کدام وزیر سخنگو میشود؟
۳۵روز از کنارهگیری نوبخت از سخنگویی دولت میگذرد و هنوز رییس دولت جایگزین او را انتخاب نکرده است. شاید امروز دولت برای این سخنگو ندارد که اقدامی نمیکند که احتیاج به رسانهای کردن آن داشته باشد. اگر دولتی مشغول کار و فعالیت باشد یک روز را هم برای منعکس کردن خدماتش از دست نمیدهد.
صبح نو: ۳۵روز از کنارهگیری نوبخت از سخنگویی دولت میگذرد و هنوز رییس دولت جایگزین او را انتخاب نکرده است. شاید امروز دولت برای این سخنگو ندارد که اقدامی نمیکند که احتیاج به رسانهای کردن آن داشته باشد. اگر دولتی مشغول کار و فعالیت باشد یک روز را هم برای منعکس کردن خدماتش از دست نمیدهد.
نهم مرداد ماه بود که آقای محمدباقر نوبخت از سخنگویی دولت کنارهگیری کرد؛ استعفایی که مورد موافقت رییسجمهوری قرار گرفت. نوبخت در توییتی نوشت: «همانگونه که پیشتر هم گفته بودم کماثر کردن فشارهای اخیر دشمنان و شرایط جدید اداره کشور.
کار مضاعف همه مدیران را میطلبد. هرچند تاکنون بر هر دو مسوولیت ریاست سازمان برنامه و بودجه و سخنگویی دولت تمرکز داشتهام و این دو نیز با یکدیگر همپوشانی بسیاری دارند، اما از رییسجمهوری درخواست کردم بهدلیل شرایط جدید، اجازه دهند همه توان خود را صرف کمک به ایشان در حوزه برنامه و بودجه کنم و مسوولیت سخنگویی دولت را عزیز دیگری برعهده بگیرند، که خوشبختانه مورد موافقت ایشان نیز قرار گرفت.»
امروز بیش از یک ماه از موضوع میگذرد و هنوز صندلی سخنگوی دولت خالی است. آنهم در این شرایط اقتصادی که کسی بایستی در این پست قرار بگیرد که بتواند مردم را به فعالیتهای دولت امیدوار سازد. البته این تنها صندلی خالی در دولت نیست. رییسجمهوری که وعده تغییر در کابینه داده بود به این وعده خود عمل نکرد و بعد از تذکرات فراوان بالاخره کاسه صبر مجلس سرازیر شد و دو تن از وزرای اقتصادی را استیضاح کرد. هرچند که محمود واعظی رییس دفتر رییسجمهوری نیز در تیرماه خبر داده بود «رییسجمهوری در حال بررسی اسامی مختلفاند تا در فرصت مناسب برخی تغییرات انجام شود.»، اما هنوز جایگزینهای ربیعی و کرباسیان تعیین نشدهاند. از زمان وعده تغییرکابینه تنها برکناری، ولی الله سیف آنه
م یک ماه مانده به پایان حکمش در بانک مرکزی و دیگری استعفای نوبخت از سخنگویی صورت گرفته است.
بعد از وعده ترمیم کابینه از سوی دولت نخستینبار روزنامه سازندگی از تغییرات گسترده در یاران حسن روحانی خبر داد و مهمترین خانه تکانی دولت را تغییر جایگاه محمدباقر نوبخت دانست. نوبخت نیز در واکنش به این خبر با رد اثرگذاری مدیریت سازمان برنامه و بودجه بر بازار ارز، اعلام استعفاء کرد و در همین راستا اظهارداشت: «برخی نابسامانیها در بازار ارز مشکلاتی برای مردم به وجود آورد و انتظار و مطالبه مردم این است که وضعیت اقتصادی بهویژه بازار ارز بهبود یابد؛ عدهای این موضوع بهبود بازار ارز را با ترمیم و تغییر کابینه و تیم اقتصادی دولت همراه دانستند، اما واقعیت این است که موضوع ارز با سازمان برنامه و بودجه ارتباطی ندارد؛ با این حال ترجیح دادم برای اینکه زمینه اصلاح و بهبود در کابینه پیش آید و دست رییسجمهوری باز باشد داوطلبانه درخواست کنارهگیری کنم.» او بازتاب روایت کنارهگیری را در دوگانه فراتر از «فداکاری-تسویهحساب سیاسی» قرار داد و افزود: «عدهای گفتند که چنین اقدامی فداکاری است و برخی دیگر اعلام کردند برای تسویهحساب سیاسی، فضاسازی شده است؛ اکنون بیش از هر چیزی باید نگران مردم و وضعیت اقتصادی کشور باشیم؛ نظام با فشارهای خارجی مواجه است.»
البته سخنگویی دولت دوازدهم از ابتدا با چالشهایی مواجه بود. بعد از آنکه نوبخت از پذیرفتن سخنگویی دولت دوازدهم بهدلیل مشغله کاری امتناع کرد، صالحی امیری را جدیترین گزینه برای جایگزینی او نام میبردند؛ چرا که صالحی امیری، وزیر فرهنگ دولت یازدهم در لیست کابینه پیشنهادی معرفی شده به مجلس قرار نداشت. اما بالاخره در ششم شهریورماه۹۶ با حکم رییسجمهوری نوبخت به عنوان سخنگوی دولت دوازدهم انتخاب شد. حال نوبخت اینبار نه برای مشغله کاری، بلکه بهدلیل دلخوری سیاسی از این سمت کنارهگیری کرده است. تاکنون از آقایان محمود واعظی، اسحاق جهانگیری و رحمانی فضلی بهعنوان گزینههای احتمالی این سمت نام برده شده است. اما گزینه محتملتر برای این عنوان دولتی، وزیر جوان کابینه است.
اما مهمتر از جایگزین نوبخت، نداشتن سخنگو در دولت است. آنهم دولتی که تیم اقتصادی هماهنگ ندارد و امروز نیز درگیر جنگ سیاسی علیه یکدیگر هستند و هریک سعی میکنند مشکلات را به گردن دیگری بیندازند. همچنانکه رهبر مظعم انقلاب نیز در دیدار با اعضای هیات دولت به مناسبت هفته دولت به موضوع اختلاف وزرا با یکدیگر اشاره کردند و توصیه کردند که اعضای کابینه اختلافاتشان را رسانهای نکنند.
در غیاب سخنگو، رسانهها مجبور هستند تا عطش مردم درخصوص وضعیت اقتصادی کشور را در مصاحبه با دیگر دولتمردان رفع کنند؛ موضوعی که در آن اشکالات بسیاری وجود دارد و ابهامآمیز سخن گفتن از جمله آسیبهای این روند است.
با این شرایط عملکرد دولت درخصوص مشکلات اقتصادی ابهامآمیزتر و سؤالات و ابهامات مردم نیز بیشتر میشود. سؤالات بسیاری در انتظار سخنگوی جدید دولت است. باید دید دولت بالاخره کی و چه کسی را برای پاسخ به این سؤالات معرفی میکند.
هرچند که بسیاری از رسانهها و سیاسیون نیز عقیده داشتند کارویژه سخنگویی در دولت روحانی از بین رفته است چرا که همه وزرا و کابینه روحانی در فضای مجازی و شبکههای اجتماعی حضوری فعال دارند. بهطور مثال در فضای سیاسی کشور خیلیها حسامالدین آشنا را مهمترین سخنگوی دولت میدانند. او در توییتهای خود ایدهپردازی میکند؛ هشدار میدهد، تهدید میکند، سرزنش میکند، تکذیب میکند، تأیید میکند.
البته میتوان تأخیر در معرفی سخنگو را به نوعی فرار از سخنگویی تعبیر کرد چرا که پاسخگویی برای زمانی است که وضعیت مطلوب باشد. عرصه سلامت، اقتصاد، اشتغال، مسکن، بانک، بیمه، محیطزیست، دولت در کدام عرصه در شرایط کنونی اقدامی شایسته، جهادی و مفید انجام داده که بخواهد درباره آن سخن بگوید. شاید آن زمان که نوبخت استعفایش از سخنگویی دولت را اعلام کرد برای همین مورد قبول رییسجمهوری قرار گرفت که دولت تا مدتی از مواجهه با رسانهها دور باشد و پاسخگوی سؤالات آنان نباشد. همچنانکه در جلسه سؤال از رییسجمهوری در مجلس نیز مشخص شد دولت پاسخی ندارد برای سؤالات و مشکلات گوناگونی که امروز اقتصاد کشور درگیر آن است. سخنگویی برای زمانی است که دولت مشغول فعالیت و اقدام باشد. دولتی که اقدامی نمیکند سخنگویی نیاز ندارد.