مهمان‌پرست: لهستان تنها کشوری که مقابل اروپا ایستاد
سفیر سابق ایران در ورشو گفت: اگر تغییرات اخیر در آمریکا اتفاق نمی‌افتد، الان حجم رابطه لهستان با ما حداقل بالای سه میلیارد یورو در سال بود و یکی از شرکای اصلی ما محسوب می‌شد.
خبرگزاری فارس: سفیر سابق ایران در ورشو گفت: اگر تغییرات اخیر در آمریکا اتفاق نمی‌افتد، الان حجم رابطه لهستان با ما حداقل بالای سه میلیارد یورو در سال بود و یکی از شرکای اصلی ما محسوب می‌شد.
«رامین مهمان‌پرست» سفیر سابق ایران در ورشو و سخنگوی اسبق وزارت امور خارجه امروز (چهارشنبه) در گفت‌وگویی به تشریح قطب بندی جدیدی که در داخل اتحادیه اروپا صورت می‌گیرد، پرداخت و گفت: در حال حاضر در دوران گذار به سر می‌بریم و اتحادیه اروپا تمایل دارد به یک قدرت و قطب تبدیل شود، ولی مشکلات و تضاد‌هایی در درون دارد، خروج انگلیس از اتحادیه شرایط جدیدی را در این اتحادیه اروپا به وجود آورده، فرانسه و آلمان به دنبال رهبری اتحادیه هستند و در مقابل کشور‌هایی که به اتحادیه اضافه شدند و به لحاظ اقتصادی شرایط پایین‌تری دارند، به شرایط اتحادیه اعتراضاتی دارند.
مهمان‌پرست ادامه داد: اختلاف نظر‌های سیاسی درباره امنیت اروپا و کار اقتصادی با آمریکا و روسیه، پذیرش پناهندگان و ... مسائلی به وجود آورده که اتحادیه اروپا یک وضعیت رو به گذاری دارد تا بتواند آینده خود را مشخص کند.
وی اضافه کرد: اتحادیه اروپا از یک طرف می‌خواهد هویت مستقل داشته باشد و از حقوق خود مقابل آمریکا دفاع کند و از طرف دیگر مشکلاتی در داخل دارد که توانایی این کار را به شکل کامل ندارد و به همین خاطر بحث برجام که پیش آمد موضوعی شد که اتحادیه اروپا استقلال خود را نشان دهد و مانور قدرتی داشته باشد و از طرف دیگر با روی کار آمدن ترامپ، تقابلی بین اتحادیه و آمریکا به وجود آمده که باید ببینیم از این تقابل چه فرصت‌هایی را می‌توانیم برای منافع ملی خود به دست آوریم.
*اروپا تمایل دارد آمریکا را به عنوان یک شریک استراتژیک داشته باشد، ولی از منافع خودش هم دفاع کند
سخنگوی اسبق وزارت خارجه درباره اینکه ارتباط آمریکا و اروپا در این مقطع نسبت به دوره‌های گذشته چه وضعیتی را دارد و چگونه می‌توانیم در این فضا به جایی برویم که بیشترین حد منافع ملی ما تامین شود؟ ادامه داد: ظرف چند سال گذشته تغییرات اساسی در غرب به وجود آمده، جریان ملی‌گرایی رشد قابل توجهی داشته و حتی انتخاب ترامپ نتیجه یک ملی گرایی بود و با انگلیس با همین شعار بحث خروج از اتحادیه اروپا مطرح شد و در اروپا کشور‌هایی مثل مجارستان و لهستان به سمت ملی گرایی رفتند و موج فراگیری به سمت ملی گرایی و دفاع از منافع ملی رشد پیدا کرده و حاصل این تحولات، تغییر رویکرد‌ها شده است.
مهمان‌پرست ادامه داد: وقتی ترامپ می‌گوید اگر می‌خواهید امنیت خود را تامین کنید خودتان باید هزینه‌هایتان را بپردازید و در بحث ناتو می‌گوید اگر حداقل ۲ درصد از درآمد ملی صرف بودجه‌های ملی نشود حاضر نیستیم کمبود آن را جبران کنیم و در بحث تعرفه‌های اقتصادی بحث‌های جدی پیش آمده، نشانگر آن است که وضعیت نسبت به گذشته قدری متفاوت است و وقتی جریانات ملی‌گرایی روی کار می‌آیند، تلاش می‌کنند منافع خود را دنبال کنند.
سفیر سابق ایران در لهستان که در برنامه «بحث روز» رادیو ایران، شرکت کرده بود، بیان کرد: در شرایط فعلی، اتحادیه اروپا تمایل دارد آمریکا را به عنوان یک شریک استراتژیک داشته باشد، ولی از منافع خودش هم دفاع کند. موضوعات دیگری وارد این بحث‌ها شد که اختلاف و انشعابی در داخل اتحادیه اروپا ایجاد کرد؛ از زمانی که بحث اوکراین و کریمه مطرح شد، کشور‌هایی مثل لهستان از ترس حمله روسیه و نگرانی‌های امنیتی به شدت نیاز خودشان را به آمریکا و وجود پایگاه نظامی آمریکا در کشورشان اعلام کردند و حتی اصرار داشتند سپر دفاع موشکی را باید زودتر برقرار و تعداد نیرو‌ها را افزایش دهید.
*لهستان تنها کشوری که مقابل اروپا ایستاد
وی افزود: به همین دلیل در بحث برجام تنها کشوری که در مقابل اتحادیه اروپا که حمایت از برجام بود، ایستاد و گفت: ما باید از مواضع آمریکا حمایت کنیم، لهستان بود و در واقع اختلافاتی در داخل اتحادیه به لحاظ مسائل امنیتی وجود دارد.
مهمان‌پرست گفت: در حال حاضر خط لوله گازی که قرار است از روسیه به آلمان برود، مورد اختلاف جدی بین اتحادیه اروپاست. در حال حاضر مباحث مختلفی در داخل اتحادیه است و این‌ها موضع یکسان و واحد در مقابل آمریکا را تغییر داده است، به همین خاطر شاهد موضع‌گیری‌های متفاوت هستیم.
وی افزود:، ولی حاصل جمع آن این است که اتحادیه به سمت جدیدی می‌رود و با چالش‌هایی روبرو است و می‌خواهد برای آینده نزدیک هویت جدید خود را تعریف کند. رهبرانی که نقش جدی دارند آمریکا و فرانسه هستند و در بین کشور‌های دیگر که با نگرانی‌های دیگری کار را دنبال می‌کنند، گروه «ویشگراد» شامل لهستان، مجارستان، چک و اسلواکی هستند و برخی کشور‌ها مثل اتریش به آن اضافه شده‌اند و باید در این فضا ببینیم روابط اروپا و آمریکا به کجا می‌رسد.
*اصلاحات و تحولات بزرگ ساختار اداری و اقتصادی کشور را با شهامت در پیش بگیریم
این دیپلمات ارشد کشورمان درباره اینکه بعد از روی کار آمدن ترامپ برخی اروپایی‌ها احساس خطر می‌کنند و ما چقدر باید به اروپا فرصت دهیم که تکلیف خود را معلوم کنند؟ ادامه داد: یک بحث کلی در سیاست خارجی داریم که مورد تأکید مقام معظم رهبری نیز هست و آن توسعه روابط با همه کشور‌ها با یکی دو کشور و رژیمی است که مشروعیت برای آن‌ها قائل نیستیم؛ اینکه با اروپا رابطه داشته باشیم و سعی کنیم توسعه یابد و از منافع این رابطه برای کشور استفاده کنیم، باید جزو دستور کارمان همیشه باشد؛ چه در بحث برجام خواسته‌های ما محقق بشود و چه اینکه در حد توانایی‌های اروپا و اینکه امکان ایستادگی در مقابل آمریکا دارد، سطح توقع‌مان را قدری واقعی‌تر ببینم و انتظارات خود را تعدیل کنیم.
وی گفت: در دنیای امروز اگر کسی بخواهد از حق خودش دفاع کند باید قوی باشد، برای اقتدار باید شرایطی در کشور ایجاد شود، مقام معظم رهبری سال‌هاست بر خصوصی سازی و پیاده کردن اصل ۴۴ و توجه به توانایی‌های داخلی تأکید کردند، در دولت خودمان مسئولان می‌گویند که دولت بزرگ است و وزن سنگینی دارد و ... ما باید اصلاحات و تحولات بزرگ ساختار اداری و اقتصادی کشور را با شهامت در پیش بگیریم.
مهمان‌پرست ادامه داد: اگر حتی برجام کامل اجرا می‌شد و حتی اگر تحریم نفتی نمی‌شدیم و حتی اگر برای نقل و انتقالات پول نفت هیچ مشکلی به وجود نمی‌آمد، ساختار اداری و اقتصادی کشور به گونه‌ای است که قابل تداوم نیست. الان وقتی می‌خواهند ما را تهدید کنند می‌گویند نفت را تحریم می‌کنیم.
*چرا باید به نقطه‌ای برسیم که فروش نفت‌مان به نقطه ضعف تبدیل شود؟
این دیپلمات ارشد کشورمان پرسید: چرا باید به نقطه‌ای برسیم که فروش نفت‌مان به نقطه ضعف تبدیل شود و اگر نتوانیم بفروشیم در اداره مملکت دچار مشکل شویم؟
وی با بیان اینکه براساس آمار ۱۳۹۶ تعداد حقوق بگیران دولتی نزدیک چهار میلیون نفر است و تعداد بازنشسته‌های دولتی چهار و نیم میلیون نفر است، خاطرنشان کرد: یعنی در مجموع هشت و نیم میلیون نفر حقوق بگیر دولت هستند و اگر هر کدام از این‌ها یک خانواده سه چهار نفره داشته باشند یعنی ۳۵ میلیون نفر باید از دولت هر ماه حقوق بگیرند، یعنی هر چه نفت و منابع زیرزمینی داریم باید تبدیل به حقوق شود و هزینه جاری کنیم، این فساد دارد.
سفیر سابق ایران در ورشو گفت: وقتی که سیستم به سمت دولتی بودن می‌رود، همه مردم دنبال این هستند که فرزندانشان استخدام دولت شوند و فشار می‌آورند، اینکه رهبری تأکید بر خصوصی سازی دارند، چون در بخش خصوصی با کمترین هزینه سعی می‌کنند بیشترین درآمد را داشته باشند. کشور‌های بزرگی در دنیا هستند که اصلا نفت ندارند و وارد کننده نفت هستند و تبدیل به قدرت شده‌اند، به عنوان مثال ترکیه ۳۰ تا ۴۰ سال در چه شرایطی بود؟ لهستان نفت را از ما و روسیه و ... وارد می‌کند، ولی ششمین قدرت اقتصادی اروپا شده است، لهستانی که در رژیم کمونیستی در بدترین شرایط بود.
مهمان‌پرست تصریح کرد: باید تصمیمات بزرگ برای اصلاح ساختار اداری بگیریم و ساختار اقتصادی را درست کنیم، اگر بدنه دولت را کوچک کنیم هزینه‌های جاری کاهش می‌یابد و اگر بخش خصوصی را تقویت کنیم، درآمدهایمان افزایش می‌یابد؛ یعنی بدون نیاز به درآمد نفت برای هزینه‌های جاری می‌توانیم کشور را اداره کنیم. درآمد‌های نفت باید برای زیرساخت‌ها، ایجاد کارخانجات و اشتغال باشد.
وی با ذکر این نکته که حدود ۴۰ میلیون نفر جمعیت کشور بین ۱۵ سال تا ۳۹ سال است، خاطرنشان کرد: باید برنامه‌ریزی‌هایمان برای این جمعیت جوان باشد و هر موقعی تصمیم بگیریم این کار شروع شود، برده‌ایم. هر چه به تاخیر بیفتد ضرر می‌کنیم.
مهمان‌پرست عنوان کرد: آینده برجام تقریبا معلوم است، بالاخره یک حدی از خواسته‌های ما تامین می‌شود، باید به نقطه‌ای برسیم که نقطه ضعف‌مان را در برابر قدرت‌ها را از بین ببریم، اگر بحث دفاعی ما الان به نقطه قوت رسیده در کنار آن اگر در بحث اقتصادی بتوانیم به نقطه قوت برسیم، در همه مذاکرات می‌توانیم از حقمان دفاع کنیم.
وی گفت: اگر یادتان باشد مقام معظم رهبری سال ۹۲ را سال حماسه سیاسی و اقتصادی اعلام کردند، حماسه سیاسی انتخابات ریاست جمهوری و وحدت بین مردم و حضور یکپارچه مردم و کاهش درگیری‌ها بود و به یک نقطه اوج رسیدیم، ولی در حماسه اقتصادی کاری که باید انجام شود، هنوز انجام نشده است.
*بدنه وزارت خارجه را به لحاظ کارشناسی در بخش اقتصادی بیشتر تقویت کنیم
سفیر سابق ایران در ورشو درباره تغییرات ساختاری در وزارت خارجه گفت: انصافا از زمانی که آقای ظریف سکان وزارت خارجه را پنج سال پیش به عهده گرفت در همه سمینار‌ها و سفر‌هایی که داشتند به مجموعه همکاران در وزارت خارجه تأکید می‌کردند اولویت اول باید کار اقتصادی باشد، به سفارتخانه‌ها در این خصوص تأکید جدی داشتند و همه بخش‌های سیاسی و معاونت‌های ساختار قبلی وظیفه اصلی‌شان کار اقتصادی بود.
وی افزود: در ساختار جدید معاونت اقتصادی مستقل داریم که به صورت مستقیم‌تر کار اقتصادی را دنبال کند. سفارتخانه‌ها و همکاران در ستاد تلاش می‌کنند و حتما جزو برنامه‌های مقامات ارشد وزارت خارجه این است که در آینده با توجه به روندی که باید نیرو به وزارت خارجه اضافه شود کسانی اضافه شوند که در بحث‌های اقتصادی مدارک تحصیلی خوبی دارند و دوره‌های عملی کار اقتصادی در سیاست خارجی را گذرانده باشند و باید بدنه وزارت خارجه را به لحاظ کارشناسی در بخش اقتصادی بیشتر تقویت کنیم.
مهمان‌پرست گفت: هر چقدر بتوانیم دوره‌های عملی در کار اقتصاد بین‌الملل را تعریف کنیم، نتیجه بهتر خواهد بود؛ این حرکت شروع شده است؛ ولی شاید بدشانسی آقای ظریف و دوستان بود که در اوج برنامه‌ریزی که در کار اقتصادی و توسعه روابط بخصوص با اروپا داشتیم، فردی به نام ترامپ انتخاب شد و معادلات زیادی را نه در رابطه با ما بلکه در موضوعات بین‌المللی به هم زد.
*اگر این تغییرات در آمریکا اتفاق نمی‌افتد، الان حجم رابطه لهستان با ما حداقل بالای سه میلیارد یورو در سال بود
وی افزود: اگر این تغییرات در آمریکا اتفاق نمی‌افتد، حجم رابطه لهستان الان با ما حداقل بالای سه میلیارد یورو در سال بود و یکی از شرکای اصلی ما محسوب می‌شد، روندی که شروع کرده بودیم بسیار موفق بود، ولی ما باید معادلات سیاسی و تحولات را در نظر بگیریم.
مهمان‌پرست ادامه داد: با توجه به شرایط فعلی می‌توانیم بخشی از نیازهایمان را در اروپا می‌توانیم تامین کنیم منتها با شرکت‌های کوچک و متوسط بیشتر باید کار کنیم در تامین ماشین آلات، تکنولوژی‌های جدید و سرمایه‌گذاری در حد پایین‌تر و در سطح انتظار معقول‌تر و یک مقدار هم با آسیا.
وی درباره خط مشی مقام معظم رهبری درباره اروپا که با اروپا قطع رابطه نکنیم، ولی در عین حال منتظر هم نخواهیم بود، گفت: توسعه روابط با همه کشور‌ها باید جزو دستور کارمان باشد، در حد امکان و توان؛ در بخش‌هایی که می‌توانیم منافع ملی را تأمین کنیم باید دنبال کنیم، ولی بیش از حد انتظار خوشبینی داشتن که می‌تواند تحول خیلی بزرگی اتفاق بیفتد، ممکن است ما را از بقیه برنامه‌ها باز نگهدارد.
سخنگوی اسبق وزارت خارجه در پایان گفت: معتقدم در کنار کاری که در سیاست خارجی انجام می‌شود، باید سه قوه کمک کنند در کار اساسی تحول ساختار اداری و اقتصادی در داخل برویم.