شاعری: حجتی محافظه‌کاری می‌کند
عضو هیئت رئیسه کمیسیون کشاورزی مجلس در گفت‌وگوی تفصیلی با تسنیم درباره استیضاح «حجتی»، وضعیت کالاهای استراتژیک کشاورزی توضیحاتی را ارائه کرد.
خبرگزاری تسنیم: عضو هیئت رئیسه کمیسیون کشاورزی مجلس در گفت‌وگوی تفصیلی با تسنیم درباره استیضاح «حجتی»، وضعیت کالاهای استراتژیک کشاورزی توضیحاتی را ارائه کرد.
علی‌محمد شاعری عضو هیئت‌رئیسه کمیسیون کشاورزی آب و منابع طبیعی و نماینده مردم بهشهر، نکا و گلوگاه در مجلس شورای اسلامی طی روز‌های اخیر بازدید کرد.
وی در جریان این بازدید با خبرنگاران پارلمانی درباره موضوعاتی مانند ارزیابی عملکرد محمود حجتی وزیر جهادکشاورزی، استیضاح وی، وضعیت کشاورزی کشور و همچنین اثر تحریم‌های آمریکا در این حوزه، بحث و گفتگو کرد.
شاعری متولد ۱۳۳۸ بوده ودر سال ۱۳۷۴ موفق به اخذ مدرک دکترای تخصصی در رشته علوم کشاورزی در دانشگاه علوم و تحقیقات تهران شده است.
وی ضمن تدریس در دانشگاه، مسئولیت‌هایی چون؛ استاندار گلستان در دولت دهم، معاون وزیر کشور، معاون وزیر جهادکشاورزی، قائم مقام معاون رئیس‌جمهور و رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست کشور، شهردار منطقه ۲۲ تهران و همچنین ریاست محیط زیست شهرداری تهران را بر عهده داشته است.
مشروح گفتگو خبرنگاران پارلمانی خبرگزاری تسنیم با عضو هیئت‌رئیسه کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی مجلس را در ذیل می‌خوانید:
تسنیم: در روز‌های گذشته بحث ارجاع طرح استیضاح وزیر جهادکشاورزی مطرح شد. به نظر شما عملکرد محمود حجتی در این حوزه چگونه است؟
شاعری: آقای حجتی مانند وزرای دیگر دارای نقاط قوت و ضعف است. وزارت جهاد کشاورزی در زمینه تولید محصولات کشاورزی نسبتا موفق بوده، اما در تنظیم بازار این محصولات ناموفق بوده است.
بر اساس آمار وزارت جهاد کشاورزی، سالانه حدود ۱۲۰ میلیون تُن محصولات کشاورزی در کشور تولید می‌شود و تقریباً ۸۰ درصد نیاز غذایی کشور در داخل تامین می‌شود که در رأس این تولیدات موضوع خودکفایی در تولید گندم و شکر قرار دارد. با توجه به میزان تولیدات این محصول در سال جاری ما نیاز به واردات گندم نداریم.
**تراز تجاری کشاورزی منفی ۴ میلیارد شده است
کشور ما در بسیاری از محصولات کشاورزی مانند گندم، برنج، زعفران، کشمش، پسته، خرما، انگور، مرکبات و سیب صاحب نام و برند است؛ علاوه بر این ایران، در زمینه تولید محصولات لبنی، پروتئینی مانند تولید گوشت قرمز، سفید و تولید خاویار در دنیا شناخته شده است، اما علیرغم ظرفیت‌های فوق‌العاده در زمینه کشاورزی، وزارتخانه در صادرات محصولات کشاورزی رتبه خوبی نداشته که همین امر سبب شده تا تراز تجاری کشور در بخش کشاورزی منفی ۴ میلیارد دلار شود.
نیاز داخلی ما به مرکبات و سیب در حدود ۵ میلیون تُن است، ولی در حدود ۱۰ میلیون سیب و مرکبات در داخل کشور تولید می‌شود که لازم است مازاد تولید را به سایر کشور‌ها صادر کنیم، اما متاسفانه وزارت کشاورزی در زمینه صادرات بسیار ضعیف عمل می‌کند.
**حجتی برای توسعه محصولات کشاورزی برنامه مدونی ندارد
زمانی که کشاورزی یک کشور، صادرات محور نباشد، در نهایت کشاورزی آن معیشتی می‌شود؛ لذا یکی از انتقاد‌هایی که به وزارت کشاورزی وارد است این است که برنامه مدونی برای توسعه صادرات ندارد. باید گفت: وزارت جهاد کشاورزی در بخش تنظیم بازار محصولات کشاورزی چندان موفق نبوده، به عبارتی؛ وزارتخانه به همان میزان که در زمینه تولید عملکرد خوبی داشته به همان میزان در بخش تنظیم بازار محصولات ناموفق عمل کرده است.
در بسیاری از محصولات کشاورزی ما می‌توانیم خودکفا باشیم، اما واردات بی‌رویه باعث شده که تولید داخلی آن محصول مرقوم به صرفه نباشد و کشاورزان علاقه‌ای به تولید آن نداشته باشند. در حال حاضر در برخی از محصولات مانند حبوبات و گوشت‌قرمز با سرمایه‌گذاری بسیار کم می‌توانیم به خودکفایی برسیم؛ البته ما در زمینه تولید خوراک دام، ذرت و همچنین برنج به خودکفایی کامل نرسیده‌ایم که با اندکی تلاش در این محصولات هم می‌توانیم به خود کفایی برسیم.
وزارت صنعت برای حمایت از خودروسازان و محصولات بی‌کیفیتی مانند پراید، سمند واردات خودرو‌های خارجی به کشور را ممنوع کرده است؛ این در حالی است که تولیدات ما در بخش کشاورزی در دنیا صاحب نام و برند هستند. کدام کشور پسته، خاویار، برنج طارم و زعفران ایران را دارد. پس چرا نمی‌توانیم در بازار‌های جهانی حضور جدی و موثری داشته باشیم. نتیجه می‌گیریم که وزارت جهاد در بخش بازرگانی و تنظیم بازار بسیار ضعیف عمل می‌کند و یکی از انتقادات مجلس به وزارت کشاورزی از این منظر است.
انتقاد دیگری که متوجه این وزارتخانه است این است که، مسئولان این وزارتخانه توجه خاصی به بیمه محصولات کشاورزی ندارند که ضروریست چاره‌ای اساسی در این زمینه بیاندیشد و لازم است بیمه را در این بخش صنعتی کنند. وزارت کشاورزی برای مقابله با رخداد‌های طبیعی و جبران خسارت کشاورزان، برنامه مشخصی ندارد که این مسئله سبب نگرانی و بی‌انگیزگی کشاورزان می‌شود.
** وزارت کشاورزی در زمینه خرید تضمینی محصولات کشاورزی موفق عمل نکرده است
تسنیم:آیا دولت بهای خرید تضمینی گندم از کشاورزان را به طور کامل پرداخت کرده است؟
شاعری:وزارت جهادکشاورزی در زمینه خرید تضمینی محصولات کشاورزی تاکنون موفق عمل نکرده است. قیمت گندم طی ۳ سال گذشته تنها ۳۰ تومان در هر کیلو افزایش پیدا کرده این در حالی است که طبق قانون، وزارت کشاورزی مکلف بود به میزان نرخ تورم نرخ خرید محصولات تضمینی را افزایش دهد؛ در حال حاضر وزارت کشاورزی این پیشنهاد را مطرح می‌کند، اما شورای اقتصاد زیر بار آن نمی‌رود. در این جا لازم است وزیر مطالبه‌گری کند و با قدرت بایستد و عُرضه دفاع از بخش را داشته باشد، اما متاسفانه ما این را از وزیر نمی‌بینیم. باید بگویم آقای حجتی، آن حجتی سابق نیست، حجتی که ما در اوایل جهاد می‌شناختیم با این حجتی که الان می‌شناسم خیلی متفاوت شده است.
**شورای اقتصاد زیربار افزایش قیمت خرید تضمینی گندم نمی‌رود
دولت بیش از ۹ میلیون تُن گندم از کشاورزان خریداری کرده و در حدود ۴ هزار میلیارد تومان از بدهی گندم‌کاران را پرداخت نکرده است؛ دولت در حال حاضر ۴۰ درصد از مطالبات گندم‌کاران را نپرداخته و طبق اطلاعاتی که ما داریم تسویه حساب آن‌ها تا مهر و آبان زمان می‌برد که این مسئله باعث دلسردی کشاورزان می‌شود.
کشاورزان چشمشان به وزیر و وزارت جهاد کشاورزی است؛ البته در این زمینه شورای اقتصاد و ستاد تنظیم بازار هم باید وزیر را کمک کنند. آقای حجتی محافظه‌کاری می‌کند و تسلیم نظرات دولت و اعضای شورای اقتصاد می‌شود. وی نباید به هیچ عنوان زیر بار تصمیمات غلط شورای اقتصاد برود و باید تنها از کشاورز و اقتصاد مقاومتی دفاع کند.
**دولت ۴ هزار میلیارد به گندم کاران بدهکار اشت
وزیر کشاورزی مهندس عمران است و سن و سالی هم از وی گذشته است، معاونین وزیر اکثرا بازنشسته هستند و چندان انگیزه کار کردن ندارند؛ بنابراین باید جای خود را به نخبگان جوان، مدیران با عرضه، مدیران علمی و مدیرانی که بخش را می‌شناسند، بدهند.
** آقای حجتی آدم خوبیست، ولی نمی‌تواند وزیرکشاورزی خوبی باشد
بنده به آقای حجتی علاقه‌مند هستم ایشان را خیلی دوست دارم و خودشان هم این را می‌داند، رابطه عاطفی خیلی قوی هم با وزیر دارم. آقای حجتی آدم خوبیست، ولی وزیر کشاورزی خوبی نمی‌تواند باشد. وزرای کشاورزی در تمامی دنیا متخصصین کشاورزی هستند که از دانشگاه‌های معتبر فارع‌التحصیل شدند در مزرعه کار کردند و در این زمینه متخصص بوده بنابراین قاعده بازار، تولید و سیاست‌گذاری در این بخش را می‌دانند و محکم در مقابل رانت‌خواری‌ها و زیاده خواهی‌ها ایستاده و از حق کشاورزان دفاع می‌کنند.
کشور‌هایی که وزیرکشاورزی خوبی دارند کشاورزی را صادرات محور کرده، جلوی واردات بی‌رویه را گرفته و یارانه خوبی به بخش کشاورزی اختصاص دادند. علوم جدید کشاورزی را در سطح مزرعه ترویج دادند و به تولید کمک کردند. این کشور‌ها همواره در کنار کشاورز باقی ماندند. ولی در کشورمان شاهد هستیم که علیرغم تولید بسیار، یکسال مشکل سیب‌زمینی، یکسال مشکل پیاز و سال بعد مشکل کشمش را داریم. کاملا مشخص اس یک نفر نیست که بتواند تولیدات کشاورزان ا. در بازار ساماندهی کند.
سال گذشته ۲۰ میلیون مرغ در اثر آنفولانزای مرغی از بین رفت و قیمت مرغ چندین برابر افزایش یافت؛ نمایندگان به وظیفه قانونی خود عمل کردند و وزیر را به خاطر این مسئله و هم به دلایل دیگر استیضاح کردند، ولی استیضاحش رای نیاورد. بنده دوست دارم آقای حجتی در کار خود موفق باشد، ولی توان وی همین میزان است، یعنی بیشتر از این توان ندارد. امیدوارم که آقای حجتی همان میزان که آدم خوبی است وزیر خوبی هم باشد.
مسئولان وزارت جهاد کشاورزی نباید به دلیل اینکه ما در گندم و شکر خودکفا شدیم قانع شوند و بگویند که پس دیگر وزارتخانه شرایط مطلوبی دارد. ظرفیت کشور بسیار بالاتر از این حرف‌ها است. ما به هر میزان از فن‌آوری‌های روز دنیا و از علوم کشاورزی استفاده کنیم به همان میزان می‌توانیم تولیداتمان را افزایش دهیم و در بازار‌های جهانی حضور پیدا کنیم.
تسنیم:با توجه به اینکه طرح استیضاح وزیر به کمیسیون کشاورزی ارجاع شده، فکر می‌کنید این بار استیضاح وزیر جهاد کشاورزی در مجلس رای بیاورد. ارزیابی‌تان از جو مجلس چیست؟
شاعری: مجلس دهم غیر قابل پیش‌بینی است، با نگاهی به ترکیب فراکسیون‌های سیاسی مجلس به این موضوع پی می‌برید. حدود ۳۰ درصد از نمایندگان در فراکسیون نمایندگان ولایی عضو هستند، همین میزان در فراکسیون امید عضو هستند و مابقی نمایندگان هم در فراکسیون مستقلان ولایی حضور دارند. در اواخر سال گذشته که موضوع استیضاح ۳ تن از وزرا مطرح بود در جریان استیضاح عباس آخوندی وزیر راه و شهرسازی تا زمان رای‌گیری گفته می‌شد که اعضای فراکسیون امید می‌خواهند به استیضاح وی رای منفی دهد که همین مسائل سبب شد تا استیضاح وی و دیگر استیضاح‌ها نقش بر آب شود. اما اگر مجلس در همان زمان ۲ الی ۳ وزیر کابینه را استیضاح کرده بود و استیضاح‌ها رای می‌آورد، الان هم رضایت‌مندی مردم بیشتر می‌شد و هم مشکلات بخش کشاورزی، صنعت و کار و بخش‌های دیگر کمتر می‌شد.
مردم دوست دارند که نمایندگانشان مقتدر بوده و و وکیل الدوله نباشند. ما دوست داریم نماینده هم وکیل الدوله نباشد و هم ضد دولت نباشد؛ این ۲ خصوصیت را داشتن یک مقدار کار سختی است، ولی شدنی است.
**دولت، پیش‌بینی دقیقی از اوضاع و احوال سال جدید نداشت
تسنیم: آمریکا از برجام خارج شده و تحریم‌هایی را علیه کشورمان اعمال کرده، فکر می‌کنید این تحریم‌ها تا چه میزان در حوزه در کشاورزی کشور اثر گذار خواهد بود؟
شاعری: تحریم‌ها هنوز به صورت جدی شروع نشده است و اثراتی که شما در حال حاضر در جامعه و بازار می‌بینید، بیشتر اثرات جنگ روانی تحریم‌هاست تا اینکه اثرات خود تحریم‌ها باشد. به اعتقاد بنده دولت پیش‌بینی درستی از اوضاع و احوال سال جدید نداشت؛ بنابراین آمادگی لازم و برنامه مناسب برای مواجه شدن با شرایط جدید را طرح‌ریزی نکرده بود. نمایندگان قیمت دلار را برای سال جاری ۳ هزار و هشتصد تومان پیش‌بینی کرده بودند، اما با جنگ روانی که دشمنان و برخی در داخل کشور، به راه انداختند و دولت هم نتوانست این جنگ روانی را مدیریت کند، ناگهان تقاضای کاذب شکل گرفت و به دلیل سوء مدیریت بازار از سوی دولت، قیمت ارز افزایش پیدا کرد.
ابتدای سال جاری هیچ اتفاقی نسبت به سال پیش نیفتاده بود ما همان ۲ میلیون و پانصد هزار بشکه نفت را می‌فروختیم و همین الان هم همان میزان را می‌فروشیم، نه تحریم‌ها شروع شده و نه تغییر محسوسی ایجاد شده است. اما دولت در تاریخ ۲۱ فروردین سال جاری به یک باره تصمیم گرفت که قیمت ارز را از ۳ هزار و هشتصد تومان به ۴ هزار و دویست تومان افزایش دهد؛ باز با این نرخ هم دولت توان عرضه ارز به میزان تقاضای بازار را نداشت؛ لذا عرضه کمتر از تقاضا شد و تلاطم بازار ادامه پیدا کرد و در نهایت منجر به نابسامانی بازار ارز و سکه و گسترش سفته‌بازی در کشور شد.
دولت می‌گوید که این افزایش بر اثر تقاضای روانی جامعه و بازار بود که البته باید گفت: دولت نتوانست تقاضای روانی بازار را مدیریت کند، تقاضای کاذب را هم باید دولت مدیریت می‌کرد نه دستگاه‌های دیگر، نیروی انتظامی که نمی‌تواند با برخورد نظامی و امنیتی، تقاضای کاذب و جو روانی را کنترل کند.
**دولت نتوانست جو روانی بازار ارز را مدیریت کند
بار‌ها شاهد این بوده‌ایم که مسئولان دولتی به ویژه وزیر اقتصاد عنوان می‌کنند که مشکل بازار به دلیل مسائل اقتصادی نیست بلکه اجتماعی و روانی است. دولت باید بازار را مدیریت و تنظیم کند، دولت تنظیم کننده عرضه و تقاضا در بخش اشتغال، ارز، محصولات کشاورزی و همچنین تنظیم کننده بار روانی حاکم بر جامعه است. دولت نتوانست عرضه و تقاضا را کنترل کند و اوضاع از دستش خارج شد. نهایتا این تلاطم شکل گرفت که تا الان هم ادامه دارد.
بسته‌ای که از سوی دولت در تاریخ ۲۱ فروردین ارائه شد مورد قبول مجلس نبود و از اول هم مجلس منتقد این موضوع بود. پس از آن به فرمان مقام معظم رهبری ستاد هماهنگی سران سه قوه شکل گرفت و رئیس بانک مرکزی با فشار مجلس تغییر پیدا کرد. آقای همتی که آمد بسته جدید ارائه کرد و در حال حاضر تلاطم کمتر شده، اما هنوز به نقطه بهینه نرسیده‌ایم. ما الان با کمک دولت و قوه قضائیه درصدد هستیم که اعتماد مردم را به تصمیمات مسئولان نظام بیشتر کنیم و مردم هم باید کمک کنند تا این جنگ روانی را مهار و مدیریت کنیم. دشمنان استقلال، تمامیت ارضی وهویت ما را هدف گرفتند و ما باید مراقب باشیم و تسلیم خواسته‌های زورگویان، توسعه طلبان و زیاده خواهان نشویم
این شرایط و جو روانی که الان در کشور ما وجود دارد، در بسیاری از کشور‌ها بوده، آن‌ها با همگرایی و رعایت خطوط قرمز که منافع ملی است توانستند این تلاطم و جو به وجود آمده را مهار کنند؛ بنابراین مردم دولت و مجلس باید همه دست به دست هم بدهند تا ما از این شرایط عبور کنیم. دولت باید انصافا سطح مدیریت خودش را برای اداره امور اقتصادی در کشور افزایش دهد.
**دولت باید تیم اقتصادی خود را ترمیم کند
البته بنده بعید می‌دانم با وزرایی که رئیس‌جمهور در کابینه دارد، بتواند اقدامات اساسی در جهت رفع مشکلات اقتصادی و اساسی کشور انجام دهد؛ وزارتخانه صنعت و جهاد کشاورزی و به طور کلی تیم اقتصادی دولت باید ترمیم شود. باید رویکرد، سیاست‌ها و روش‌های خودشان را اصلاح کنند و بر اساس قوانین و مصوبات مجلس و اسناد بالا دستی عمل کنند.
**به اندازه کافی محصولات و اقلام استراتژیک ذخیره شده است
در بخش کشاورزی پیش‌بینی بنده این است که با توجه به میزان تولیدی که در کشور داریم به هیچ عنوان احساس نگرانی در این زمینه نداریم. در محصولاتی مانند گندم، شکر و حبوبات و تولید محصولات پروتئینی مانند گوشت قرمز و سفید و همچنین تولیدات لبنیات مانند شیر و پنیر مشکلی نداریم. این محصولات به میزان مورد نیاز در کشور تولید می‌شود و به هیچ عنوان نگران تامین مواد غذایی در کشور نیستیم. ذخایر محصولات و اقلام استراتژیک در کشور به اندازه کافی است و ما پیش‌بینی ۲ سال آینده را در مجلس با کمک دولت انجام دادیم، ارز مورد نیاز برای تامین محصولات غذایی کشور در نظر گرفته شده است.
** خرید ارز در برخی از بازار‌ها تبدیل به شو شده است
بیش از همه این مسائلی که بنده عرض کردم خود مردم باید دقت داشته باشند تا جامعه با جنگ روانی که دشمنان علیه ما به راه انداخته‌اند دچار تلاطم نشود، بهتر است مردم تلاش کنند تا آرامش روانی در جامعه و بازار‌های مختلف ایجاد شود. در حال حاضر خرید ارز در برخی از بازار‌ها تبدیل به شو شده است؛ ارز را می‌خرند ذخیره می‌کنند و پس از چند دست جابه جایی یک سودی می‌برند؛ بخش عمده‌ای از تقاضایی که در جامعه شکل گرفته برای تامین نیاز‌های ضروری مانند درمان یا دانشجویی نیست، بلکه بیشتر به دلیل عدم اطمینان به آینده و ایجاد درآمد و کسب سود است. این اطمینان به آینده را باید دولت برای مردم تضمین کند.
اقدامات دولت باید اعتماد ساز باشد تا مردم دولت را قبول داشته باشند. رفتار دولت نباید به گونه‌ای باشد که مردم به حرف‌ها و وعده‌های مسئولان بی‌اعتماد شوند. دولتمردان نباید حرف‌های بی‌پایه و اساس بزنند تا سبب سلب اعتماد عمومی جامعه شود. بنده معتقدم که اعتماد مردم بزرگترین سرمایه اجتماعی ماست، اما متاسفانه این سرمایه اجتماعی آسیب دیده است و بهتر است با اقدامات اعتماد ساز نگزاریم بیشتر از این آسیب ببیند.