مانور تجملات و ولیمههای لاکچری برخی حجاج +عکس
این روزها حجاج که از سفر معنوی حج برمیگردند کمابیش شاهد برگزاری مراسمات آنها هستیم. ولیمههایی که دیگر مثل سابق نیستند و تبدیل به یکی از ابزارهای چشموهمچشمی شده است و حجاج نیز گویی هر چه مراسمشان لوکستر باشد زیارتشان نزد خدا مقبولتر است، اما بهراستی برگزاری این قبیل مراسمها تا چه اندازه ضروری است؟!
صبح نو: حاجیها و حاجیههای این روزگار دیگر مانند قدیم سختی و مشقت نمیکشند و چند ماه طول نمیکشد که با پای پیاده یا شتر به کعبه برسند. این روزها حاجیها با کلی سلام و صلوات و امکانات رفاهی راهی خانه خدا میشوند و بعد وقتی بازمیگردند تشریفات شروع میشود. سنت ولیمه دادن حجاج که در گذشته تنها با دادن غذای سادهای رفع و رجوع میشد این روزها تبدیل به یکی از ابزارهای چشموهمچشمی شده است. تالارها و سالنهایی که به ارائه سرویس برای حجاج مشغول هستند، سعی دارند در روزهای بازگشت حجاج در تبلیغات و ارائه خدمات ویژهتر از یکدیگر پیشی بگیرند و حجاج نیز گویی هر چه مراسمشان لوکستر باشد بیشتر زیارتشان مورد قبول خدا قرار میگیرد.
این قبیل ریخت و پاشها و مانور تجملات تحت عنوان ولیمه مکه، در حالی صورت میگیرد که خیلی از مردم ما با توجه به شرایط اقتصادی کشور، در بدترین وضعیت موجود به سر میبرند. خیلی از این مردم، برای یک وعده غذای گرم، پولی ندارند. اما کمی آن طرفتر، انواع غذاهای ایرانی و فرنگی، برای مهمانانی آماده شده که معلوم نیست بتوانند این غذاها را بخورند و یا دست آخر، نصف آنها دورریز میشود. ماشینهایی که گلآرایی میشوند و روی آنها سمبلهای کعبه نصب میشود. غذاهای رنگارنگی که روی میز تالارها چشمک میزنند و در آخر هم دست نخورده دور ریخته میشوند. ولیمه از کجا آمده است؟
یکی از سنتهای پسندیده اسلامی، اطعام برادران دینی است. در احادیث آمده که این سنت اسلامی میتواند در شکلهای مختلف؛ مانند ولیمه به هنگام ازدواج، تولد فرزند و... انجام گیرد. در رابطه با نوع افرادی که به این اطعام دعوت میشوند و سقف و نوع غذاهایی که مورد استفاده قرار میگیرد، در احادیث و روایات معتبر آمده است که افراد مسکین را برای ولیمه دعوت کنید. «مسکین» در تعریف با «فقیر» متفاوت است و به افراد نیازمندی گفته میشود که عزتمندانه زندگی کرده، نیاز خود را به زبان نمیآورند و طرح نیاز نمیکنند. خبرنگار «صبحنو» طی تماس با چند تالار پذیرایی در نقاط مختلف شهر دریافت که نرخ برپایی یک مهمانی با پذیرایی دو نوع غذا و میوه برای حداقل ۲۰۰نفر مهمان از ۲۰میلیون تومان شروع میشود و در برخی تالارهای شمال شهر به بیش از ۱۰۰میلیون هم میرسد.
ترویج اشرافیگری ممنوع دکتر امانالله قراییمقدم، جامعهشناس در گفتگو با خبرنگار «صبحنو» درباره برگزاری ولیمههای پرهزینه میگوید: «ولیمههای پرهزینه نوعی به هدر دادن اموال محسوب میشود و تأثیرات منفی زیادی بر روی جامعه میگذارد. ولیمه دادن ریشه دینی و فرهنگی دارد و باعث همبستگی بین افراد با اطرافیانشان میشود، اما این شیوه که امروزه در جامعه ما رایج است آسیبهای فرهنگی فراوانی را به دنبال دارد.»
این جامعهشناس میگوید: «یکی از آسیبهایی که این مدل مراسمها به همراه دارد ایجاد شکاف فرهنگی است. بسیاری از افراد جامعه نسبت به افرادی که به مکه میروند، دید خوبی ندارند و همواره آنها را مذمت میکنند که بهتر بود این هزینه را صرف امور دیگری نظیر کمک به فقرا میکردید؛ برگزاری این نوع مراسمها به این نوع نگاه دامن زده و شکاف را در جامعه بیشتر میکند. چرا که امروزه در حالی که عدهای گورخواب هستند و میلیونها نفر نیز در جامعه زیر خط فقر دست و پا میزنند چرا عدهای دیگر در همین جامعه اینگونه ریخت و پاش میکنند. این نوع رفتار بدبینی سیاسی به وجود میآورد و جامعه را نسبت به مسوولان و حکمرانان نیز بدبین میکند.»
همچنین برگزاری ولیمههای پرهزینه و لاکچری، رفته رفته تبدیل به یک بدعت و یک رسم میشود که در جامعه نهادینه میشود و افراد دیگری که در آینده نیز به سفر حج مشرف میشوند ناچاراً برای حفظ آبروی خود به این قانون نانوشته تن بدهند و از چشم و هم چشمی جا نمانند.
این جامعهشناس میگوید: این نوع مراسمها در سالهای اخیر افزایش زیادی داشته است و دلیل آن از نظر جامعهشناسی کاملاً روشن است. هنگامی که در جامعهای معنویات کم شود و خودمحوری و خودبرتربینی بیشتر شود، بدیهیاست که این رفتارها نیز رخ دهد. در واقع افراد آنگونه که در سفر حج ادعا میکردند که به بالاترین میزان از معنویات رسیدهاند، نیستند و به هنگام بازگشت از سفرشان دقیقاً برعکس آن عمل میکنند و اسیر سروری میشوند. این رفتارها سبب اشرافیگری، فخرفروشی و هدر دادن سرمایه خواهد شد و این نشان میدهد که حکومت دچار گرفتاری است و توزیع ثروت ناعادلانه صورت گرفته است و تمامی این موارد میتواند بحرانزا باشد و روح و روان جامعه را آزردهخاطر کند. میلیونها تومان صرف برگزاری این مراسمات میشود و در نهایت غذا را به عده خاصی که نیازمند هم نیستند داده میشود.
قراییمقدم ادامه میدهد: «من به عنوان یک جامعهشناس پیشنهاد میکنم حجاج این هزینهها را به افرادی که خودشان صلاح میدانند کمک کنند. چرا که اینگونه هزینهها برای ولیمه حجاج، خیانتی آشکارا به ارزشها و هنجارهای دینی و فرهنگی جامعه است.»
در حالی که امروزه انبوه جوانان بیکار، فارغالتحصیلان جویای کار، جوانان در آستانه ازدواجی که منابع مالی این کار را ندارند، خانوادههایی که به نان شب خود محتاج هستند، بیمارانی که به دلیل کمبود پول در بیرون از بیمارستانها همچنان منتظر کمکی از دولت یا خیرین و... هستند که به تدریج، معضلاتشان از حوزه فردی خارج شده و تبدیل به معضلی اجتماعی و فراگیر میشود و قومی که به حج رفتهاند، در حالی در سفرههای پر زرق و برق ولیمهشان حاجی شدن خود را جشن میگیرند که هر عقل و منطق سلیمی با آن مخالف بوده و طبیعی است که همانگونه که در دین ما آمده سنت ولیمه دادن را به سادهترین شکل ممکن و بدون اسراف میتوان برگزار کرد. اسراف و ریخت و پاشهای غیرمنطقی و غیراخلاقی با سفرههایی که در پایان با انبوهی دورریز غذا روبهرو میشود، با توجه به وجود کودکانی که آرزوی یک شب سیر خوابیدن را دارند، قطعاً مطلوب نظر خداوند متعال نخواهد بود.