مدام می‌پرسیدند ما از کجا بدانیم شما این توافق را لغو نخواهید کرد و من می‌گفتم راهی برای پی بردن به این وجود ندارد همان‌طورکه ما نمی‌دانیم شما به این توافق پایبند خواهید ماند یا نه!» اخیراً هم با انتشار رشته توییت‌هایی ضمن روایت برخی از جزییات مذاکره هسته‌ای، درباره هنر معامله نوشت و زیرکی خود را هنگامی می‌داند که مقابل عراقچی و روانچی، اشک در چشمانش جمع کرده و توانسته این دو را وادار به عقب‌نشینی در مذاکرات کند. حال باید دید که آیا مسوولان تیم مذاکره‌کننده ایرانی درباره این افشاگری‌های کری و شرمن باز هم سکوت اختیار می‌کنند یا این ادعا را تکذیب می‌کنند.
متاسفانه برجام براساس سهل‌اندیشی و اعتماد نابه‌جا به آمریکا امضا و اجرا شد که اگر این نبود هیچ‌گاه تعهدات طرفین، نامتوازن، ناهمزمان و برگشت‌ناپذیر برای ما و برگشت‌پذیر و قابل نقض برای طرف آمریکایی و فاقد مکانیسم حقوقی مفید هنگام شکایت تنظیم نمی‌شد.