قیمت ارز و سکه و خودرو هم به نظارت استصوابی ربط دارد؟!

روزنامه کیهان: روحانی چه باید می‌گفت که در پاسخ پرسش سؤالات نمایندگان نگفت؟ این ادعا، متهمان سوءمدیریت را از اتهام نمی‌رهاند. روزنامه جوان در یادداشتی نوشت: وجه مشترک عدم رضایت بی‌بی‌سی، روشنفکران و اصلاح‌طلبان از سخنان روحانی چیست؟ و چرا حربه «حقایق را بگو»، «بگم‌بگم»، «پشت پرده را بگو»، «موانع را بگو»، «مصلحت را بگو»، «واقعیت را به مردم بگو» در کشور ما به دالانی برای فرار از کم‌کاری، بی‌تدبیری، بی‌برنامگی، پوشاندن ضعف‌ها و در یک کلام فرار از پاسخگویی تبدیل شده است؟ این حقایق چیست و چه کسی مانع روحانی برای حل مسائل کشور است؟ برای پاسخ به این سؤال ابتدا باید «مسئله» را شناخت. الآن مسئله کشور چیست؟ مسئله اصلی رشد سرسام‌آور قیمت طلا، ارز، مسکن، خودرو، کالا‌ها و... و ورود چندهزار خودروی قاچاق به کشور که رئیس‌جمهور شخصاً مسببین را به دستگاه قضا معرفی کرد و دست داشتن افرادی در بانک مرکزی و وزارت صمت در توزیع رانتی و بی‌حساب و کتاب طلا و ارز که البته این موضوع به اثبات رسیده است. آیا حل این مسائل به حضور در سوریه یا عدم به رسمیت شناختن اسرائیل بستگی دارد؟ آیا با آمریکا مذاکره نکردیم؟ و روحانی حال حاضر را برای مذاکره مساعد می‌داند؟ اگر خروج آمریکا از برجام اثر روانی به قیمت‌ها دارد باید به عنوان «حقایق پشت پرده» و «موانع رئیس‌جمهور» به خورد ملت داده شود؟ واقعاً پشت پرده‌ای که دولت را معاف از پاسخگویی و بی‌گناه، بی‌تقصیر و فاقد اختیار در حل مسائل معرفی می‌کند، چیست؟ قیمت ارز، طلا، خودرو و مسکن مربوط به نظارت استصوابی است؟ مربوط به سوریه است؟ سپاه ارز و سکه را آن طور به حراج گذاشته؟ سیاست منطقه‌ای ما قاچاق را سامان‌یافته کرده است؟ بیت رهبری فرمان رشد قیمت‌ها را صادر کرده است؟ رهبری مانع کنترل قیمت‌ها و توزیع درست ارز و سکه است؟ آیا قیمت دلار در ترکیه هم مربوط به سپاه و بیت رهبری و نظارت استصوابی است؟ از قضا «مسئله امروز» کشور صددرصد مرتبط با خود دولت است. نه‌تن‌ها دولت فاقد تدبیر و طرح و برنامه کارآمد برای پیشگیری و کنترل و اصلاح است که مدیران و کارکنان دولت در گمرک، بانک مرکزی و وزارت صمت محور خیانت و فساد موجودند و مرکزیت دولت نیز منکر این نیست؟ حال از روحانی می‌خواهید بی‌عرضگی را پشت کدام راز مخفی کند؟ پشت کدام حقایق پنهان شود؟ مردم را دنبال کدام نخود سیاه بفرستد؟ آیا آیت‌الله جنتی روحانی را تهدید کرده است که اگر سکه، ارز، مسکن و خودرو را گران نکنید، بیچاره خواهی شد؟ یک بار برای همیشه این بازی را که ریشه آن در بی‌تقوایی از یک سو و پنهان کردن بی‌عرضگی‌ها از سوی دیگر است تمام کنید. بله اگر عده‌ای از جنس زیباکلام‌ها معتقدند به رغم خروج ترامپ از برجام و صد‌ها توهین و تهمت به نظام جمهوری اسلامی شما بروید زانو بزنید که «ما غلط کردیم و هر چه شما بفرمایید» حق با ایشان است و حتماً رهبری مانع خواهد شد، اما همه نابسامانی‌های موجود قبل از ۱۶ مرداد که موعد تحریم آمریکا بود شروع شد. نه درآمد ارزی کاهش یافته و نه فروش نفت منتفی است. پس مشکل کجاست؟ حربه نخ‌نما و حقه‌بازانه «نمی‌گذارند» را تمام کنید.

جو عمومی مجلس معترض رویکرد اقتصادی دولت است «سؤال از رئیس‌جمهور خاتمه نیافته است. نمایندگان به دلیل ضعف دولت ناراحتند.» به گزارش تابناک، حدود سه هفته پیش، علی ربیعی- که پنج سال وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی بود- در مجلس شورای اسلامی استیضاح و برکنار شد و همچنین هفته گذشته، مجلس پس از یک سال، رأی اعتماد خود را از مسعود کرباسیان، وزیر امور اقتصادی و دارایی پس گرفت. نمایندگان مجلس پس از آن از پاسخ‌های رئیس‌جمهور قانع نشدند و تنها یک پاسخ از پنج پاسخ- با اختلاف یک رأی- توانست از نمایندگان رأی مثبت بگیرد. جو مجلس نشان می‌دهد نمایندگان تصمیم گرفته‌اند تا اگر دولت تصمیمی برای تغییر تیم اقتصادی نگرفته، خود دست به کار شود. جو عمومی در مجلس نیز به گونه‌ای است که دیگر فضا‌های گذشته حاکم نیست و حتی لابی‌ها و قول و قرار‌های پشت پرده نیز اثرات خود را از دست داده است. نمایندگان بر این باورند که مطالبات مردمی و فشار‌هایی که از سوی موکلانشان به آن‌ها وارد شده، باعث ایجاد این فضا گشته است. سلمان خدادادی در این خصوص اظهار داشت: پرسش و پاسخ‌ها و رأی نمایندگان ملت به سؤالاتی که هفته گذشته از رئیس جمهور شد، نشان می‌دهد، نمایندگان از مدیریت ناراضی هستند و در واقع این رأی، رأی مردم به وضعیت اقتصادی است. وی گفت: در این روز نشان داده شد که مردم در مورد گرانی، وضعیت ارز و قاچاق و سایر موارد از مدیریت کشور رضایت ندارند. برخی می‌گویند، روز سؤال تمام شده؛ اما به نظر من، این موضوع تمام شدنی نیست و دوباره دولت باید در این موارد بازنگری کند که اگر نشود، مجلس باز هم به سراغ مسئولان مستقیم این کار خواهد رفت. رئیس کمیسیون اجتماعی مجلس افزود: مجلس در نخستین مرحله به رئیس جمهور نامه نوشت، ولی وقتی به نامه جواب داده نشد، خود رأساً وارد شد و وزیر اقتصاد و وزیر کار را برکنار کرد و بعد از آن هم از رئیس‌جمهور سؤال کرد. امروز هم وضعیت فرقی نکرده و مجلس اگر ببیند دولت در کار‌های خود تجدیدنظر نکرده است، به سراغ وزرای دیگر خواهد رفت. یادآور می‌شود مجلس امروز درباره سرنوشت سؤالات مطرح شده از رئیس‌جمهور تصمیم می‌گیرد. در همین حال غلامعلی جعفرزاده ایمن‌آبادی از نمایندگان حامی دولت گفت: هم‌اکنون مجلس به دلیل ضعف دولت، بسیار خشمگین است، حال آنکه انتظار بر این بود، در این شرایط، دولت کمی بیشتر تلاش می‌کرد، ولی می‌بینیم که حتی حاضر نیستند، برخی واقعیات را نیز به مردم بگویند. وی خاطرنشان کرد: اگر از من می‌پرسید، باید بگویم در این شرایط، وزرا سعی کنند که گذرشان به مجلس نیفتد، چون فعلاً فضا در مجلس مناسب حال وزرا نیست. ایمن‌آبادی در ادامه گفت: معلوم نیست با این وضعیت، چند تن از اعضای کابینه بتوانند در دولت بمانند! با توجه به عملکرد نادرست رئیس دولت و تیم همراهش در یک سال گذشته و حال و هوای فعلی مجلس، اگر هر وزیری گذرش به مجلس بیفتد، قطعاً استیضاحش رأی می‌آورد؛ بنابراین، توصیه می‌کنم وزرای محترم ترتیبی دهند تا گذرشان به مجلس نیفتد، چون اگر چنین شود آن رود که برای دو تن دیگر رفت.

اذعان رئیس بانک مرکزی به کوتاهی دولت درقبال نقدینگی رئیس بانک مرکزی گفت: علت اتفاقات بازار ارز در رشد نقدینگی است، اما ما به تداوم نقدینگی اصرار داریم! به گزارش ایلنا و ایسنا، عبدالناصر همتی در همایش بانکداری اسلامی با اشاره به جلسه اخیر مقام معظم رهبری گفت: در این جلسه مقام معظم رهبری نکات مهمی را تاکید کردند و خواستار جلوگیری از اتفاقات بازار ارز شدند. این اتفاقات که در بازار ارز صورت گرفته ناشی از ناترازی در ترازنامه بانک‌ها و رشد وحشتناک نقدینگی است و جالب آنکه ما هم به تداوم نقدینگی اصرار داریم و تلاشی برای کنترل آن مشاهده نمی‌کنیم و تا زمانی که این روند ادامه داشته باشد این مشکلات نیز ادامه خواهند داشت. همتی ناترازی در ترازنامه سیستم بانکی را سرچشمه مشکلات اقتصادی دانست و افزود: دلیل عمده افزایش نقدینگی و فشار نقدینگی در سایر متغیر‌ها ناترازی در ترازنامه سیستم بانکی است و تا زمانی‌که این مشکل حل نشود نمی‌توان راه‌حلی را ارائه کرد. هرچند کسری بودجه و اثر سیاست‌های مالی دولت در بخش پولی موثر بود، اما منشاء افزایش نقدینگی و حجم شبه‌پول که ۹۰ درصد نقدینگی را تشکیل می‌دهد ناترازی در ترازنامه بانک‌ها است. وی ادامه داد: معنی ندارد که این بانک‌ها مشکلات خود را به بانک مرکزی تحمیل کنند و اقتصاد کشور را به ورطه نابودی بکشند و ما قطعا با این شرایط مقابله خواهیم کرد. رئیس بانک مرکزی با تاکید بر مشکل نقدینگی گفت: ما در سال ۸۸ اعلام می‌کردیم مشکل اصلی کشور نقدینگی است حالا هم این را بیان می‌کنیم. این نشان می‌دهد که ما باید جسارت جراحی در اقتصاد داشته باشیم و اجازه ادامه این روند را ندهیم حتی مقام معظم رهبری ما را موظف کردند تا با اضافه برداشت بانک‌ها، بنگاه‌داری بانک‌ها و ... مقابله جدی کنیم و این وظیفه شرعی ما است. وی گفت: به اینکه فشاری که آمریکا در حوزه ارزی و نقل و انتقال برای ما داشت درست نبود خود را در تله سیاست این کشور قرار دهیم. در این شرایط ارز تک‌نرخی نمی‌توانست کارایی داشته و موفق باشد از این رو سیاست ارزی تغییر کرد. ذخایر ارزی ناموس بانک مرکزی است و با سیاستی که در حال اجرا داریم بتوانیم آن را حفظ و افزوده کنیم. یادآور می‌شود بخش اول سخنان رئیس بانک مرکزی، اذعان به بی‌عملی تیم اقتصادی درمقابل افزایش نقدینگی بلکه مشارکت در این روند مخرب است و سوال این است که چرا اراده جدی در دولت برای مهار نقدینگی ویرانگر وجود ندارد؟ نقدینگی در ۵ ساله دولت روحانی از ۴۳۰ هزار میلیارد تومان به ۱۶۰۰ هزار میلیارد تومان رسید. اما درباره فراز پایانی سخنان آقای همتی نیز باید از دولتمردان سوال کرد چرا در بحبوحه زمزمه خروج آمریکا از برجام، ذخایر ارزی محافظت نشد بلکه با تصمیمی مشکوک، ۱۸ میلیارد دلار ارز ظرف دو ماه به رانت‌جویان واگذار شد؟ چرا دولت، مقصران و متهمان اصلی این خطای بزرگ و پرخسارت را معرفی نمی‌کند؟!

کارشناسان اقتصادی: پاسخ‌های روحانی مطلقاً قانع‌کننده نبود کارشناسان اقتصادی معتقدند توضیحات روحانی درباره سوءمدیریت دولت قانع‌کننده نبوده است. سایت فرارو از سایت‌های حامی دولت، به نقل از مسعود دانشمند کارشناس اقتصادی نوشت: ما زمانی می‌توانیم انتظار داشته باشیم نمایندگان قانع شوند که حرف جدید و مناسبی برای گفتن باشد. زیرا الان همه در جریان مشکلات کشور هستند. ما همچنان با مشکلات جدی در حوزه‌های مختلف مثل قاچاق، بیکاری، افزایش نقدینگی، کاهش ارزش پول ملی و ... مواجه هستیم خب در چنین شرایطی وقتی رئیس‌جمهور به مجلس می‌روند و دوباره همان حرف‌های تکراری را بیان می‌کنند، باید به نمایندگان حق بدهیم که قانع نشوند. به نظر من آنچه رخ داد به هیچ عنوان سیاسی‌کاری نبود، به دلیل توضیحات ضعیف و تکراری رئیس‌جمهور بود.

وی ادامه داد: «به عنوان مثال زمانی که آقای روحانی دولت را دراختیار گرفتند، دلار ۳۴۰۰ تومان بود الان به ۱۱ هزار تومان هم رسیده. این یعنی ارزش پول ملی ما به شدت کاهش پیدا کرده. خب این را همه می‌دانند، توضیحات آقای روحانی غیرمنطقی است و به همین دلیل نباید انتظار داشت نمایندگان از این توضیحات قانع شوند. ضمن اینکه یک نفر یا دو نفر نبودند و تعداد زیادی از نمایندگان از توضیحات رئیس‌جمهور قانع نشدند و این نشان می‌دهد که حتی حامیان ایشان هم خیلی رضایت نداشتند.» دانشمند افزود: «مدتی قبل نماینده‌ها از آقای روحانی خواستند که تیم اقتصادی دولت را تغییر دهد و آقای روحانی هم می‌توانست با همکاری مجلس تیم اقتصادی را تغییر دهد و یک رضایت نسبی درمیان نمایندگان ایجاد کند و از سوی دیگر یک پالس مثبت به جامعه و بازار بفرستد و می‌توانست یک مسکن باشد تا بازار کمی آرام شود. این کارشناس اقتصادی می‌گوید: «روز اول سیاست دولت آقای روحانی برای کنترل تورم، حبس نقدینگی بود و نه بر مبنای توسعه تولید ملی. راهکار دولت این بود که نقدینگی را حبس کند تا با کاهش خرید، قیمت‌ها کاهش پیدا کنند یا در همان سطح بمانند. اما دولت از این پول حبس شده درجریان تولید استفاده نکرد. اگر این کار را انجام می‌دادند یک چرخه ایجاد می‌شد که تورم را هم کاهش می‌داد و تولید را هم رونق می‌داد.» همچنین وحید شقاقی‌شهری در گفتگو با فرارو عنوان کرد: «پاسخ‌های آقای روحانی در جلسه پرسش، مشابه همان آمار‌ها و گزارش‌هایی بود که تیم اقتصادی دولت طی ماه‌های اخیر منتشر کرده بود و در اختیار کمیسیون‌های مجلس قرار داده بود. یعنی هیچ تغییر اساسی و بنیادینی در صحبت‌های آقای روحانی قابل مشاهده نبود. متاسفانه حرف‌های روحانی تکراری بود و منطقی است که نمایندگان قانع نشوند.»

او تصریح کرد: به عقیده من یک بخش عمده مشکلات اقتصادی به دلیل ضعف مدیریتی تیم دولت است و اگر تیم اقتصادی عملکرد بهتری داشت، قطعا دست رئیس‌جمهور برای دفاع بازتر بود. اما برداشت من این است که مشکلات و سوءتدبیر‌ها به اندازه کافی نشان‌دهنده واقعیت‌های تیم دولت است و این کار رئیس‌جمهور را به شدت سخت کرد. واقعیت این است که طی ماه‌های اخیر تیم اقتصادی دولت آنقدر اشتباهات فاحش داشته که هیچ جای دفاعی نگذاشته است و موجب نارضایتی همه مردم و اقشار مختلف جامعه شده است. مجموع این مسائل موجب شد که آقای روحانی با دست‌های خالی به مجلس برود و این را به وضوح می‌توانستیم در سخنرانی ایشان مشاهده کنیم؛ لذا همین مسائل موجب شده که نمایندگان از پاسخ‌های آقای روحانی قانع نشوند و تعداد آرای منفی بسیار بالا بود و این نشان می‌داد که آقای روحانی حتی حامیان خود در مجلس را هم نتوانست به طور کامل قانع کند.

تمام واقعیت‌های اقتصادی خلاف توجیهات دولت است با سوء مدیریت‌های پیاپی دولت، پیش‌بینی می‌شد که نمایندگان ملت از پاسخ‌های رئیس‌جمهور در مجلس قانع نشوند. روزنامه قدس از قول وحید شقاقی کارشناس اقتصادی نوشت: در خصوص توضیحات رئیس‌جمهور در مجلس باید گفت که در شرایط فعلی پای هرکس و هر مقام دولتی به مجلس باز شود با همین برخورد و به عبارتی عدم اقناع نمایندگان مردم روبه‌رو خواهد شد. شخصاً منتظر بودم رئیس‌جمهور نتواند نمایندگان را قانع کند چرا که مباحثی مانند تداوم رکود، کاهش ارزش پول ملی و رشد شدید نرخ ارز، ناموفق بودن برجام و... اصلاً تازگی نداشت و پیش‌تر نیز برخی وزرای اقتصادی نتوانسته بودند نمایندگان را راضی کنند؛ بنابراین قطعاً رئیس‌جمهور هم نمی‌توانست پاسخ قانع کننده بدهد.

به عبارتی بی‌نظمی و به هم ریختگی نظام اقتصادی در طول عمر دولت و بویژه در ماه‌های اخیر حداقل در حوزه ارزی و تجاری کاملاً مشهود است. حاشیه‌های ارز ۴۲۰۰ تومانی و تغییر بسته ارزی را همه دیدند.

از سویی پاسخ این پنج سؤال را باید در شواهد موجود در جامعه و زندگی مردم دید. ظرف ۹ ماه ارزش پول ملی ۱۵۰ درصد افت کرده است. تدابیر اشتباه پی‌درپی باعث تشدید رکود، بیکاری، قاچاق و... شده و عملکرد دولت اصلاً قابل قبول نیست و آمار‌های رئیس‌جمهور و تیم اقتصادی با واقعیت جور نیست. مثلاً رشد اقتصادی سال ۹۵ که ۱۲/۵ درصد گزارش شده به دلیل پررنگ شدن رد پای نفت در اقتصاد است و این سهم حدود ۹ درصد به نفت برمی‌گردد. همچنین تک‌رقمی شدن تورم هم کاملاً مصنوعی و در اثر رکود، کاهش تقاضای مصرفی مردم و کاهش سرمایه‌گذاری رخ داد. در واقع اگر قرار بود به صورت واقعی تک رقمی شود، می‌بایست بهره‌وری بالا می‌رفت و هزینه تولید و قیمت تمام شده کاهش می‌یافت. از طرفی دوستان از کاهش قاچاق و به نصف رسیدن آن حرف می‌زنند. اگر واقعاً این طور است و از ۲۵ میلیارد دلار به حدود ۱۲ میلیارد یا مثلاً ۱۵ میلیارد دلار رسیده، چرا پرونده‌های مکشوفه و واقعیت‌های گمرک این را تأیید نمی‌کنند.

درباره کاهش آمار بیکاری به ۱۲ درصد هم وقتی نرخ تشکیل سرمایه ثابت نزدیک به صفر است، این مسئله بی‌معنی است. در این صورت چطور اشتغال ایجاد شده؟ از چه محلی؟